باغ کتاب تهران، یکی از پروژه‌های شهری وسیع چند سال اخیر کشور است که حالا با گذشت چند سال به خوبی هم مورد استقبال مخاطب‌های تهرانی قرارگرفته است. باغ کتاب اگرچه نام‌ش «باغ» کتاب است اما به واقع ساختمانی آهنی و بتنی‌ است که به نوعی نمایشگاهی مدرن برای کتاب در پایتخت است. حالا مقایسه کنید باغ کتاب تهران را با این پروژه. 

این پروژه در منطقه مگابنگنا از کشور تایلند در زیربنایی ۵۸ هزارمتری در سال ۲۰۱۸، شباهت زیادی با پروژه‌ی باغ کتاب تهران دارد و به خصوص در منظر شهری و خط آسمان‌ش کاملا یادآور باغ کتاب است. مشاور پروژه مشاوری تایلندی به نام «هم‌کاران منظر» است. اختلاف نوع نگاه به طبیعت در دو پروژه، از پروژه‌ی تایلندی ساختاری ساخته که گویی روی بخشی از طبیعت سقفی صدالبته مدرن کشیده شده است و طبیعت به نحوی کاملا غیرقابل کنترل و دوست‌داشتنی تا عمق فضا نفوذ کرده است اما در نقظه‌ی مقابل باغ کتاب تهران بسیار «معماری زده» است! و اجازه  نمی‌دهد طبیعت از پشت شیشه‌ها به داخل بیاید.

البته که باید تفاوت دو اقلیم و پوشش گیاهی متفاوت‌شان را مدنظر قرار داد. بلاخره تایلند با اقلیم استوایی و هوای خاص‌ش طبیعت بی‌محابایی نسبت به تهران دارد و طبیعت جور دیگری خود را نشان می‌دهد.

شرکت ژاپنی نندو که بیش‌تر به طراحی مبل‌مان معروف است، در نمایش‌گاهی با موضوع آثار گرافیکی غیرچاپی مجموعه‌ آثاری را با تکنولوژی پرینت سه بعدی ارائه کرده است. نندو در این مجموعه بیش از هر چیز با کاغذ بازی کرده است، وسیله‌ای که از هم‌راهان همیشگی یک گرافیست به شمار می‌رود. کاغذهای در حال ورق خوردن، تا شدن و بریده شدن، حالت‌هایی است که تنها با پرینت کردن لبه‌ یا اوت‌لاین کاغذها به نمایش درآمده. نمونه‌ی چنین آثاری را قبلا با مجسمه‌های مفتولی در یانون دیزاین دیده‌ بودیم، منتها شاید فرق این آثار پرینت شده و مفتول‌های ساخته شده با دست را بتوان در دقت فوق‌العاده زیاد این آثار پرینت شده و شباهت بیش‌تر آن‌ها با ترسیمات شق و رق روی کاغذ دانست.

طرح برگزید‌ه‌ی نمایش‌گاه باغ و گیاه ملبورن متعلق به طراحی به نام داگلاس است که به کمک بتن، مبل‌مانی را در ترکیب با یک باغ طراحی کرده است. استفاده‌ی متفاوت او از بتن که به جای تحمل بار، فرم‌های منحنی را متناسب با استفاده‌ی گل‌دان و مبل‌مان ایجاد کرده است نقطه‌ی برجسته‌ی کار اوست. ترکیب سرد، محکم و مانای بتن در کنار پوشش گیاهی زنده، لطیف و همیشه سبز تعادلی جالب را برقرار کرده است که البته چربیدن بتن قالب‌گیری شده بر طبیعت خودرو، کمی احترام به طبیعت را نادیده گرفته و جنبه‌ای خودنمایانه یافته است. داگلاس سعی داشته تا با استفاده از همه‌ی عناصر طبیعی مانند آتش و آب، بر جامعیت کارش تاکید کند و این باغ طراحی شده را فضایی آرامش‌بخش بداند.

دیلنبرگر و هانس‌میر در بخش سازه‌های بزرگ‌مقیاس پرنیت سه بعدی در جشن‌واره‌ی تبادل طراحی کانادا، مجسمه‌ای سه متری بر مبنای تزئینات اسلامی ساخته‌اند. آن‌ها با بهره بردن از تزئینات بناهای اسلامی و هندسه‌ی متنوع و پیچیده‌ی آن‌ها، الگوریتم‌هایی کامپیوتری تعریف کرده‌اند و با ترکیب این الگوریتم‌ها و تداخل شکل‌های حاصل شده، به حجمی ظریف و پیچیده رسیده‌اند. این اثر که اسم آن را دیوار اسلیمی گذاشته‌اند، از ۲۰۰ میلیون سطح مجزا تشکیل شده که با روی هم قرار گرفتن ۱۲ بلوک پرینت شده با ماسه، وزنی حدود ۸۰۰ کیلوگرم پیدا کرده‌ است. طراحی این حجم پرکار و عجیب، ۴ ماه زمان برده و ۴ روز نیز صرف پرینت قطعات آن شده است.

از عمده هدف طراحان، درگیر کردن حس مخاطب با جزئیات فراوان و برجسته‌گی‌ها و فرورفته‌گی‌های این مجسمه بوده است، به نحوی که با لمس و دیدن چندباره‌ی آن به تکرار و ملالت نیفتد. به نظر می‌رسد گنجینه‌ی هنری گذشته‌ی ما، به خصوص تزئینات اسلامی که از هندسه‌ای دقیق و ریاضی‌وار برخوردارند، به خوبی قابلیت رشد دادن و انتقال به نسلی جدید به کمک نرم‌افزارهای کامپیوتری و دست‌گاه‌های ساخت دیجیتال دارند. پژوهش‌های این‌چنینی زمینه‌ساز رشد بیش‌تر در نحوه‌ی استفاده از این تکنیک‌های نوظهور و مقدمه‌ای است برای ورود آن‌ها به عرصه‌ی معماری و دیکر حیطه‌های طراحی.

حتما شما هم احساس ناامنی ناشی از تعدد تبلیغات شهری را در شهرهای بزرگ کشور به ویژه تهران بزرگ خوب درک کرده‌اید. انگار از زمین و آسمان شما را محاصره کرده باشند.

شهرداری تهران در اقدامی درست و اصولی ده روزی تمام بنرهای تبلیغاتی شهر تهران را خالی کرد و همه را به آثار هنری اختصاص داد. بنرهایی سفید که به نحوه‌های مختلف - و گاهی نه چندان مناسب - روی هر کدام یک یا چند اثر هنری نقش بسته بود. فارغ از نقدهای مختلفی که به این کار شد، از نصب غیراصولی آثار تا ابعاد تا حتی برخی به ایرانی نبودن برخی آثار نقد داشتند و ..... به زعم ما حرکت شهرداری تهران در این حجم وسیع بی‌نهایت تقدیرپذیر بود. شهروندان برای ده روز توانستند نفس بکشند و حتی تهران زیبا را تجربه کنند! بس که تبلیغات تجاری تمام چشم و ذهن ما را در سرتاسر روز پر کرده است. اتفاقا آشنایی با هنر جهان در کنار میراث عظیم هنر ایران نیز کار ارزش‌مندی بود که در این کمپین رخ داد. 

استودیو معماری لوسیون پیچ برای بخشی از فضاسازی پیرامونی نمایش‌گاه گیاهان خطرناک در فرانسه با طراحی یک مسیر در دل بافت متراکم گیاهی تجربه حرکتی متفاوت در دل گیاهان را برای مخاطب طراحی کرده است. نکته جالب توجه در این طراحی شکل‌دادن  جداره‌های این مسیر از سوی طراحان است که به حس امنیت و ناامنی فضای پیرامونی کمک می‌کند و با عنوان نمایش‌گاه قرابت خاصی دارد. جداره‌های فرم‌یافته مسیر گاهی با تشدید پرسپکتیوها و گاهی با تنگ‌کردن مسیر، مسیری بحرانی را تجسم می‌کنند.