بن جانسون بیش از نیم قرن است که معماری را نقاشی می‌کند و با علاقه‌ی عجیب‌ش به جزئیات و فضاهای معماری، تابلوهایی بزرگ را در بازآفرینی آن‌ها اجرا می‌کند. او این توانایی در ترسیم واقع‌گرا از ساخته‌های انسانی را پیش‌تر برای معمارهای معروفی هم‌چون فاستر و چیپرفیلد به کار گرفته است تا بیانی نقاشانه از معماری آن‌ها داشته باشد. جانسون برای هر یک از این تابلوها هم‌راه با تیمی پنج شش نفره چندین ماه وقت صرف می‌کنند و در نهایت آثاری پرنقش و نگار به خصوص از بناهای سنتی  را می‌آفرینند. آثار او بیش‌تر بر رسم دقیق جزئیات معماری و رنگ عناصر تمرکز دارد و تنها نورپردازی‌ها است که گاهی مصنوع بودن کار را فاش می‌کند. به نظر می‌رسد حتی اگر برای مخاطبین یک اثر معماری، تصویر عکاسی شده از آن با نقاشی از بنا تفاوتی نکند، اما یک نقاش علاقه‌مند از هم‌راه شدن با معمار و لمس ذره ذره‌ی بنا لذت خواهد برد. به خصوص شیفته‌گی جانسون در بازآفرینی ساخت‌مان‌های دوران اسلامی اسپانیا کاملا محسوس است.

 

شبیه‌سازی واقع‌گرای رایانه‌ای امروزه بیش‌تر از همه به کار عرصه‌هایی می‌آید که ساخت نمونه‌ی واقعی امری زمان‌بر و هزینه‌بر باشد. مثلا در ساخت فیلم‌های سینمایی تخیلی که اصلا عرصه رشد این صنعت هم به حساب می‌آید و طبعا بدون این شبیه‌سازی‌ها ساخت دکورها و تجسم‌ تخیل‌های بی حد و مرز سینماگران با حد و مرز و محدودیت بالایی روبه‌رو می‌شود. معماری نیز به دلیل این‌که محصولی بزرگ‌تر از ابعاد انسان دارد و تا پیش از ساخته‌شدن هیچ نمونه کوچکی نمی‌تواند تصویر عینی روشنی از نتیجه به کارفرما بدهد، یکی از عرصه‌های مهم کاربرد این شبیه‌سازی‌هاست.

اگرچه شبیه‌سازی‌های واقع‌گرا فرصت فهم بهتر آینده‌ی هنوز ساخته نشده در معماری را به مخاطب و به خصوص کارفرمای تصمیم‌گیرنده می‌دهد اما به همان میزان نیز می‌تواند افسون‌گر و دروزغ‌پرداز باشد و تصوری واقعی از آینده‌ای خیالی را برای مخاطب ایجاد کند. حتی با کمال تاسف اساتید دانش‌گاهی معماری نیز به شدت تحت تاثیر این شبیه‌سازی‌ها هستند و به جای آن‌که به درک معمارانه و استادانه‌ی خود تکیه کنند مانند مردم عوام به تصاویر زیباتر و پررنگ و لعاب‌تر ارزش بالاتری می‌دهند. به این ترتیب این بازنمود‌های واقع‌گرایانه را باید نوعی فرصت و تهدید توامان دانست. 

در این پست ۵۰ بازنمود واقع‌گرایانه‌ی معماری را که در ۲۰۱۳ ترسایی جزو برترین‌های فضای وب بودند منتشر می‌کنیم. برای دوستانی که تا این‌جای کار متوجه نشدند داریم در مورد چه چیزی حرف می‌زنیم می‌گویم: این تصاویر واقعی نیستند!

هنر شمع‌سازی حداقل امروز دیگر بعد از همه‌گیر شدن و استفاده زیاد از این واژگان، یک هنر به حساب می‌آید. با رشد صنعت شمع‌سازی امروز تکنیک‌های گوناگون برای به‌دست آوردن جلوه‌های متفاوت و جدید عرصه‌ی جدی رقابت میان شمع‌سازان است. مثلا این شمع را ببینید: شمعی که به صورت واقع‌گرایانه مانند یک برش مخروطی از دل یک هندوانه قرمز ساخته شده است. تکنیکی که به ساخت چنین شمعی منتهی می‌شود بی‌شک تکنیک خاصی است.

روزگاری مهم‌ترین دغدغه عالم هنر شبیه‌سازی عینی واقعیت بود. بازنمایی عینی معیار اصلی هنر به شمار می‌رفت و تابلوها و مجسمه‌ها هرچه که واقع‌گراتر بودند نفیس‌تر و هنرمندانه‌تر شمرده می‌شدن.

خیلی از اون روزگار نگذشته اما اون‌قدر سال‌های چند قرن معاصر با سرعت و شدت و اعتماد به نفس گذشته که تصور بازگشت‌ به اون نگاه زیباشناسانه و هنری کمی سخته. اما با دیدن این نقاشی‌ها که در اون‌ها بازنمایی واقع‌گرایانه صددرصد مورد نظر هنرمند بوده، کمی شاید سخت بشه حکم به گذشت اون دوران و معیارهاش داد. 

درسته در این آثار، موضوع طبیعت یا فیگور یا طبیعت بی‌جان نیست و این‌بار شهر و همه نازیبایی‌ها و شلوغی‌هاش دست‌مایه نقاش شده و درسته که نقاشی‌ها تنه به تنه عکس‌های اجتماعی و توریستی می‌زنن اما باید از یاد نبرد که به هر تقدیر هنرمند داره قدرت‌نمایی می‌کنه و توانایی‌ش رو در بازنمایی واقعی محیط به معرض نمایش می‌گذاره.... شاید هم این ها رو بشه مرثیه‌ای بر پایان نقاشی واقع‌گرا در پس انقلاب عکاسی دونست.

همیشه  در وادی هنر بودند و همیشه خواهند بود کسانی که به واسطه تمرین و ممارست زیاد در فنی اون‌چنان قدرت پیدا می‌کنن که بیننده رو متوجه خودشون می‌کنن. مثلا این نقاش یعنی جیمز مایلن اون‌چنان با همین خودکارهای معمولی به روش نقطه گذاری خوب کار می‌کنه که می‌تونه تصاویری بسیار واقعی خلق کنه.

اما سوال این جاست که واقعا چنین آثاری رو باید هنری دانست یا تنها یک فن هستند؟ در ارزش‌های فنی این کارها تردیدی وارد نمی‌کنم اما بیشتر می‌خوام توجه بدم که دقت کنیم ببینیم چرا چنین آثاری رو هنری و دیدنی تلقی می‌کنیم؟ 

 دست‌ها یکی از بهترین دریچه‌های بیان مفاهیم هستند. حتی در فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگون هم به این مساله می‌رسیم. می گیم فلانی دست روی دست گذاشت. می گیم دست‌درازی. می‌گیم دست‌ از پا درازتر .... خلاصه دست‌ها گاهی به مراتب از زبان‌ها گویا‌ترند... چهار هنرمند اسپانیایی با تعریف پروژه‌ی دست‌ها اقدام به ساخت مجسمه‌هایی واقع‌گرا از فیگورها‌ی متنوع دست و نصب اون در جای جای شهر و در ترکیب‌های گوناگون با زمینه کردند. به این ترتیب گوشه‌هایی مفهومی از مفاهیمی شاعرانه تا مفاهیمی تکان‌دهنده در سطح شهر ایجاد شده....

با دیدن این کار یاد اثر ارزش‌مندی از دوستان خودم در حاشیه‌ی هیئت هنر و حماسه دانشگاه هنر افتادم که در اون‌جا هم با بیان دست‌های واقع‌گرا سعی در انتقال مفهومی درس آموز از تاریخ و روضه‌ای از روضه‌های حضرت حسین (ع) بود. امید که بتونم اون اثر رو هم این‌جا به نمایش بگذارم.