- ۰ نظر
- ۱۳ مرداد ۹۵ ، ۰۷:۰۰
قریب به نه ماه از آخرین پست انتشاری یانوندیزاین میگذرد! و دقیقتر قریب به یک سال از کم فعالیت شدن و خسته شدن یانوندیزاین!
یانوندیزاین تا پیش از این یک سال، با جامعه بزرگ و علاقهمندی از حوزه طراحی ، معماری و هنر آمیخته شده بود. خیلیها در سالهای ۸۶ که فقط به فرستادن ایمیلهای گاهبهگاه دیزاین به صندوق ایمیلی معدودی از دوستان ورودی ۸۵ دانشگاه هنرم مشغول بودم تا همین آغاز سال ۹۶ ، کم کم روزانه با ایمیل روزنامه یانوندیزاین، سیر اینترنتی خودشان در جهان هنر و طراحی را شروع میکردند. خیلیها ابراز لطف فراوانی را در این سالها به تیم فعال یانوندیزاین ابراز کردهاند و همین خیلیها و بسیاری که منتقدانه و تیزبین همیشه ما را مدنظر داشتند، عمده انرژی و انگیزه پیشبرد حرکت یانوندیزاین بودند.
واقعیت آن است که مسائلی شخصی برای یکسالی این حرکت را متوقف کرد... اما عمده انگیزهای که این سالها پشت یانوندیزاین بود و اتفاقات خوبی که پیرامون آن در سالهای گذشته افتاده بود مانع آن میشد که به کل یانوندیزاین را فراموش کنیم....
ما به امید خدا از امروز یعنی ابتدای اردیبهشت ۹۷ دوباره با انگیزه شروع خواهیم کرد. با هم از جهان هنر و طراحی خواهیم دید.... روزانه و پابهپای تحولاتی که در پیرامون ماست.
گاهی قابلیتهای شگفتانگیزی را از بامبوها میبینیم. به خصوص زمانی که معماری مانند این طراحان ویتنامی انواع استفاده از بامبو را در یک بنا نشان دهد. طراحان وترونگ نیا با استفاده از دو نوع بامبوی متفاوت، آنها را به عنوان عناصر گوناگون سازهای و در فرمهای متفاوت به کار بردهاند تا نشان دهند این مصالح ارزان میتواند به تنهایی یک سالن کنفرانس به این ابعاد را بسازد. نکتهی جالب و خاص این بنا داشتن طاق و قوسهایی است که با انعطاف زیادِ این عناصر خطی ایجاد شدهاند. قوسهایی که این بار در فضای بالای خود هم امتداد مییابند و به دلیل پر نبودن سازه از مصالح، دیده شده و اهمیت فرمی مییابند. اگرچه نورپردازی شبانهی این سالن جلوهی زیبایی به همهی اجزایش میدهد، اما این شلوغی و خطوط زیادش در خاموشی روز، با ایجاد سایه و تاریکی کمی آن را مخوف میکند.
هرچند اقلیمهای گرمسیری و راهبردهای طراحی اقلیمی در آنها چندان مناسب مقایسه و الگودهی در نسبت با اقلیم ما نیستند اما فهم این نکته که معماری معاصر تا چه میزان میتواند آغوشش را برای حضور طبیعت باز کند، در پس توجه به نمونههای موفق دو اقلیم ممکن است. استودیو طراحی معماری ویتنامی امآیای در طراحی و ساخت مجتمع آب گرم نامان به الگویی قابل توجه از حضور طبیعت در معماری رسیده است.
طراحان با درنظرگرفتن یک فاصله قابل توجه در تمام جدارههای بیرونی بنا، امکان ایجاد یک باغ عمودی یکپارچه را فراهم کردهاند که به نوعی بنا را به کل دربرگرفته است. این باغ عمودی علاوه بر زیباسازی بنا، دمای کلی ساختمان را در فصول گرم چند درجه کاهش میدهد و به نوعی عایق طبیعی مناسب رفتار میکند.
معماران ویتنامی ووترونگناگیا یکی از معماران معقول و خوشفکر زمان ما هستند که با تلاشهای متعدد در راه احیای نوعی معماری سنتی ویتنامی اما در لباسی نو و امروزی شناخته شدهاند. طرح غرفه ویتنام در اکسپوی 2015 میلان این طراحان، به عنوان یکی از آخرین طراحیهای عرضه شده آنها مورد توجه بسیاری قرارگرفته است. طراحان با طراحی مدولی ملهم از گل نیلوفر به عنوان نماد ویتنام اما با سازهی سبک بامبو که امضای طراحی خودشان نیز هست، یک توده طبیعی مدولار را شکل دادهاند که شعارهای محیط زیستی اکسپو را نیز به خوبی نشان میدهد.
سازه با وجود روحیه سنتی و بومی خود به شدت امروزی و پیچیده است و این همه تنها از پس شناخت درست مساله معماری و حل موضوع ساخت رخ میدهد. قراراست مدولهای این غرفه پس از استفاده در غرفه برای استفادهای دیگر بازیافت شود.
شاید مهمترین عرصهی طراحی خصوصا طراحی معماری، نیازهای اصلی و روزمرهی زندهگی باشد، نیازهایی که گاهی برآورده نشدنشان تاثیر زیادی در کیفیت زندهگی خواهد گذاشت. در این میان روستاییان و کسانی که دسترسی کمتری به علم روز و تحصیلات آکادمیک دارند، بیشترین نیاز را به دانشآموختهگان شهرنشین خواهند داشت. مثلا در این روستا در ویتنام، زمینهایی مخصوص کشاورزی در کنار دریا واقع شده و وزش بادهای شدید هر بار کشاورزان را بامشکلات متعددی رو به رو میکند. گروه طراح میآیند با مواد بازیافتی همچون بطریهای پلاستیکی و استفاده از نیهای بامبو به عنوان اسکلت و سازه، بنایی را درمیان این زمینهای کشاورزی درست میکنند که با فرمی شبیه قایقهای بادبانی ماهیگیران محلی، با بادبانی که به جای دریافت باد در مقابل آن ایستادهگی میکند، از این مشکل میکاهند. البته قرار گرفتن بامبوها در جهت افقی و جای دادن پایهستونهای بتنی در عمق زمین هم به کمک این بادبان میآیند. پوشش شفاف دیوارهها نیز باعث میشود که شبها با روشن کردن چراغ درون بنا، محیط اطراف هم روشن شود و خود بنا نیز زیباتر به نظر برسد. خانهای که حالا هم محلی است برای استراحت کارگران، هم جایی برای پرورش بذر در زمانهای مختلف و هم مناسب برای حضور دانشآموزان و لمس بهتر کار کشاورزان.
ترکیب طبیعت و معماری با وجود آنکه مطلوب خیلی از آدمهای عصر ماست اما اصلا کار راحتی نیست. کمتر معماران موفقی وجود دارند که بتوانند طبیعت را با تمام حس و حال و ارزشهایی که دارد به درون معماری بیاورند و یا معماری را آنقدر نزدیک طبیعت کنند که نه تنها تحمیلی بر طبیعت نباشد بلکه خود بستر بروز طبیعت خداوندی باشد...
معماران ووترونگ ناگیا به طور ویژهای این توانایی را از خود نشان دادهاند. تاکنون نیز در یانوندیزاین کارهای متفاوتی از این استودیوی ویتنامی دیدهایم + + و در هر کاری نیز این روحیه تلفیق هنرمندانه طبیعت و معماری وجود دارد. معماران ووترونگ ناگیا در یکی دیگر از کارهای خود با ساخت خانهای در محلهای مسکونی روبهرو بودند که تنها ۲۵ صدم درصد عرصه محله را فضای سبز پوشانده بود. آنها تصمیم گرفتند که طبیعت را به محله برگردانند برای همین صورت مساله جدیدی تعریف کردند که در ذیل آن خانه نه برای ساکنین بلکه برای درختان طراحی میشد! نتیجه از این فکر هم جذابتر است. آنها با ساخت چند جعبهی عظیم بتنی -که هر کدام یک دو فضای خانه را در خود دارند- در کنار هم و کاشت درختانی بزرگ بر روی هر جعبه هم الگویی متفاوت از یک خانه را ارائه دادند و هم به واقع درختانی آواره را در خانهای همیشگی ساکن کردند. مفاهیم درون و بیرون ، پایین و بالا، طبیعت و انسانساخت همه در خانه درختان ووترونگ ناگیا به گونهای متحول شدهاند
مهندسین مشاور معمار وو ترونگ نگیا، برای طراحی و توسعه کافه wNw تصمیم به حداقل استفاده از فولاد و سازههای فلزی و کاربرد مصالح بومی ویتنام میگیرد. به این ترتیب با ترکیب کابلهای کششی فولادی و تیرها و ستونهایی بافتهشده و فرمداده شده از چوبهای نی بامبو، موفق به پوشاندن دهانهای با عرض ۱۲ متر و با این شفافیت و سبکی خاص خود میشود. مشاور همچنین با مطالعه خوب اقلیمی و مدلسازی جریان هوا در این منطقهی نیمه-حارهای، با طراحی استخری در مجاورت سازه، جریان طبیعی هوا را در زیر سازه خود که همان فضای اصلی کافه باشد تامین میکند.
یک نمونهی عالی از توسعه سازههای سنتی در کاربردی امروزی که به نوعی میتوان آن را امتداد معماری سنتی منطقه در زمان حال دانست.
چند وقتیست در یانوندیزاین از دیدن نمونههای خوب ساخت معماری با متریال بومی نی بامبو -که معمولا در شرق آسیا و به خصوص ویتنام اجرا میشود- محروم هستیم. اما این به خاطر کم بودن چنین پروژههایی نیست و اتفاقا شیوع کاربرد این مصالح کمکم این گونه طرحها را به طراحی معمول و متداولی تبدیل کرده است. مصالحی که اجازه ساخت و ساز سبک و البته بسیار سریع را فراهم میکنند. معماران H&P در طراحی و ساخت این کلبهی ۴۴ متری بامبویی در کنار طراحی سازهای سبک به مقاومت آن در مقابل جریانهای سیل موسمی منطقه نیز توجه داشتهاند. آنها به گونهای عمل کردهاند که کل پروژه را میتوان به کمک خود ساکنین آن و بدون کاربرد فنآوری و صنایع خاص، در مدت کمتر از یک ماه یعنی ۲۵ روز سوار کرد و این یعنی زمانی بسیار کم!
چندبار دیگر در یانوندیزاین گفته ام که به زعم من معادل ایرانی نی بامبو، نه نیهای جنوب و شمال کشور که قمیشهای همهجایی ایران هستند. شاخسارهای کوچک درختان تناور که غالبا در فرآیند تهیه چوب به صنایع بیارزش و دست دوم تحویل داده میشوند. این قمیشها بر خلاف نیهای ما شکنندگی ندارند و مانند نی بامبو میتوانند تا سالها مورد استفاده قرارگیرند و اتفاقا در معماری سنتی ما نیز کاربرد فراوان داشتهاند.