بطری های پلاستیکی از بزرگترین اختراعات بشر و البته دشمن طبیعت اند! سالانه هزاران دلار صرف تولید و جمع آوری این محصولات شده و البته طراحان نیز همواره راهکارهایی برای بازیافت، جمع آوری و حمل و نقل این بطری ها دارند، راهکارهایی عموما برای یاری طبیعت در برابر پلاستیک. اما آیا می توان از پلاستیک برای حفظ و کمک طبیعت نیز بهره گرفت؟!

لیبرو روتیلو با استفاده از فناوری چاپ سه بعدی گلدان‌هایی را طراحی کرده است که می توانند هر بطری را به رحمی برای طبیعت تبدیل کنند. این گلدان ها با طراحی سبک و با اشکالی هندسی قابل ترکیب با فضاهای مختلف هستند و دلیل دیگری برای آینده درخشان فناوری چاپ سه بعدی محسوب می شوند. طرح در یک فروشگاه اینترنتی برای فروش قرار گرفته‌اند.

اگر با وسایلی مانند چای‌ساز یا قهوه‌ساز برقی کار کرده باشید، حتما به مشکلاتی مثل اضافه ماندن آب در کتری، پوسته زدن جداره و مانند آن رو به رو شده‌اید. در کتار این عده‌ای معتقدند که گرم کردن مایعات توسط انرژی الکتریسیته برای بدن مضر است. کتری قابل حمل، ایده‌ای است که در کنار حل این مشکلات، قابلیت‌های تازه‌ای را به این وسایل برقی افزوده است. کاربر آب را درون کتری بزرگ‌تر می‌ریزد و چندین بار به عنوان واسط گرما از آن استفاده می‌کند و به این شکل نواقص ابندایی مرتفع می‌شود. سپس کتری کوچک‌تر را از جای خود درآورده و می‌تواند از آن شبیه به یک بطری نوشیدنی استفاده کند.

کارگاه‌های پروژه در دقیقه ۹۰ طرح جالبی‌ست که توسط برخی از اساتید، فعالان و دانش‌جویان طراحی در دانش‌کده‌های مختلف هنری در حال برگزاری‌ست. همین چند وقت پیش برگزاری کارگاه تبریز را در یانون‌دیزاین اطلاع‌رسانی کردیم. پیش از تبریز، در سوم و چهارم اردیبهشت‌ماه کارگاه دقیقه ۹۰ در دانش‌گاه هنر اصفهان برگزار شد که موضوع آن طراحی سریع و کامل یک محصول برای حمل و نگه‌داری آب و مایعات بود. در این پست مجموعه آثار این کارگاه را با هم مرور می‌کنیم. در این کارگاه گروه‌های سه نفره هر کدام با توجه به عوامل مختلف موثر در شکل‌گیری ایده به مساله نزدیک شده‌اند که از این منظر دیدن چندین طرح با یک توضیح برنامه یک‌سان بسیار درس‌آموز خواهد بود. این که می‌شود چه‌قدر متفاوت به یک مساله واحد نگاه کرد.

کارگاه‌ها با روی‌کردی جامع سعی در درگیرکردن دانش‌جویان با یک مساله طراحی واقعی و طی تمام فرآیند طراحی با مشارکت اساتید و خود دانش‌جویان دارند و از این منظر یک کارگاه تولید ایده‌ی واقعی هستند. 

فن‌آوری همیشه خوب نیست. و شاید حتی روزی مجبور باشیم بگوییم فن‌آوری اصلا خوب نیست....

مبنای نگاه فن‌آورانه در عصر ما بر حاکمیت بدون مسئولیت بشر بر کره خاک مستقر شده است و این یعنی اجازه تمتع و بهره‌برداری و دست‌برد در طبیعت به هر میزان که ممکن است. معنای واقعی فن‌آوری در واقع تمرکز برای فنون و توانایی‌ها به منظور رفع نیازها نیست، بلکه به دنبال درنوردیدن مرزهای ناپیدا و حاکمیت بی‌چون و چرا بر تمام محدودیت‌هاست. در بطن این نگاه تغییر طبیعت هیچ تابو یا معصیت یا امر مذمومی نیست، چرا که اصالتا طبیعت چیزی جز یک بستر نابخرد در مقابل یک میمون متکامل خردمند نیست....

زنبورها حشراتی بسیار خردمند هستند و تا به امروز اسرار بزرگی در زندگی آن‌ها برای ما ناشناخته مانده است. قرآن کریم نیز زنبور عسل را دارای الهام از جانب خدا و دست‌اندرکار تولید یکی از گران‌بهاترین گوهرهای طبیعی می‌داند که شفای انسان‌ها را در خود دارد... این زنبور شریف به دست جریان فن‌آورانه جز ابزاری برای رسیدن به اهداف تمامیت طلبانه چیزی نیست. به کمک نگاه موجود در فن‌آوری پرینت سه‌بعدی، این زنبورهای بی‌چاره با حصر در محفظه‌ای بطری‌شکل موظف شده‌اند تا یک بطری مشروب را با موم‌سازی خود ایجاد کنند. بیش از ۸۰ هزار زنبور عسل بی‌نوا.

اگرچه ممکن است به عنوان یک آزمایش و یک نمونه‌سازی خرده‌ چندانی به این فعالیت‌ها وارد نباشد، اما واقعا ما نوع بشر برای رفع احتیاجات خود نیاز به این گونه تغییرات ناجوان‌مردانه در طبیعت داریم؟ آیا ما عضو طبیعی یک اکوسیستم کامل نیستیم که فکر می‌کنیم باید کاری متفاوت بکنیم؟

برندهای مشهور یک کار مهم می‌کنند. آن‌ها معمولا با حمایت‌های مالی خرد و کلان از کارهای آزاد هنرمندان -که گاهی هزینه چندانی نیز برای آن‌ها ندارد- علاوه بر مطرح کردن بیشتر برند و فعالیت خودشان همیشه می‌توانند ادعای حمایت از هنر و هنرمندی داشته باشند. اما بسیاری از ساختارهای رسمی و نیمه رسمی کشوری ما، با عدم فهم درست از این مساله معمولا عرصه و امکانات دادن به فعالیت‌های آزاد هنری را چیزی طفیلی و حاشیه‌ای می‌دانند که کافی‌ست بحرانی یا مشکلی مالی وجود داشته باشد تا به این بهانه به کل آن را کنار بگذارند.

غرفه بطری پلاستیکی‌های کوکاکولا یک ساخت شگفت‌ و عالی از ۱۷ هزار بطری خالی نوشابه کوکاکولا است که به صورت پوششی نواری دو قوسی و در مقیاس نه چندان کوچک توسط گروه پندا عرضه شده است. قصد تبلیغ این برند را در این پست ندارم. اما واقعا لازم است فعالان فرهنگی از چنین برندها و شرکت‌هایی چیزهایی را یاد بگیرند.

 لوستری که با همین بطری‌های نوشابه و آب‌معدنی خانواده درست می شه. ارزان و نوآورانه و مهم‌تر از همه پاک و سبز!

چند روز پیش که زباله‌های خشک منزل رو می بردم سر کوچه بگذارم کلی متنبه شدم. تنها خانواده ما در عرض یک هفته به میزانی زباله خشک از بطری و ظرف ماست و پلاستیک و ... تولید کرده بود که اگر همه مردم این شهر قرار باشه به همین میزان زباله تولید کنن، روزانه کوهی از بطری و پلاستیک و کاغذ باید در حوالی تهران شکل بگیره!
(جالبه بدونین اتفاقا خانواده ما خیلی هم کم از این گونه زباله‌های خشک نسبت به برخی از خانواده ها تولید می کنن!)