نشریه‌ی «فرم و ایمان» مسابقه‌ای را بین ساخت‌مان‌هایی با کارکرد مذهبی برگزار کرده و از میان ۱۳۰ اثر ثبت شده، ۱۶ بنا را به عنوان برگزیده انتخاب کرده است. ساخت‌مان‌ها و حتی همه‌ی آثار هنری که به نوعی مربوط به مسائل اعتقادی و دینی هستند،‌ در تاریخ هنر و تمدن نقش مهمی را ایفا می‌کنند. حالا این نشریه با هم‌کاری موسسات مذهبی دیگر، این مسابقه را در پنج قالب امکانات نوین، بازسازی، مرمت، تغییر کاربردی و طراحی داخلی برگزار کرده و چهره‌ی جدیدی از اماکن مذهبی را ارائه داده است. آثار منتشر شده غالبا متعلق به کشورهای غربی و ادیان مسیحیت و یهود بوده و نشانی از مساجد و معابد شرقی در این نمونه‌ها نیست.

در این مجموعه مساله‌ی نورگیری از اهمیت خاصی برخوردار بوده و هم‌چنین شاخصی که این بنا را در شهر متمایز می‌کند. بعضی از ساخت‌مان‌ها کاملا با روی‌کرد معمول ابنیه‌ی عمومی طراحی شده و گاهی اگر صلیبی بر در و دیوار نبینیم، تشخیص کاربری بنا به آسانی ممکن نیست. در کنار این نمونه‌های کاملا مدرن و تغییر ماهیت یافته، نمونه‌های مناسبی در بخش مرمت دیده می‌شود که خلوص و خلوتی یک فضای عبادی را به خوبی حفظ کرده است.

چالش‌های مشابهی را این سال‌ها در مسجدسازی خودمان داشته‌ایم. بد نیست که روی‌کرد غربی‌ها را در این زمینه با نمونه‌های اخیر داخلی مقایسه کنیم. تشابه‌ها و تضادهای جالبی را خواهید یافت.

موسسه‌ی رده‌بندی جهانی دیزاین، جدول رده‌بندی دیراین دنیا را در میان ۸۳ کشور منتشر کرده است. این رده‌بندی که بر اساس مدال‌های دریافتی در مسابقات جهانی تنظیم شده، ایران را در جای‌گاه ۱۳ام دنیا نشان می‌دهد که در نوع خود جالب توجه است. اگرچه شرکت در مسابقات بین‌المللی برای همه‌ی کشورها و همه‌ی رشته‌ها شرایط یک‌سانی ندارد و داوری آثار هنری هم همیشه موضوعی چالشی بوده است، اما جای‌گاه خوب ایران در این جدول نشان‌دهنده‌ی اهتمام طراحان داخلی به دیده شدن در عرصه‌ی مسابقات جهانی است. در این بین طراحی جواهرات بیش از یک سوم امتیاز ایران را کسب کرده و این عرصه‌ی تزئینی طراحی، ایران را در رتبه‌ی دوم دنیا قرار داده است.

به بهانه‌ی این خبر یکی از جواهراتی که در مسابقات جهانی موفق به کسب جایزه شده است را با هم خواهیم دید. آویز دل‌بند زهره پهلوان که از ترکیب یاقوت و طلا تشکیل شده و ساختاری جداشونده دارد. نوار طلایی این آویز با چرخشی در سه بعد به دور یک قطعه یاقوت سرخ می‌چرخد و آن را با خود حمل می‌کند. این تصویر در راستای هدف هنرمند برای طراحی یک هدیه به مادر و فرزند شکل گرفته است. داشتن یک کانسپت قوی و بیان فرمی آن با طلا از جمله نقاط قوت طرح پهلوان به نظر می‌رسد، طرحی که فارغ از قیمت بازاری آن در عین سادگی و خلوص طراحی شده است.

معماری، با وجود جنبش‌های صنعتی دو سده اخیر و التزامات فنی متعددی که گاهی تعاریف آن را نیز چندگانه کرده‌است، هنوز به عنوان قالب هنری وسیعی که در قاب‌های محدود و نامحدود خود جلوه‌های گوناگون می‌سازد شناخته می‌شود. 

عکاس آلمانی ماتیاس هیدریچ با نگاهی گرافیکی به معماری، به انتخاب گوشه‌هایی از معماری‌ دست‌زده است که حال و هوای گرافیکی دارند. روحیه پلاستیسیمی حاکم بر عکاسی‌های هیدریچ که به انتخاب خلوص فرم و رنگ از میان گوشه‌گوشه‌های معماری رسیده است می‌تواند در پیش‌برد افق‌های هنری حاکم بر معماری و نگاه معماران نیز موثر باشد. شناخت این که چه ظرفیت‌های نابی در ترکیب‌بندی‌های معماری نهفته است از دیگر اهداف این تمرین و مجموعه عکس به شمار می‌آید.  

شرکت اپل بیش از ۴۲۰ فروش‌گاه در سرتاسر جهان دارد که با روی‌کرد انحصارطلبانه این شرکت قرار دارند تنها فروشندگان رسمی این محصولات باشند. طبعا چنین وسعتی برای رسیدن به یک هویت مشترک جهانی -همان‌طور که در محصولات خود چنین هویت و فرهنگ‌سازی را رعایت می‌کند- نیازمند معماری خاص برگرفته از اصولی خاص است تا بتواند در همه جای جهان صدایی مشترک داشته باشد. از ۱۹۹۹ که اولین فروش‌گاه اپل افتتاح شده تا به امروز، سادگی، خلوص، شفافیت، نظم و استفاده از متریال‌ها و نحوه‌ی بیانی خاص در فرم‌پردازی وجه مشترک طراحی همه فروش‌گاه‌های اپل بوده است. 

فهم این نکته بسیار حیاتی ست که برای حرفی مشترک و هویت‌دار زدن لزوما فرم‌پردازی خاص و استفاده از موتیف‌هایی خاطره‌انگیز لازم نیست؛ کافی‌ست اصولی در طراحی در میان باشد ....

فروش‌گاه اپل / نیویورک

طراح این راحتی با استفاده از نواری یک تکه -مثل یک نوار موبیوس باز شده- طرحی خالص ارائه داده است که راحتی و امکان مطالعه را در خود دارد. یک کاربرد هوش‌مندانه فرم که به صرفه‌جویی در اتصالات و ساخت می‌انجامد و هویتی متفاوت را برای طرح در خود دارد. شاید اصلا این‌طور بیش‌تر تحریک بشویم که دقایقی را با کتاب و مطالعه سر کنیم.

 برخی گرایش ها وجود داره  که با این موضوع که "در طراحی در بسترهایی که ارزش‌های طبیعی نهفته و آشکار دارند بهترین کار کم‌ترین تاثیره" برخوردی خاص می کنه. این گرایش‌ها مثلا به جای اون که به کم‌ترین دخل و تصرف فکر کنن به دخل و تصرف‌هایی می پردازن که کم‌تر بروز و ظهور داشته باشه.

با همین نگاه کاربرد متریال‌های شفاف یا متریال‌هایی که انعکاس کاملی از محیط رو ارائه می دن شیوع پیدا می کنه و فرم‌های خالص و با تنش‌های اندک بصری کاربرد بیشتر پیدا می‌کنه و مفاهیمی حتی در این باره تدوین می شه و سبک ها و روش‌هایی جا می‌افته.

ساخت خوب این کار، خلوص فرم و متریالش جالب توجه بود.