به تازه‌گی اثری را در یانون دیزاین دیدیم با عنوان «همه‌ی پاریس در یک بنا»، اثری که به دنبال بازنمایی یک‌پارچه از هویت معماری پاریس بود. در این پست نیز مجموعه‌ای را خواهیم دید که کاری مشابه را برای شهرهای گوناگون و البته در تصاویری دوبعدی و گرافیکی انجام داده است. انگار که تکثر روزافزون عالم و بمب‌باران تصویری رسانه‌ها همه را بر آن داشته تا با کنار هم قرار دادن عناصر مشترک، هویت هر مکان را به طور مجزا بازیابی کنند.

ساوینووا با سفر به سرتاسر اروپا و تصویربرداری از فضاهای زندگی مردم، مجموعه‌ای از خانه‌ها و عناصر شهری را برای خود جمع‌آوری کرده و آن‌ها را در کلاژی تصویری بازنمایی کرده است. او در این تصاویر تنها خانه‌های تیپیکال را کنار هم قرار نداده، بل‌که عناصر مهم‌تر هویت‌ساز را از دیدگاه خود برجسته کرده و در این ترکیب یک‌پارچه گنجانده است. اگرچه او در این تصاویر نگاه گرافیکی نیز داشته است، اما با این حال هر کدام از آن‌ها می‌توانند آیکونی متفاوت از معماری آن شهر نیز به حساب بیایند.

«کتاب و زندگی» دو واژه‌ای است که برای عنوان یک حرکت فرهنگی در ترویج کتاب‌خوانی انتخاب شده است. در اقدامی جالب و بی‌سابقه دست‌اندرکاران این حرکت تصمیم به استفاده از رسانه‌ی سینما برای تبلیغ کتاب‌خوانی، با ساخت تیزری کوتاه گرفتند. محمدباقر مفیدی‌کیا که در سال‌های اخیر توانایی خود را در ساخت کلیپ و سینمایی‌های کوتاه نشان داده است، عهده‌دار کارگردانی اثر بود. اثری که در هفت دقیقه در تلاش برای پیوند کتاب و زندگی است.

فیلم با مطالعه‌ی کتاب «دختر شینا» توسط نقش زن آغاز شده و او هم‌راه با گام‌های ذهن‌ش و با در دست داشتن کتاب شروع به گام برداشتن می‌کند. از این قسمت به بعد می‌توان تفاوت خواندن کتاب توسط یک مجری تلویزیونی را با یک تیزر داستانی سینمایی به خوبی متوجه شد. راوی کتاب چنان در آن غرق می‌شود که سرگذشت روایت شده در کتاب را در کالبد زندگی خود جاری می‌بیند و این شاید هدف اصلی فیلم یعنی پیوند کتاب با زندگی باشد. کارگردان در رفت و برگشتی شاعرانه در ذهن راوی، سعی در نزدیک کردن زندگی خواننده‌ی معاصر با سرگذشت هم‌سر شهید یعنی قدم‌خیر مجتهدی دارد. رفت و برگشتی که شاید به خاطر کوتاهی زمان فیلم، خیلی فرصت آماده‌سازی و پرداخته شدن نداشته است. برای مثال دیدن کودکان و هم‌سر و خانه‌ی راوی برای اولین بار در زمان گذشته روی می‌دهد که شاید در وهله‌ی اول بیننده را متوجه این پیوند تاریخی نکند. 

با این حال، تیزر دختر شینا می‌تواند شروعی باشد برای پیوند بیش‌تر رسانه‌های تصویری و مکتوب، تا مخاطب را کمی از تنبلی تماشای صرف به سمت مطالعه‌ی کلمات و درک عمیق‌تر از متون بکشاند. آغازی که توسط مفیدی‌کیا و تیم‌ش با اثری قابل قبول انجام شده است.

بسیاری از نقاشی دیواری‌‌هایی که در شهر تهران می‌بینید اثر مهدی قدیان‌لوست که نقاشی‌های فراواقعی یا سوررئال می‌کشد. نقاشی‌های دیواری در روندی که پس از انقلاب طی کرده‌اند،‌ از تصاویر واقعی شخصیت‌های مهم، به سمت تصاویر انتزاعی در سال‌های اخیر تغییر ماهیت داده‌اند. این عامل مهم به علاوه‌ی خلاقیت و تفاوت موجود در کارهای قدیان‌لو باعث بیش‌تر دیده شدن نقاشی‌های او شده است. تصاویری که در این پست می‌بینید،‌ مجموعه‌ای است به نام «ادراک» که به تازه‌گی در گالری هاوارد گریفین لندن به نمایش درآمده‌اند. هنرمند در غالب آثار فضایی آرام، خالص، با رنگ‌هایی سرد را به تصویر کشیده است. ترکیب شدن شخصیت‌های انسانی در ترکیب با احجام خالص اقلیدسی، به دور از هر خیابان و فضاهای آشنا برای انسان، تصاویری انتزاعی را آفریده است. استفاده از این اشکال و احجام اما در خود حال و هوای شهر را دارد که شاید تحت تاثیر کارهای سال‌های اخیر هنرمند بر دیواره های شهری باشد. 

سوای چیزی که خود هنرمند از آثارش می‌گوید یا ما برداشت می‌کنیم، نظر رسانه‌های کشور میزبان نیز درمورد این مجموعه جالب توجه است. بعضی از آن‌ها از جمله سایت گالری، اصرار زیادی دارند که تلاش قدیان‌لو را، بیانی انتزاعی از خلسه‌گون و نزار بودن شرایط اجتماعی و سیاسی ایران بدانند. نگاهی که به لطف دروغ‌گویی این رسانه‌ها، مخاطبان غربی از راه دور به ایران پیدا کرده‌اند.

جذابیت‌های دنیای جدید به خصوص رسانه‌های مجازی و در خط مقدم آن‌ها شبکه‌های اجتماعی مجازی، به طور کامل در حال انهدام روابط انسانی هستند. درست است که دنیا کوچک شده است و فاصله میان شرق و غرب عالم به آنی توسط یک پیام یا کامنت درنوردیده می‌شود اما این سرعت به بهای از دست رفتن کیفیت روابط است. کمیت رابطه کیفیت آن را بلعیده است. در این میان خانواده‌ با تعبیر سنتی موجود در فرهنگ ما بیش‌ترین آسیب‌ها را می‌بیند. خانواده سنتی ما یعنی گروهی که علاوه بر پیوند خونی، در تمام غم و شادی و راز و زندگی هم شریک و سهیم هستند و یک کل واحد! اما خانواده‌های ما نیز امروز از آسیب تقلیل کیفیت روابط مصون نمانده اند.

اخیرا طراحان گرافیک با طرح‌ریزی تبلیغاتی شهری این واقعیت را به ما گوش‌زد می‌کنند. طرح‌ها می‌خواهد بگوید به خانواده برگردیم! و سبب این جدایی را مشغولیت‌های فردی ما با رسانه‌های جدید می‌بیند. از نقد غیرفنی به این بسنده کنم که فرهنگ‌ معلول روابط پیچیده‌ای‌ست و تبلیغات شهری این میان ظرفیت مشخصی دارند. اما در نورپردازی‌ها نوعی تصنع عمدی وجود دارد که زمینه را کارکترها جدا می‌کند. این تعمد اگرچه مناسب تبلیغات شهری باشد، اما به نظر می‌رسد در موضوعات انسانی، نوعی جدایی مخاطب با رخ‌داد درون تصویر را به هم‌راه دارد. معلوم نیست نتیجه این جدایی ذهنی، خیلی به سود هدف‌گذار تمام شود.

- چه برنامهﯼ تلویزیونی جذابی!

- همین طور است. اما ﻧﻤﯽدانم چرا احساسی از درونم ﻣﯽگوید یک جای کار ﻣﯽلنگد!

طی تهاجم اخیر رژیم صهیونستی به باریکه‌ی غزه، بارها تصاویر دردناک و باورنکردنی از مردم و کودکان مظلوم این باریکه را دیده‌ایم. هر بار با دیدن تصاویر غمی بر دل‌مان می‌نشست و تاسف می‌خوردیم از این مظلومیت تاریخی در میان آن سکوت جهانی... اما پرواضح است که اگر مقاومت همین مردم مسلمان نبود رژیم کودک‌کش اسرائیل وادار به عقب‌نشینی در برابر خواسته‌های مقاومت نمی‌شد. معمولا در بحبوحه‌های این‌چنینی رسانه‌های جهان معاصر نقشی بسیار جدی بازی می‌کنند و می‌توانند با خروجی‌های هنرمندانه خود به کلی نگاه خیلی‌ها را نسبت به وقایع عوض کنند.

در جنگ غزه هم خبرنگارها و عکاسانی بودند که با نگاه خاص خود به این اتفاق می‌پرداختند. محمد سالم نیز فوتوژورنالیستی فلسطینی است که در میان خرابی‌های شهر، تصاویر تمرین پارکور چند جوان را ثبت کرده است. این‌گونه تصاویر را عادت داشتیم که در فضاهای شهری مدرن و لوکس ام‌روزی ببینیم. اما این جوانان ساکن غزه، با تبدیل خرابه‌های ساخت‌مانی به ابزاری برای ورزش، با زبانی تاثیرگذار خرابی‌های ظالمانه‌ی این جنگ را به بازی گرفته‌اند و حرف‌های بسیاری را به دشمن متجاوز خود فهمانده‌اند. محمد سالم با انتخاب شات‌هایی که خرابی‌ها و آتش و دود نقش پیش‌زمینه و فرعی را بازی می‌کنند بر ایحاد این حس تاکید کرده است.

حساب‌های اینترنتی امروز هنرمندان نقش گالری‌های رسمی قدیم را بازی می‌کنند. جهان رسانه به کل فرهنگ خیلی چیزها را تغییر داده است. مثلا هنرمندان هنرهای بصری دیگر برای دیده شدن فاصله‌ی خاصی را میان تولید تا عرضه نمی‌بینند. معمولا حساب‌های اینترنتی خود را به نمایش‌گاه خصوصی خود تبدیل می‌کنند و گاهی به واسطه‌ی این که اقبال عمومی نسبت به آثار را زودتر از گذشته درک می‌کنند فرصت توسعه و تکمیل مجموعه‌های خود را مطابق ذائقه مخاطب دارند. در واقع هنرهای بصری به شدت وابسته به رسانه هستند.

خاویر پرز در حساب اینستاگرام خود تصاویر ساده‌ای از ترکیب میان عناصر واقعی و تصویرسازی‌های محدود منتشر می‌کند که با اقبال مخاطبین، این ایده خود را توسعه می‌دهد. او حالا صاحب یک سبک و روش خاص خود در عرصه‌ی تولید چنین آثاری‌ست.... چیزی که شاید اگر مخاطب و عکس‌العمل‌های آن‌به‌آن او نبود به این راحتی به دست نمی‌آمد.