سبک پرجزئیات و شلوغ ویکتوریایی را این بار فینچ و فوریکر برای خانه‌ی یک گیاه انتخب کرده‌اند. بناهای معماری مینیاتوری فلزی که توسط خریدار سرهم شده و پوششی مسقف را برای یک گیاه آپارت‌مانی می‌سازند. اگرچه به نظر می‌رسد وجود گشوده‌گی‌ها و شکست‌های فراوان در این سبک آن را گزینه‌ی مناسبی برای چنین پوششی کرده، اما پوشاندن این‌چنین گیاه بیش‌تر شبیه زندانی کردن آن‌هاست تا حفاظت و نگه‌داری‌شان. 

نکته‌ی قابل تامل دیگر احیای یک هویت تاریخی در این طرح است که اتفاقا ما به ازای تجسمی هم دارد. یادگارهایی که از قرن نوزده انگلستان باقی مانده‌اند را طراح این‌گونه کوچک کرده و به کاربر اجازه می‌دهد که با دست خود آن را دوباره بسازد و در خانه‌ی خود از آن نگه‌داری کند.

چهار سال پیش بود که اولین بار استادم خانم دکتر نادیه ایمانی، چالش طراحی زندان را برای‌مان مطرح کرد. واقعا هم چالش طراحی زندان برای معماران چالش عجیبی‌ست. تصور کنید که شما به عنوان یک طراح باید به نیازهای کارفرمای طرح پاسخ بدهید. نیازهایی که در طراحی زندان تبدیل به نوعی رفتارهای ایذایی یا تربیتی بر زندانیان است و اگرچه برای کارفرمای‌تان طراح خوبی خواهید بود اما ممکن است در دادگاه وجدان‌تان معطل بشوید. مثلا حتی طراحی واحدهایی نظیر یک انفرادی! چقدر سخت است که آدم -حتی با تصور یک نظام دادگاهی بر پایه حق‌طلبی- فضایی برای جداکردن و سخت گذراندن یک مجرم طراحی کند...

این چالش اخیرا در میان جامعه معماران و در بین طراحان حرفه‌ای دنیا نیز طرح شده است. برخی از آن‌ها هم با ایجاد کمپین و حرکتی تجربی سعی در رسیدن به پاسخی شایسته داشته‌اند. در پی این حرکت‌های اصلاحی و پژوهش‌گرایانه بود که گلین سانتایانا، دانش‌جوی مدرسه دیزاین هاروارد، با انتخاب موضوع زندان برای پروژه‌ی معماری تز دانش‌گاهی خود، طرحی را ارائه داده است که به موجب آن زندان به مثابه‌ی یک مدرسه بازپروری اجتماعی مبتنی بر آموزش‌های سازنده و با هندسه و ابعادی متفاوت ارائه شده است.

نوع نگاه و نحوه برخورد طراحانه سانتایانا با موضوعی مانند زندان قابل توجه است. کالبدی آشنازدا که محدودیت‌های مرسوم زندان‌ها را به کل کنار گذاشته است و بنا دارد به جای جریمه، بازپروری مجرمین را وظیفه خود بداند.

قفس، قفس است؛ هرچند گاهی طوری آن را طراحی کنند و بسازند و از دیدن‌ش آن‌قدر لذت ببرند که یادشان برود قفس جانی آزاد را محدود کرده است. پرنده‌ها در قفس گریگوری دیلافورست هم احساس آزادی ندارند، شاید تنوع داشته باشند اما آزاد نیستند. شاید صاحبان آن‌ها احساس کنند یک اثر هنری متفاوت را در خانه نگه می‌دارند اما این از جنایت آن‌ها چیزی کم‌ نمی‌کند...

قفس، قفس است؛ هرچند گاهی طوری آن را طراحی کنند که یادشان برود.
باور ندارید کمی دقیق‌تر در بالاشهر‌ شهرهای‌مان قدم بزنیم... جان‌های دربند.

پروژه‌ی بازسازی زندان قصر به شکل باغ موزه قصر توسط دفتر معماری EBA یکی از بهترین تغییرکاربرها و بازسازی‌های سال‌های اخیر در ایران است که تحت مدیریت معماری آرش مظفری رخ داده است. بازسازی یک زندان با هزار سابقه سیاسی و امنیتی به یک فضای عمومی و شهری با کاربری تفرج و خوش‌گذرانی بی‌شک در کنار پاسخ‌گویی به نیازهای طبیعی شهری، اشاره‌ای جذاب در سیر تحولات یک جامعه به حساب می‌آید. از معدود کارها در وادی هنر و معماری که با تحولات انقلاب اسلامی هم‌راستاست