مارتین شولر عکاسِ سلبریتی‌های غربی، مجموعه عکسی را از خیابان‌خواب‌های آمریکایی تهیه کرده است. شولر به واسطه‌ی یک مراسم خیریه با این افراد ارتباط گرفته و بعد از مصاحبه با آن‌ها پرتره‌هایی بدون فیگور را از آنان ثبت کرده است. فقر، بیماری، تنهایی، اعتیاد و ناهنجاری عواملی بوده‌اند که این افراد را خیابان‌نشین و آواره کرده است.

تضاد و پارادوکس چیزی است که در نگاه اول به این تصاویر به چشم‌مان می‌آید. ما پرتره را معمولا با لباس‌ها، دکور و انسان‌های شیک و تمیزی دیده‌ایم که خود را برای یک عکس مهم آماده کرده و عکاس هم معمولا آن‌ها را در فیگورهای خاصی می‌نشاند، سوژه‌های شولر اما نه شیک و تر و تمیزاند و نه حتی سالم! فقرائی که آثار سختی و بیماری را به راحتی از چین و چروک صورت و زخم‌های‌شان می‌توان فهمید. عکاس سلبریتی‌های آمریکایی این بار به سراغ سلبریتی‌های ارزان‌تری رفته است که بخش زیادی از جمعیت آمریکا محسوب می‌شوند، آمریکایی که عادت کرده‌ایم آن را جور دیگری ببینیم...

افریقا قاره‌ی عجیبی‌ست. شاید به دلیل امپراطوری رسانه و پول، شاید هم به دلیل ویژگی‌هایی خاص از این قاره، کم‌تر کسی در جهان می‌تواند ادعا کند که درکی هرچند جزئی از افریقا بیش‌تر از احیانا چند خبر سیاسی و اخبار جنگ‌های قبیله‌ای و نهایت تیم‌های فوتبال مشهور افریقا در مسابقات دوره‌های جام جهانی دارد. افریقای سیاه در قسمت شب از توجه روزگار ما قرار دارد. مثلا شاید ما درست ندانیم که افریقا حتی چه طور و به دست چه کسانی اداره می‌شود. ما نهایتا از آمار جهانی متوجه فقر عظیم این قاره می‌شویم اما حتی ابعاد این فقر و نسبت فرهنگ با آن را نمی‌توانیم تصور کنیم.

دنیل لین، عکاس فرانسوی، از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ میلادی به جست‌و‌جو در افریقا و عکاسی از پادشاهان و افراد خاندان‌های سلطنتی این قاره پرداخته است. عکس‌های او از این جهت که در زمانه ما عکاسی‌شده‌اند معاصرند اما از حیث محتوا به دوران‌های دیگری انگار متعلق هستند. افریقای ابتدای هزاره سوم هنوز ملکی پادشاهانه است. راستی پادشاهان جهان‌های سنتی آیا واقعا بدون هیچ استحقاقی و تنها به ارث و رسومات پادشاهی می‌کرده‌اند؟

عکس‌های لوفردو که به خاطر قطع مربعی می‌توان اینستاگرامی خطاب‌شان کرد، تصاویری پویا هستند. به عکس آن‌چه از قطع ساکن و زمینه‌ی الگووار عکس‌ها انتظار می‌رود، عکاس با استفاده از یک عنصر انسانی عکس‌ها را از تکرار و سکون نجات داده است. الگوواره‌هایی که غالبا از میان فضاهای شهری کشف شده با چینش یا انتخابی حساب شده از طرح و رنگ توسط عکاس تکمیل شده‌اند.

بزرگ‌ترین تجمع سالیانه‌ی جهان، هر سال در کربلای امام حسین (ع). آ‌ن‌ها که رفته‌اند،حتی آن‌ها که هنرمند بودند و سعی کرده‌اند که این اتفاق عجیب را در ظرف کلمه و تصویر بریزند، معترفند که هر چه می‌کنند آن‌چه که باید نمی‌شود. انگار در هر برهه‌ای از تاریخ که باشیم، کربلا را فقط باید با پای خود برویم و با حرف و تصویر و ادعا آن‌چه که باید نمی‌شود. روح الله خسروی نژاد یکی از آن هنرمندانی است که دوربین‌ش را با خود به زیارت برده و به زبان تصویر این راه‌پیمایی عظیم را توصیف کرده است. خسروی‌نژاد در وب‌لاگ خود ذکر کرده که تصاویرش نذری است و حتی سایز بزرگ آن‌ها را هم برای چاپ قرار داده است.

 هرمان دامار عکاس، که البته تحصیلات آکادمیک عکاسی هم ندارد، مجموعه تصاویری را از زنده‌گی مردم روستایی حومه‌ی جاکارتا در اندونزی منتشر کرده است. صجنه‌هایی چشم‌نواز که انگار اجزاء آن توسط عکاس چیده شده است. تصاویر، زنده‌گیِ جاری در طبیعتِ روستاییان را نمایش می‌دهد که شاید هیچ‌گونه سنخیتی با مراکز شهری نزدیک به خود نداشته باشد. تصاویر دامار بیش‌تر معطوف به فعالیت کودکان و بازی‌های آنان است. او تمرکز عکس‌ها را بر روی سوژه‌های انسانی گذاشته و بستر طبییعی پیرامون که به صورت محو درآمده، نقش پس زمینه را ایفا می‌کند. به نظر شما تصاویری شبیه به این مجموعه می‌تواند حال و هوای واقعی روستاها را به بیننده‌ی آن‌ها منتقل کنند و شهرنشینان را مجاب کند که دوباره به اصل خود برگردند؟

هرچه جلو می‌رویم مرز بین هنرها یا حتی میان تخصص‌های مختلف کم‌رنگ‌تر می‌شود. برای مثال مرز میان هنر گرافیک، نقاشی، عکاسی و نقاشی‌های دیجیتال گاهی به کلی برداشته می‌شود. نیک جنتری، هنرمند انگلیسی این بار فقط با مفهوم این موضوع سروکار داشته و تنها از فن نقاشی برای کار خود استفاده کرده است. او نگاتیو دوربین عکاسی را به قطعات گوناگونی برش داده و از چیدن آن‌ها کنار هم تصاویر پرتره‌ای را شکل داده است. قسمت‌هایی از نگاتیو، که خود ظرفیت لازم از لحاظ رنگ و بافت را برای قرار گرفتن در تصویر داشت، بدون تغییر گذاشته و باقی برش‌ها را به نوعی نقاشی کرده است.

فارغ از نگاه تکنیکی به ماجرا، برداشت‌های دیگری نیز می‌توان از این مجموعه داشت. این‌که انسان‌ها ساخته شده از تک‌تک لحظاتی هستند که آن‌ها را زنده‌گی می‌کنند، لحظاتی که هر کدام تصویری لحظه‌ای‌ست که بر روی نگاتیو عمر به ثبت رسیده‌است!

سفرهای جهادی یکی از دل‌انگیزترین تجربه‌های جوانان اهل درد این روزگار است؛ سفرهایی با طعم طبیعت و آسمان و شیرینی و درد و گاهی وسعت نگاه و نظر و سعه روح و صدر. کم نیستند گروه‌های جوانی که برای دل و ذوق خودشان گاهی به گاهی به دل طبیعت می‌زنند و چند روزی را خوش می‌گذرانند و بعد هم دوباره به شهرهای‌شان و پی کارشان برمی‌گردند، اما کم‌یاب‌ند جوانانی که برای دل به دست آوردن مستضعفین به دل روستاها و مناطق محروم می‌زنند و چند روزی را به ظاهر سخت می‌گذرانند اما با کوله‌باری از دغدغه و انرژی و با پالایشی جدی به خانه‌های‌شان بازمی‌گردند. سفرهای جهادی هم فال است و هم‌ تماشا.

روح‌الله خسروی‌نژاد عکاس جوان، در بلاگ خود ما را به تماشای لحظه‌هایی هرچند اندک اما زیبا از سفر جهادی می‌برد؛ از دریچه دوربین عکاسی‌ش. خسروی‌نژاد با اعلام این‌که یک سال دیگری هم کاروان جهادی بروبچه‌های هنر برنامه سفر دارد از همه دوستان و هنرمندان می‌خواهد که پاپیش بگذارند و همراه کاروان جهادی نوروز ۹۳ هنر باشند. چه با جان‌های‌شان و چه به اموال‌شان. اگر هم‌راه‌شان شدید که خوشا به حال‌تان. اگر هم خواستید کمکی کنید: حساب کارت ۹۱۲۴-۵۹۷۵-۳۳۷۰-۶۱۰۴ به نام احمدرضا اعلایی در بانک ملت کمک‌های مردمی برای تامین هزینه‌های اردوی جهادی کاروان هنر را جمع‌آوری می‌کند.

حساب‌های اینترنتی امروز هنرمندان نقش گالری‌های رسمی قدیم را بازی می‌کنند. جهان رسانه به کل فرهنگ خیلی چیزها را تغییر داده است. مثلا هنرمندان هنرهای بصری دیگر برای دیده شدن فاصله‌ی خاصی را میان تولید تا عرضه نمی‌بینند. معمولا حساب‌های اینترنتی خود را به نمایش‌گاه خصوصی خود تبدیل می‌کنند و گاهی به واسطه‌ی این که اقبال عمومی نسبت به آثار را زودتر از گذشته درک می‌کنند فرصت توسعه و تکمیل مجموعه‌های خود را مطابق ذائقه مخاطب دارند. در واقع هنرهای بصری به شدت وابسته به رسانه هستند.

خاویر پرز در حساب اینستاگرام خود تصاویر ساده‌ای از ترکیب میان عناصر واقعی و تصویرسازی‌های محدود منتشر می‌کند که با اقبال مخاطبین، این ایده خود را توسعه می‌دهد. او حالا صاحب یک سبک و روش خاص خود در عرصه‌ی تولید چنین آثاری‌ست.... چیزی که شاید اگر مخاطب و عکس‌العمل‌های آن‌به‌آن او نبود به این راحتی به دست نمی‌آمد.

سلف پرتره عکسی است که انسان از خودش یا چیزی که نشان‌دهنده‌ی خودش باشد می‌گیرد و اطلاعات خاصی را از شخصیت عکاس و روان او در اختیار ما قرار می‌دهد. وقتی هنرمندی مجموعه‌ی عکاسی را به نام سلف‌ پرتره عرضه می‌کند شاید باید آن را سلف پرتره‌ی ملت یا تمدنی دید که آن عکاس نماینده آن است. سلف پرتره‌ای با یک دنیا داده ناگفتنی....

بن زانک عکاس جوان نیویورکی در جمله تصاویری که در قالب آلبوم سلف پرتره عرضه کرده است تصویر انسانی را به نمایش می‌گذارد که به نوعی گرفتار بی‌قدری، بی‌هویتی، ناپایداری، گیجی و پریشانی و .... است. او در اکثر موقعیت‌ها فاقد هویت فردی و چهره‌ی انسانی‌ست و در بستر محیط‌هایی به شدت ناامن به سر می‌برد. انسانی که بن زانک به تصویر کشیده است شاید نوع انسانی باشد که تمدن مغرب زمین در پس ادعای انسان‌مداری ساخته است. ... انسان معاصر