«کومبا میلا» یک زیارت دسته‌جمعی هندو و یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های مذهبی بشر در جهان است. هر دوازده سال یک بار زایران هندو در کرانه‌ی رود مقدسی در هندوستان جمع می‌شوند؛ و خود را در آب آن غسل می‌دهند؛ عملی که به باور آن‌ها گناهان‌شان را شست‌وشو می‌دهد. چیزی بدیل حج ابراهیمی ما مسلمانان برای هندوها...

لکشمی کائول، عکاس هندی، گوشه‌هایی از یکی از مراسم کومبا‌ میلا را با دوربین‌ش ثبت کرده است. روحانیون هندوی شائیویت که خدای هندو، شیوا را پرستش می‌کنند، در این مراسم نقش و جای‌گاه ویژه‌ای دارند. در نگاه کائول به کومبا میلا نیز آنان در مرکز توجه قرار گرفته‌اند.

آثار معماری معمولا با کنار هم قرار گرفتن مواد و مصالح گوناگون شکل می‌گیرند. اما در مواردی غیرمعمول، معمار مانند یک هنرمند سنگ‌تراش، بنای خود را با زدودن زواید از دل یک توده بیرون می‌کشد. یعنی در واقع معماری در خالی فضایی شکل می‌گیرد و نه در قسمت پر آن. هرچند تاریخ‌نویسان معماری با استدلال‌هایی تامل‌برانگیز سعی کرده‌اند تا انگاره فضای خالی را انگاره‌ای متاخر و مربوط به زمان معاصر قلم‌داد کنند اما قوت فضاهای داخلی در نمونه‌های کهن نشان از درکی عمیق‌تر از فضا در تمدن‌های سنتی دارد.

نمونه‌های اعلایی از این نوع معماری را می‌توان در تاریخ هنر هند جست‌وجو کرد. سال‌ها، سازندگان بودایی، جین و هندو از دل سنگ و صخره‌ی کوه‌ها، مکان‌هایی برای عبادت و گوشه‌نشینی می‌ساختند. گاهی به دلیل قرار گرفتن در دل کوه، از این آثار با عنوانی گمراه‌کننده‌ یعنی غار یاد می‌کنند؛ اما در حقیقت معابد و صومعه‌هایی هستند، برای پناه دادن به راهبان سرگردان و دوره‌گرد؛ یا زایرانی که از راه‌های دور آمده‌اند.

هنر نقاشی با شن‌ها و دانه‌های ریز رنگی نظیر برنج و غلات رنگی یکی از هنرهای سنتی مهم هندوهاست که به اقتباس از فازسی نام سنتی آن نیز رنگلی است. هندوها در جشن‌ها و مراسمات آیینی یا مذهبی خود و در تقدیم به اشخاص محبوب یا خدایان خود، پهنه‌های وسیعی را با این دانه‌های رنگی عموما بر الگوهای ماندالای شرقی رنگ‌آمیزی می‌کنند. کاری طاقت‌فرسا و جذاب که خیلی زود هم از بین می‌رود و نظم خود را از دست می‌دهد.

در گذشته و تا همین امروز هم در بین باورمندان هندو، رنگلی یک ریاضت است. یک جور مراقبه سالکانه که در آن نقاش سنتی با گذاشتن دانه‌دانه‌های رنگی به ناپایداری دنیا و پایداری نیروانا می‌اندیشد. راستی سلوک‌هایی که به بعد از این چند روز زندگی کار دارند و البته عموما باید از دروازه‌های شامات به این سو به دنبال‌شان بگردیم، خیلی دوست‌داشتنی هستند.

جمع بین ادیان یک صورت مساله جالب است که سنت‌گرایان در جهان نوین بیش‌ از سایرین به آن می‌پردازند. این که می‌توان با فهم اختلافات بر سر مشترکات ادیان کنار هم نشست و دردهای بزرگی از بشر را پاسخ داد. واقعا هم بین باورمندان ادیان بزرگ و غیرباورمندان مانند ملحدین و شک‌گراها فاصله‌ی زیادی هست؛ هر چند ادیان بزرگ هم فاصله کمی با هم نداشته باشند.

بدون پرداخت به دعواهایی که طبعا پیرامون این مفهوم وجود دارد و در رد یا اثبات آن چالش می‌کند، پاسخ‌گویی به صورت مساله جمع ادیان در عرصه معماری زمانی محقق می‌شود که قرار باشد یک مجتمعی برای ادیان بسازید. به خصوص که بستر طراحی را شهر یا جامعه‌ای درنظربگیرید که تنوع ادیان بالایی داشته باشد. استودیوی معماری چی؟چرا؟چگونه؟ با درنظرگرفتن چالش‌های میان پیروان ادیان در شهرهای بزرگ و صورت مساله تنوع ادیان در سنگاپور به عنوان یک شهر بزرگ چندین مذهبی، پیش‌نهاد یک سیستم‌ ساختمانی بلندمرتبه بر پایه مدول‌های فضایی ۲۷ مترمکعبی داده است که به جز هسته سنگین کلی بنا که تامین کننده برخی نیازهای اساسی سطوح ارتفاعی ست، باقی فضاها با پانل‌ها و صفحات‌ سبک درون خود و در ترازها و ترکیب‌های متنوع فضاهایی در خور مراسمات و اعتقادات ادیان مختلف ایجاد می‌کند. جدای از صورت مساله جذاب به جواب معمارانه این استودیو برای کاربری‌های متنوع دیگری نیز می‌توان فکر کرد. مثلا تصور کنید نمایش‌گاه‌های موقتی یا مراکز اقامتی و اسکان موقتی را که با این روش در زمین‌های محدود پیاده‌سازی شوند.

جشن‌ مقدس هندو"Holi" رو با هم دیدیم. اصلا اون پست رو برای این گذاشتم که به این پست برسم !!! :)

در این کلیپ تصویری فوق‌العاده زیبا، کارگردان با بهره گیری از حرکت آهسته و نماهای فوق‌العاده و البته ضرب‌آهنگ سحرانگیز موسیقی که به خوبی روی کار نشسته، شاید به نوعی تونسته روح معنوی هندوی حاکم این سنت آیینی رو به نمایش بگذاره؛ چیزی که عموما در برخوردهای فرم گرایانه ما با موضوعات اون هم از دوردست، به کل غایب می شه.

یعنی عالیه این کار! عالی...

 

جشن هولی (Holi) یا «جشن رنگ‌ها» یکی از آیین های سنتی هندویان برهمایی  در واقع معادل جشن نوروز در ایران زمینه که ابتدای سال یعنی آغاز فصل بهار در هند برگزار می‌شه و در اون با شادی و پاکوبی و پاشیدن رنگ به سروصورت هم دیگه طی چند روز، آمدن بهار و سرسبزی و رفتن سرما و بدی رو جشن می گیرند.

همین آیین جالب یعنی بازی با رنگ و پاشیدن رنگ و آب به یک‌دیگر ، جشن هولی رو به یکی از سوژه های عکاسان اروپایی در هند بدل کرده و غالبا عکس‌های عجیبی محصول همین علاقه مندی هر ساله منتشر می شه.

 رسم رسومات فراوون و متعددی هم در حواشی این جشن هست که گاهی در بین قوم و قبیله های مختلف فرق‌هایی هم داره. مثلا در عکس‌های Kevin Frayer در کنار جاذبه های رنگارنگ جشن هولی، سنتی دیده می شه که در اون زن‌ها با چوب بر سر شوهران شون می کوبند و احتمالا در پس این کار به دنبال طلب خوشی و روزی و شادمانی هستند!!! :)