سبک پرجزئیات و شلوغ ویکتوریایی را این بار فینچ و فوریکر برای خانه‌ی یک گیاه انتخب کرده‌اند. بناهای معماری مینیاتوری فلزی که توسط خریدار سرهم شده و پوششی مسقف را برای یک گیاه آپارت‌مانی می‌سازند. اگرچه به نظر می‌رسد وجود گشوده‌گی‌ها و شکست‌های فراوان در این سبک آن را گزینه‌ی مناسبی برای چنین پوششی کرده، اما پوشاندن این‌چنین گیاه بیش‌تر شبیه زندانی کردن آن‌هاست تا حفاظت و نگه‌داری‌شان. 

نکته‌ی قابل تامل دیگر احیای یک هویت تاریخی در این طرح است که اتفاقا ما به ازای تجسمی هم دارد. یادگارهایی که از قرن نوزده انگلستان باقی مانده‌اند را طراح این‌گونه کوچک کرده و به کاربر اجازه می‌دهد که با دست خود آن را دوباره بسازد و در خانه‌ی خود از آن نگه‌داری کند.

معماران ژوردی پیگ دیواره‌ی صلب یک طرف بنای خود را با الگویی هندسی پوشانده‌اند. موضوعی که ما معمولا کم‌تر به آن توجه می‌کنیم و جبهه‌های غیرنورگیر ساخت‌مان را غالبا با سیمان سفید اندود کرده که گاهی شهرداری هم از آن به عنوان بومی سفید استفاده می‌کند! البته در طرح این خانه‌ی مسکونی جبهه‌ی نوگیر برای حفظ حریم و آسایش صوتی به‌تر، از خیابان روی گردانده و به سوی پارک کناری گشوده شده است، بنابراین این سمت از بنا دید زیادی از خیابان دارد. این انتخاب ابتدایی، الگویی را برای آن‌ها به وحود آورد تا در فضای داخلی بنا نیز از پوششی مشابه استفاده کنند و موجب یک امتداد بصری در بنا شوند. 

 

گاهی با یک چرخش همه چیز تغییر می‌کند! توماس مدیکوس، هنرمندی که به خلق آثار مفهومی علاقه دارد، چند مکعب‌ شیشه‌ای بزرگ را از ترکیب قطعات کوچک‌تر شیشه‌ای ایجاد کرده است که با نگاه به هر وجه آن تصویری متفاوت نمایان می‌شود. به این سبک از نقاشی که تصویر مورد نظر نقاش را تنها از یک زاویه می‌توان دید، نقاشی «آنامورفیک» یا «واریخت‌سازی» می‌گویند. سبکی که بیش از تکیه بر مفهوم در پی اثبات قدرت هنرمند در اجرای این تکنیک است. مجسمه‌وارهای مدیکوس با چرخش نود درجه‌ای تصاویری متفاوت را از شکلی با مرزهای مشابه نمایش می‌دهد. او با ایجاد شبکه‌ای شیشه‌ای درون مکعب و ترسیم قسمت‌های مختلف هر شکل بر روی این صفحات، موفق به تکمیل نقاشی‌های‌ش شده است. محصور بودن این تصاویر در یک فضای شیشه‌ای و رازآلود بودنی که با چرخش آن ایجاد می‌شود، ظرفیت‌های زیاد چنین تکنیکی را در بیان مفاهیم مهم و ظریف‌تر نشان می‌دهد.

اسم عجیبی که طراحان این خانه به روی‌ش گذاشته‌اند تنها به خاطر سقف‌های چندرنگی است که برای آن در نظر گرفته‌اند. خانه‌ای ویلایی در ایتالیا که مشخصه‌ی طراحانه‌اش، شیروانی‌هایی‌ست که خدمت به تصاویر هوایی و تشخیص منطقه در تصاویر ماه‌واره‌ای گوگل می‌کند! 

هرچند که فکر کردن به ابعاد گوناگون یک طرح و مدنظر داشتن زوایای گوناگون آن را غنی‌تر خواهد کرد، اما به واقع اهمیت دید هوایی و تصاویر از بالا چه‌قدر است؟! هستند نمونه‌هایی در تاریخ ساخت و ساز و معماری که کارکرد اصلی‌شان، تنها دید از هواپیما به آن بوده است. طرح‌هایی که شاید به خاطر اهمیت دادن زیاد به طراحی پلان و عادت به دیدن از بالا در معمارها به وجود می‌آیند. خانه‌ها و حتی جزیره‌هایی! که گاهی تنها برای پز دادن ساخته می‌شوند تا حل مساله‌ای واقعی.

 بن جانسون بیش از نیم قرن است که معماری را نقاشی می‌کند و با علاقه‌ی عجیب‌ش به جزئیات و فضاهای معماری، تابلوهایی بزرگ را در بازآفرینی آن‌ها اجرا می‌کند. او این توانایی در ترسیم واقع‌گرا از ساخته‌های انسانی را پیش‌تر برای معمارهای معروفی هم‌چون فاستر و چیپرفیلد به کار گرفته است تا بیانی نقاشانه از معماری آن‌ها داشته باشد. جانسون برای هر یک از این تابلوها هم‌راه با تیمی پنج شش نفره چندین ماه وقت صرف می‌کنند و در نهایت آثاری پرنقش و نگار به خصوص از بناهای سنتی  را می‌آفرینند. آثار او بیش‌تر بر رسم دقیق جزئیات معماری و رنگ عناصر تمرکز دارد و تنها نورپردازی‌ها است که گاهی مصنوع بودن کار را فاش می‌کند. به نظر می‌رسد حتی اگر برای مخاطبین یک اثر معماری، تصویر عکاسی شده از آن با نقاشی از بنا تفاوتی نکند، اما یک نقاش علاقه‌مند از هم‌راه شدن با معمار و لمس ذره ذره‌ی بنا لذت خواهد برد. به خصوص شیفته‌گی جانسون در بازآفرینی ساخت‌مان‌های دوران اسلامی اسپانیا کاملا محسوس است.

 

طرح برگزید‌ه‌ی نمایش‌گاه باغ و گیاه ملبورن متعلق به طراحی به نام داگلاس است که به کمک بتن، مبل‌مانی را در ترکیب با یک باغ طراحی کرده است. استفاده‌ی متفاوت او از بتن که به جای تحمل بار، فرم‌های منحنی را متناسب با استفاده‌ی گل‌دان و مبل‌مان ایجاد کرده است نقطه‌ی برجسته‌ی کار اوست. ترکیب سرد، محکم و مانای بتن در کنار پوشش گیاهی زنده، لطیف و همیشه سبز تعادلی جالب را برقرار کرده است که البته چربیدن بتن قالب‌گیری شده بر طبیعت خودرو، کمی احترام به طبیعت را نادیده گرفته و جنبه‌ای خودنمایانه یافته است. داگلاس سعی داشته تا با استفاده از همه‌ی عناصر طبیعی مانند آتش و آب، بر جامعیت کارش تاکید کند و این باغ طراحی شده را فضایی آرامش‌بخش بداند.

با توسعه‌ی تبادلات تصویری و خو گرفتن مردم به آن، نوع نگاه و سلیقه‌ی جامعه نیز دست‌خوش تغییر شده است. نمونه‌ی این تغییر ذائقه را می‌توان در تحول اساسی دکور و ظاهر بعضی هیئات مذهبی مشاهده کرد. در دو سه سال اخیر تبِ داشتن دکوری زیبا در هیئات بزرگ آغاز شد و کم کم مجالس کوچک‌تر نیز در پی اجرای ظاهری متفاوت برای فضای خود برآمدند. هیئات بزرگ‌تر برای ایجاد جذابیت بیش‌تر برای جوانان و بعضی به دلیل پخش تلویزیونی و یا تصاویری که از مجلس ضبط می‌شد، انگیزه‌ی مضاعفی برای این کار داشتند تا جایی که بعضی به خرج‌های سنگین میلیونی روی آوردند. حرکتی که شاید آغازش را بتوان در بعضی هیئات هنری جست، در این چند سال نتایج جالبی را رغم زده که بعضی مثبت است و بعضی جای نقد جدی دارد.

غالب این دکورها به تصویری گرافیکی و چاپ شده پشت سر مداح و سخن‌ران خلاصه می‌شوند و در بعضی این تصاویر در ادامه‌ی فضای تکیه نیز امتداد می‌یابند. بعضی از طرح‌ها فراتر رفته و در فضای سن، عناصری ساخته شده قرار داده‌اند که تعدادی از آن‌ها به اینستالیشن نیز نزدیک شده‌ است. آن‌هایی که به این فن آشناتر بوده‌اند نورپردازی هدف‌مندی را اجرا کرده‌ و باقی بدون طراحی، نور فضا را تامین کرده‌اند. البته با درک به‌تری از عناصر هنری میان مردم و هیئات رفته رفته گروه‌های بزرگ‌تر می‌توانند به فکر هویتی بصری برای کل مجموعه‌ی خود باشند و برای تعریف هویت ظاهری خود نیازی به تابلوهای غول‌پیکر و خرج‌های آن‌چنانی نداشته باشند.

اگرچه همه‌ی ما دوست داریم با تمام توان به ساحت سیدالشهدا (ع) ابراز ارادت کنیم و آن‌ها هم از ما خواسته‌اند که برای‌شان زینت باشیم، اما نباید به انگیزه‌های فرعی در وادی رقابت و پزهای شخصی بیفتیم. ضمن این‌که هر کدام از هیئات مذهبی، چه خانه‌ای کوچک در یک روستا، چه مجموعه‌ای بزرگ در دل شهر اقتضائاتی دارد و لزومی به یک‌شکل بودن همه‌ی آن‌ها نیست.