مال مآل‌اندیشان

نقدی بر پروژه ناموزون ایران مال

یانون‌دیزاین - یحیی نوریان (کارشناسی ارشد معماری)

———-

معماری هر دوره، پژواک زندگی مردم زمان است. اما آن‌چه که در تاریخ از معماری‌ یک دوره می‌ماند عموما بخش محدودی از عرصه معماری‌ست که توسط حکومت‌ها یا قدرت‌های منطقه‌ای یا اربابان ثروت و ... طرح‌ریزی و اجرا می‌شود. معماری بدنه مردمی هر زمان، به دلیل عدم برخورداری از کیفیت ساخت، ابعاد کوچک و تغییر ذائقه‌ها و ...، خیلی زود جای خود را به آثار نسل بعد می‌دهد و این میان پروژه‌هایی که به لحاظ وسعت و کیفیت و تاثیرگذاری فراتر از زمان خود بازی می‌کنند چندان نیستند. همین امروز اگر به گذشته برگردیم، آثار معماری محدودی برای ما مانده است که اگر تاریخ هر کدام را مرور کنیم می‌بینیم همه برخوردار از حمایت حکومت‌ها یا در مواردی مانند محدود خانه‌های قدیمی سه سده اخیر، برخوردار از قدرت خاندان‌های متمول زمان خود هستند و یا به دلیلی قدرت‌مند نظیر مذهب مانند مساجد، در هاله‌ای از قدس یا حفاظت قرارگرفته‌اند. حکومت‌های هر زمان، اگر نگاهی وسیع‌تر به تاریخ و تمدن داشته باشند، حداقل روی این آثار بزرگ زمان خود توجه دوچندان خواهند داشت.

برنامه جامع عجولانه مسقف‌سازی

نقدی بر پوشش صحن گوهرشاد حرم امام رضا (ع)

یانون‌دیزاین - یحیی نوریان (کارشناسی ارشد معماری؛ دانشگاه تربیت مدرس)

———-

معماری ظرفیت آن را دارد که با زمان و در پس نیازهای جدید توسعه پیدا کند. اصلا بناهایی که در تاریخ منجمد می‌شوند تنها به کار موزه‌ها و میراث فرهنگی می‌آیند. ما در ایران و در بخش بزرگی از جهان که تاریخی اسلامی را دیده است توفیق آن را داریم که با نوع خاصی از معماری زنده در طول سده‌ها روبه‌رو باشیم. مثلا در شرق آسیا، جایی که بناهای عمومی و بزرگ تا خرده‌بناهای شخصی نظیر خانه‌ها جمله با چوب و مصالح سبک ساخته می‌شدند کافی بود تفکر شرقی گذرایی وجود داشته باشد -که داشت و دارد!- تا به این ترتیب کم‌تر معماری توان ماندن بیش از یک سده را نداشته باشد؛ حجم عظیمی از تجربه‌های معماری مشرق زمین به همین جهت فرصت ماندن و با مردمان زمانه ما گفت‌گو کردن را پیدا نکرده‌اند. اما در بلاد اسلامی و به خصوص در ایران ما در کنار تجربه‌ی ساخت‌های مستحکم، یک فرهنگ مهم برآمده از اصول اسلامی نیز داشته‌ایم که فرصت زندگی سده‌ها را برای گونه‌ی خاصی از بناهای معماری فراهم کرده است. مساجد!

مساجد اسلامی به دلیل قواعد فقهی خاص اسلامی، در کنار جای‌گاه فرهنگی-مردمیِ خاصی که زنده‌گی آن‌ها را تضمین می‌کرده‌اند، خیلی اجازه دخل و تصرف و تخریب را بعد از برپایی به ما نمی‌دادند. طبعا چنین قدرت بزرگ فقهی و فرهنگی، حتی در زمان تخریب‌های طبیعی و دخل و تصرف‌های سیاسی مقاومت از خود نشان می‌دهد. کم نیستند در معماری اسلامی مساجدی که حتی پس از زلزله و تخریب صد در صد بنا، باز هم از نو ساخته می‌شوند. چرا که اساسا مسجد مادامی که زمین هست و زمان هست مسجد است.... بگذریم از کج‌رفتاری سیاسی و عدم تدبیر در سه چهار دهه اخیر که این را هم دست‌خوش کرده است...

یک خلاقیت چینی-مکانیکی:

جستاری در مفهوم پوشیدگی در شکل تکنولوژی

یانون‌دیزاین - سیدامیر حسینی (کارشناسی ارشد معماری؛ دانش‌گاه تهران)

———-

در کلاس طراحی معماری 2 (طراحی مدرسه) که ترم قبل کناردست اساتیدم دکتر خان محمدی و دکتر غفوریان بودم.  یکی از دانشجوها بود که خیلی اصرار داشت تا ایده ای نسبتا فانتزی را که اوایل ترم طرح کرده بود در طرح نهایی هم بگنجاند! مثلا فرض کنید پنجره ای که وقتی بچه های دبستان در حال فوتبال بازی کردن هستند و توپ به شیشه ها برخورد کرد نه تنها نشکند بلکه مثلا در حال و هوای چیزی که در داستان آلیس در سرزمین عجایب دیده بودیم توپ را برگرداند.

​

ضرورت یا فرصت!؟

نقد معماری حرم امام خمینی (ره)

یانون‌دیزاین - یحیی نوریان (کارشناسی ارشد معماری؛ دانشگاه تربیت مدرس)

———-

ساختمان جدید حرم امام خمینی (ره) ۱۴ خرداد با حضور مردم افتتاح شد. از انتشار اولین تصاویر رسانه‌ای از کالبد حرم تا ورود مردم به حرم یک هفته‌ای انتقادات و گفت‌گوهای رسانه‌ای متفاوتی پیرامون این ساخت و ساز جدید ایراد شده بود که هیچ کدام مسؤولان مربوطه را مجاب نکرد. دست آخر مسؤول مستقیم قضیه با حضور در بخش گزارش خبری شبکه دو با دفاع کامل از تصمیمات و معماری حرم آن را معماری ایرانی-اسلامی درخور امام و انقلاب دانست که به هیچ وجه صفات مسرفانه زیبنده آن نیست و حتی در نسبت با معماری آن، به شهادت متخصصان هزینه‌هایی نصف هزینه عرف را در پی داشته است. و این یعنی صرفه‌جویی زاهدانه در ساخت حرم امام!

معماری ایرانی اسلامی!

این کلمات چماقی بود که مسئولان امر تقریبا هر منتقدی را با آن شتم و از صحنه بیرون کردند. فارغ از این که کمتر منتقدی انتقاد خود را معطوف به این ادعا کرده بود و انتقادات بر روی حرکت مسرفانه و تجملاتی حرم امام در ساخت و ساز آن تاکید داشتند. اگرچه مسئولان امر به شیوه‌های مرسوم بدون توجه به این انتقادات در فرافکنی‌های خود حتی تمام مجموعه شهرآفتاب و سازمان‌های خدماتی تاسیس شده را موضوع بحث منتقدین جلوه دادند و منتقدین را به مخالفت با خدمت‌گزاری به مردم و احترام به امام متهم کردند اما از آن‌جا که عمده توجه مخالفین و منتقدین به معماری بخش آرام‌گاه امام و تجمل آن بود و در جواب نیز مسئولین با ادعای ایرانی اسلامی -این ادعای همیشه‌گی مستعمل این روزها- دهان منتقدین را بستند، در این یادداشت سعی داریم بررسی کنیم که این صفت‌ها و ادعاها تا چه میزان با واقعیت معماری حرم امام خمینی (ره) تطبیق دارد!؟

پس طبعا این یادداشت یک یادداشت فنی و نه سیاسی‌ست که تنها به گوشه‌ای از مسائل فنی می‌پردازد و نه حتی همه نقد فنی ممکن بر این بنا، و اگر کسی مایل است از منظری فرهنگی- دینی و یا سیاسی‌تر به مساله نگاه کند کافی‌ست مجموعه انتقادات این روزها را مرور کند و یا در اشاره قدرت‌مند رهبری در سخن‌رانی روز ۱۴ خرداد دقت کند.

ذکر و زیور

نقش اسماالحسنی در طراحی زیورآلات دوران اسلامی

یانون‌دیزاین - فهیمه نوری (کارشناسی ارشد صنایع دستی؛ دانشگاه سوره)

———-

فهیمه نوری کارشناس ارشد صنایع دستی، متخصص در زیورسازی و پژوهش‌گر هنر اسلامی که پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را بر موضوع حضور اذکار الاهی در زیورآلات دوران اسلامی متمرکز کرده است با تدوین یادداشتی کوتاه دورنمایی از پژوهش خود را در اختیار ما گذاشته است. جست‌جوی یکی از اصیل‌ترین جلوه‌های هنرهای سنتی اسلامی این بار نه به منظور دانستن صرف که به قصد احیا و زنده‌سازی معاصر سنتی قدیم.

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)
معرفی، مزیت‌ها و چالش‌ها

یانون‌دیزاین - استودیو پنج‌اوهفت 

———-

استودیو پنج‌اوهفت یکی از معدود استودیوهای طراحی معماری‌ جوانی‌ست که به طور فعال در فضای وب به انتشار تجربیات و دست‌آوردهای خود دست می‌زند. طراحان پنج‌اوهفت با شناخت روش‌های نوین طراحی اسناد معماری، از آغاز روش‌ اسنادسازی و طراحی استودیوی پنج‌اوهفت را بر مبنای مدل‌سازی اطلاعات ساختمانی (BIM) پایه‌گذاری کرده‌اند و حالا با تجربه‌ی چند ساله دست‌و‌پنجه‌ نرم‌کردن با این روش‌ها دیگر طراحان جوان را نیز به این مساله دعوت می‌کنند. در یادداشتی که در وب‌لاگ استودیو پنج‌اوهفت منتشر شده‌است ضمن معرفی این روی‌کرد، مزیت‌ها و چالش‌های استفاده از روش‌های مدل‌سازی اطلاعات ساختمانی برشمرده‌شده است. 

معماری مسجدهای ما؛ چالشی در اصول معماری مسجد اسلامی

مساله‌ی معماری مسجد، مساله‌ای‌ست که در چند روز اخیر، به طور جدی‌تر چند ماه اخیر، و در واقع به واسطه‌ی انقلاب اسلامی در چند سال اخیر جدی‌تر گرفته می‌شد.

این تصویر چه می‌تواند باشد؟

عکس‌درمانی؛ رابطه روان‌شناسی و عکاسی

عکس‌ها رد پای ذهن ما،
آیینه‌های زندگانی ما
و انعکاس‌هایی از قلب‌های ما هستند.
خاطرات منجمدی که اگر بخواهیم می‌توانیم آن‌ها را برای همیشه نزد خود در خاموشی و سکوت نگاه داریم.
عکس‌ها نه تنها جایی را که در آن بوده‌ایم ثبت می‌کنند، به راهی که شاید به آن خواهیم رفت نیز اشاره می‌کنند، چه بدانیم و چه ندانیم.
بی تردید باید مرتبا با آن‌ها گفت‌وگو کنیم و به رازهایی که زندگی درون عکس‌ها می‌توانند بگویند گوش فرادهیم.

عیسی مسیح سوپراستار؛ ردپای روایات انجیلی در سینمای هالیوود

موضوعی که خدمت‌تان ارائه می­کنم به نام «عیسی مسیح، سوپراستار یا ستاره­ی سینما» است. مقصودم تصویر حضرت عیسی مسیح (ع) در سینما است. فیلم­هایی که به حضرت عیسی (ع) می­پردازد را می­توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته­ی اول فیلم­هایی هستند که مستقیم به حضرت عیسی (ع) و زندگی آن حضرت می­پردازند. این فیلم­های عمدتا توسط مسیحیان ساخته می­شود. کسانی که به آن حضرت معتقد هستند. ولی فیلم­های دیگری نیز هستند که به صورت سمبلیک و نمادین به حضرت عیسی (ع) می­پردازند و تعدادشان خیلی بیش­تر است. این­ فیلم­ها عمدتا توسط یهودیانی ساخته می­شود که به حضرت عیسی (ع) اعتقادی ندارند و قصد توهین به آن حضرت را دارند. بنده می­خواهم اختصاصا در رابطه با این فیلم­ها صحبت کنم.