پروژه‌ی بازسازی زندان قصر به شکل باغ موزه قصر توسط دفتر معماری EBA یکی از بهترین تغییرکاربرها و بازسازی‌های سال‌های اخیر در ایران است که تحت مدیریت معماری آرش مظفری رخ داده است. بازسازی یک زندان با هزار سابقه سیاسی و امنیتی به یک فضای عمومی و شهری با کاربری تفرج و خوش‌گذرانی بی‌شک در کنار پاسخ‌گویی به نیازهای طبیعی شهری، اشاره‌ای جذاب در سیر تحولات یک جامعه به حساب می‌آید. از معدود کارها در وادی هنر و معماری که با تحولات انقلاب اسلامی هم‌راستاست

ما ملت مهربانی هستیم، اما نمی‌دانم چرا وقتی به معماری و ساختمان می‌رسیم تمام رحم و شفقت خود را انگار از دست می‌دهیم. دادن عرصه‌ای از زمین به شهر و به خلق‌الله نه تنها یک خدمت به خلق و یک مهربانی‌ست بلکه حتی می‌تواند و در غالب موارد هم چنین است که ارزش بنای معماری را دوچندان می‌کند. 

حتی امروز در معماری‌های مسکونی آپارتمانی نیز اگر منصف باشیم می‌بینیم حیاط خانه هیچ کاربری مفیدی ندارد و به دلیل خصوصی نبودن تقریبا به استفاده هیچ‌یک از ساکنین درنمی‌آید. در چنین مواردی چرا نباید این حیاط را با حفظ طراحی و مناسب‌سازی و رسیدگی، به روی شهر باز کنیم؟ چرا در حق مومنین محبت نکنیم؟ اگر حیاط خانه‌تان را در اختیار شهر می‌گذاشتید چیزی شبیه این خانه‌ی بازسازی شده توسط استودیو  DYNAMO در فرانکفورت آلمان می‌شد. خانه‌ای که انگار به شهر لب‌خندی همیشگی زده است.

دیگر خودتان به حساب بناهایی که کاربری اداری دارند برسید. آن‌ها که به نظرم حتی می‌توان برای‌شان قانون شهرداری نوشت که باید چنین کنند!

یکی از کارهای ویژه‌ای که در لیست‌ نامزدهای جایزه‌ی آقاخان ۲۰۱۳ معرفی شده بازسازی این کلنی روستایی در یکی از جزایر اندونزیه. به شخصه این پروژه رو و تلاش قابل‌تقدیرش برای نوآوری در عین حفظ هویت در ساخت دوباره‌ی سازه‌های سنتی و بومی منطقه و ایجاد کالبدی یک دست و باهویت رو دوست داشتم. 

دورنمای باشکوهی داره این روستای کوچک....

بازسازی‌ها و تغییرکاربری‌ها غالبا روی‌کردهای گوناگونی دارند که از نگاه کارفرما و طراح نشات می‌گیره. مثلا کارفرمایی به حفظ اصالت‌ها بها می‌ده و بنابراین در بازسازی بنایی قدیمی حفظ اصالت‌های معمارانه رو حتی ممکنه به کاربری ترجیح بده.

در بازسازی برج مارتلو مربوط به سال‌های آغازین 1800 با روی‌کردی نوآورانه و فوق العاده روبه‌رو هستیم. طراح و کارفرما به جای اون‌که در فکر بازسازی گذشته یا حفظ کالبد قدیمی صرف باشند یا حتی به جای اون که مثلا کالبد رو برای نیازی امروزی آماده کنن و در کیفیت‌های متریال‌ها و نماها و فضاهای داخلی ش دست ببرن علاوه بر مرمت سازه‌ای و عمومی، با افزودن بخشی نوساخت و به شدت متفاوت با بستر کار اما به نحوی که نتیجه کالبدی کامل و جدید و با هویتی متفاوت باشه، گونه ای متفاوت از به‌سازی و تغییرکاربری بناهای قدیمی رو به نمایش گذاشتن.

برج مارتلو کماکان هست و تمام تاریخ‌چه ای که می‌تونسته با کالبد خودش نگه داره، نگه داشته اما حالا ما با بنایی جدید و به کلی متفاوت هم روبه‌رو هستیم. به این ترتیب کالبد معماری به حیات خودش ادامه داده.

از حق هم نگذریم افزوده مدرن بنا، به خوبی با اون ترکیب شده و نتیجه بنایی با شکوه‌تر از گذشته ست...

بروبچه‌های دوست‌داشتنی گروه کارگاه کویر، که تا کنون با برگزاری چهار کارگاه در دل کویر میانی ایران، تجربه پروفسور نادر خلیلی در ساخت پناه‌گاه‌های شنی و الگوی ابرخشت رو بازتجربه کردند برای هم دردی با مصیبت‌دیدگان آذربایجانی و تجربه از نزدیک فضای بازسازی پس از حادثه تصمیم گرفتند تا کارگاه پنجم رو در منطقه زلزله زده آذربایجان  شرقی برگزار کنند و با ساخت یک واحد سرویس بهداشتی و یک اتاق ایمن علاوه بر آموزش الگویی با ساخت سریع ضمن ابراز هم‌دردی با آسیب‌دیدگان خود را برای موقعیت های مشابه نیز مجهزتر کنن.

برای برگزاری این سفر این بار علاوه بر حضور گرم شما در کارگاه، نیاز هست اقلامی هم تهیه بشه که افراد اهل خیر می تونن در این عمل انسان‌دوستانه - علمی مشارکت کنن

علاقه‌مندان  برای کسب اطلاعات بیشتر به اینجا یا اینجا مراجعه کنن

------

تصاویری از اولین کارگاه این گروه رو از وبلاگ‌شون منتشر می کنم

توسعه بناهای قدیمی، یکی از چالش‌هاییه که پیش روی اکثر شهرهای بزرگ و سابقه داره.
برخی بناهای قدیمی رو شایسته تخریب می دونن و اون ها رو از کار افتاده و دوران گذشته می خونن و برخی دیگه برعکس اون ها رو شایسته ارج و نگه‌داشت فرض می‌کنن. و البته هر دو گروه هم در برخورد با برخی بناها که خب سن و سالی ازشون گذشته و ثبت های میراثی شدند، خاضع تر برخورد می کنن و علاقه مند نگه‌داشت و زنده‌سازی مجدد اون ها هستند.

یکی از گونه بناهایی که معمولا در سال های اخیر نیاز به توسعه و زنده‌سازی شون در همه جای دنیا حس شده ایستگاه ها  و پایانه های حمل و نقل قرن اخیر هستند. با ورود خودرو به زندگی بشری در سده اخیر، خیلی چیزها در زندگی مردم عوض شد. این ایستگاه ها و پایانه ها هم مربوط به همین دورانن و این روزها کم کم دیگه احساس می شه نمی تونن جواب‌گوی نیازهای جدید باشن و باید فکری به حالشون کرد. گاهی رخ داده که تخریب شدند و به جاشون چیزی جدید ساخته شده و گاهی هم به کل تغییر کاربردی داده شدن و در نزدیکی شون مجموعه ای جدید ایجاد شده. و اگرچه هر دوی این راه‌کارها معمولا با توجه به محاسبات مالی دقیق رخ می ده اما یه جورایی آدم احساس می کنه اسرافه! :) یعنی یه بی مهری حتی! نسبت به چیزی که سالیان دراز همراهی کرده با خوب و بد بشر....

اما در راه‌کارهای عاقلانه تر توسعه و نوسازی این بناها مطرحه که هم نگه می داره وضعیت قبلی و خاطره های اجتماعی رو و هم به کاربری های جدید پاسخ می ده.
نکته مهم در این گونه توسعه ها توانایی در برقراری ارتباط میون وضعیت قبل و بعد بناست به طوری که مثلا رشد فناوری های سریع این سال‌ها مانع برقراری ارتباط نشه.

یک نمونه خوب از توسعه این گونه بناهای قدیمی که با وجود برخورداری از آخرین فناوری‌های ساختی خیلی خوب تونسته رابطه مورد نظر رو برقرار کنه و به کالبدی نو و پاسخ‌گو برسه توسعه و بازسازی ایستگاه کینگزکراس لندنه.