فدراسیون جهانی فوت‌بال میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را به قطر داده است، اتفاقی که بعدها با اتهام رشوه‌های سنگین، دردسرهای زیادی را برای فیفا به وجود آورد. اما این تمام ماجرا برای این کشور کوچک نیست. قطری‌ها برای رساندن ورزش‌گاه‌ها و زیرساخت‌های خود به جام جهانی، از تعداد زیادی کارگر خارجی استفاده می‌کنند. کارگرانی که بنا به گفته‌ی رسانه‌ها بعضا مجوز خروج از کشور را نداشته و مجبور به کار در شرایط سخت می‌شوند. تاکنون نه‌صد نفر از این افراد جان خود را از دست داده و طبق پیش‌بینی این عدد تا جام جهانی به چهار هزار نفر می‌رسد.

این حجم از نادیده گرفتن حقوق انسانی در قطر،‌ هنرمندان را وادار کرد تا در حرکتی خودجوش اسپانسرهای مطرح جام جهانی را هدف قرار داده تا دست از هم‌راهی قطر در این مسابقات بردارند. در پوسترهای طراحی شده، لوگوی برندهای معروف تبدیل به نماد ظلم به کارگران شده و به طور ویژه نمایش دست‌های بسته، نشان‌دهنده‌ی گرفتار شدن‌ آن‌هاست. 

جذابیت‌های دنیای جدید به خصوص رسانه‌های مجازی و در خط مقدم آن‌ها شبکه‌های اجتماعی مجازی، به طور کامل در حال انهدام روابط انسانی هستند. درست است که دنیا کوچک شده است و فاصله میان شرق و غرب عالم به آنی توسط یک پیام یا کامنت درنوردیده می‌شود اما این سرعت به بهای از دست رفتن کیفیت روابط است. کمیت رابطه کیفیت آن را بلعیده است. در این میان خانواده‌ با تعبیر سنتی موجود در فرهنگ ما بیش‌ترین آسیب‌ها را می‌بیند. خانواده سنتی ما یعنی گروهی که علاوه بر پیوند خونی، در تمام غم و شادی و راز و زندگی هم شریک و سهیم هستند و یک کل واحد! اما خانواده‌های ما نیز امروز از آسیب تقلیل کیفیت روابط مصون نمانده اند.

اخیرا طراحان گرافیک با طرح‌ریزی تبلیغاتی شهری این واقعیت را به ما گوش‌زد می‌کنند. طرح‌ها می‌خواهد بگوید به خانواده برگردیم! و سبب این جدایی را مشغولیت‌های فردی ما با رسانه‌های جدید می‌بیند. از نقد غیرفنی به این بسنده کنم که فرهنگ‌ معلول روابط پیچیده‌ای‌ست و تبلیغات شهری این میان ظرفیت مشخصی دارند. اما در نورپردازی‌ها نوعی تصنع عمدی وجود دارد که زمینه را کارکترها جدا می‌کند. این تعمد اگرچه مناسب تبلیغات شهری باشد، اما به نظر می‌رسد در موضوعات انسانی، نوعی جدایی مخاطب با رخ‌داد درون تصویر را به هم‌راه دارد. معلوم نیست نتیجه این جدایی ذهنی، خیلی به سود هدف‌گذار تمام شود.

می گویند ما ایرانی ها به شدت کم خوان هستیم! یعنی سرانه مطالعه اندکی داریم. آفتی که جان بشر معاصر را در تمام جهان گرفته است و البته در ایران ما دو چندان.... جایی دیدم سرانه بیش ترین مطالعه در جهان 40 دقیقه در روز است که اگرچه سرانه بسیار خوبی ست اما نشان از آن دارد که کلا در جهان مطالعه آفت خورده است. در چنین وضعیت بد فرهنگی آیا سهم رسانه ها و تبلیغات برای فرهنگ کتاب خوانی خیلی زیاد نیست؟ تلویزیون ملی ایران در ازای هر چند آگهی بازرگانی پفک و آگرین به فکر فرهنگ کتاب خوانی می افتد!!!؟ اصلا اولیای امر ضرورت این مهم را می فهمند!؟ راستی آن ها هم مسئولین همین جامعه با این سرانه اندک کتاب خوانی هستند, پس انتظار چندانی نداشته باشید.

چند وقتی ست که یک ویدیواینفوگرافی جذاب در شبکه افق سیما پخش می شود که به طرز نویدبخشی در قالبی ساده و کارتونی مقوله کتاب خوانی را مورد نظز دارد. فضای تصاویر با وجود قدرت و ضعف های طراحانه تصویرسازی ها, با کنتراست رنگی پایین و رنگ های شاد و جذابش به خوبی حال مخاطب را خوب می کند و برای دقایقی به فکر فرومی بردش. طراحان خانه طراحان انقلاب اسلامی با طرح تمام راه های مطالعه مخاطب را مجاب می کنند که اگر نمی خوانیم نه از کمبود و نبود امکانات و کاستی های جامعه و مشکلات زندگی ست که از خودمان است.

تولید ملی در این روزها که ایران اسلامی در حال دست و پنجه نرم کردن اقتصادی با قدرت‌های استکباری جهان است، از مهم‌ترین وظایف دل‌سوزان این کشور است. اما تولید داخلی بدون یاری مردم، بدون همت داخلی برای مصرف داخلی یک فعالیت و جهاد میرا خواهد بود که دیر یا زود با هدررفت سرمایه‌ها و سرخوردگی عمیق تولیدکنندگان روبه‌رو می‌شود. پس باید کالای داخلی خرید؛ هرچند که البته باید کالای خوب داخلی هم تولید کرد....

خانه طراحان انقلاب اسلامی، که مجری بخشی از بیلبوردهای فرهنگی شهر تهران است و این چند وقت چندین پروژه‌ی خوب گرافیکی را در شهر تهران اکران کرده است بار دیگر این بار با توجه به این موضوع مهم مجموعه چهار بیلبورد تبلیغاتی خوب را طراحی و در سطح شهر تهران نصب کرده است که شعار خرید کالای خارجی؛ تهدید تولید ملی را برگزیده اند. مجموعه از یک تک اثر و سه اثر با روی‌کرد مشابه اما نه چندان سریالی تشکیل شده است که با بیانی اینفوگرافیکی سعی در روشن‌کردن بعد تهدیدآمیز این خریدهای خارجی دارند. مجموعه برای بیلبوردهای شهری لی‌اوت شده است و قطع آثار مناسب فضای وب نمی‌باشد.

نقدی که بر مقوله مجموعه‌ کارهای اکرانی گرافیکی وارد است این است که در طراحی‌های سریالی بیش از یک شعار مشترک، لازم است روی‌کرد روایی مشترکی نیز در مجموعه کار سریالی باشد؛ مانند برخی پروژه‌های موفق گذشته خانه طراحان نظیر فلسطین تا فلسطین، نشنال ترولیسم، جنگ کار تا پیروزی و .... 

با برگزاری موفق اولین مسابقه یانون‌دیزاین، حالا، به لطف خدا مسابقه دیگری را شروع خواهیم کرد.... 

منتظر باشید.