حتما شما هم احساس ناامنی ناشی از تعدد تبلیغات شهری را در شهرهای بزرگ کشور به ویژه تهران بزرگ خوب درک کرده‌اید. انگار از زمین و آسمان شما را محاصره کرده باشند.

شهرداری تهران در اقدامی درست و اصولی ده روزی تمام بنرهای تبلیغاتی شهر تهران را خالی کرد و همه را به آثار هنری اختصاص داد. بنرهایی سفید که به نحوه‌های مختلف - و گاهی نه چندان مناسب - روی هر کدام یک یا چند اثر هنری نقش بسته بود. فارغ از نقدهای مختلفی که به این کار شد، از نصب غیراصولی آثار تا ابعاد تا حتی برخی به ایرانی نبودن برخی آثار نقد داشتند و ..... به زعم ما حرکت شهرداری تهران در این حجم وسیع بی‌نهایت تقدیرپذیر بود. شهروندان برای ده روز توانستند نفس بکشند و حتی تهران زیبا را تجربه کنند! بس که تبلیغات تجاری تمام چشم و ذهن ما را در سرتاسر روز پر کرده است. اتفاقا آشنایی با هنر جهان در کنار میراث عظیم هنر ایران نیز کار ارزش‌مندی بود که در این کمپین رخ داد. 

جذابیت‌های دنیای جدید به خصوص رسانه‌های مجازی و در خط مقدم آن‌ها شبکه‌های اجتماعی مجازی، به طور کامل در حال انهدام روابط انسانی هستند. درست است که دنیا کوچک شده است و فاصله میان شرق و غرب عالم به آنی توسط یک پیام یا کامنت درنوردیده می‌شود اما این سرعت به بهای از دست رفتن کیفیت روابط است. کمیت رابطه کیفیت آن را بلعیده است. در این میان خانواده‌ با تعبیر سنتی موجود در فرهنگ ما بیش‌ترین آسیب‌ها را می‌بیند. خانواده سنتی ما یعنی گروهی که علاوه بر پیوند خونی، در تمام غم و شادی و راز و زندگی هم شریک و سهیم هستند و یک کل واحد! اما خانواده‌های ما نیز امروز از آسیب تقلیل کیفیت روابط مصون نمانده اند.

اخیرا طراحان گرافیک با طرح‌ریزی تبلیغاتی شهری این واقعیت را به ما گوش‌زد می‌کنند. طرح‌ها می‌خواهد بگوید به خانواده برگردیم! و سبب این جدایی را مشغولیت‌های فردی ما با رسانه‌های جدید می‌بیند. از نقد غیرفنی به این بسنده کنم که فرهنگ‌ معلول روابط پیچیده‌ای‌ست و تبلیغات شهری این میان ظرفیت مشخصی دارند. اما در نورپردازی‌ها نوعی تصنع عمدی وجود دارد که زمینه را کارکترها جدا می‌کند. این تعمد اگرچه مناسب تبلیغات شهری باشد، اما به نظر می‌رسد در موضوعات انسانی، نوعی جدایی مخاطب با رخ‌داد درون تصویر را به هم‌راه دارد. معلوم نیست نتیجه این جدایی ذهنی، خیلی به سود هدف‌گذار تمام شود.

می گویند ما ایرانی ها به شدت کم خوان هستیم! یعنی سرانه مطالعه اندکی داریم. آفتی که جان بشر معاصر را در تمام جهان گرفته است و البته در ایران ما دو چندان.... جایی دیدم سرانه بیش ترین مطالعه در جهان 40 دقیقه در روز است که اگرچه سرانه بسیار خوبی ست اما نشان از آن دارد که کلا در جهان مطالعه آفت خورده است. در چنین وضعیت بد فرهنگی آیا سهم رسانه ها و تبلیغات برای فرهنگ کتاب خوانی خیلی زیاد نیست؟ تلویزیون ملی ایران در ازای هر چند آگهی بازرگانی پفک و آگرین به فکر فرهنگ کتاب خوانی می افتد!!!؟ اصلا اولیای امر ضرورت این مهم را می فهمند!؟ راستی آن ها هم مسئولین همین جامعه با این سرانه اندک کتاب خوانی هستند, پس انتظار چندانی نداشته باشید.

چند وقتی ست که یک ویدیواینفوگرافی جذاب در شبکه افق سیما پخش می شود که به طرز نویدبخشی در قالبی ساده و کارتونی مقوله کتاب خوانی را مورد نظز دارد. فضای تصاویر با وجود قدرت و ضعف های طراحانه تصویرسازی ها, با کنتراست رنگی پایین و رنگ های شاد و جذابش به خوبی حال مخاطب را خوب می کند و برای دقایقی به فکر فرومی بردش. طراحان خانه طراحان انقلاب اسلامی با طرح تمام راه های مطالعه مخاطب را مجاب می کنند که اگر نمی خوانیم نه از کمبود و نبود امکانات و کاستی های جامعه و مشکلات زندگی ست که از خودمان است.