آثار معماری معمولا با کنار هم قرار گرفتن مواد و مصالح گوناگون شکل می‌گیرند. اما در مواردی غیرمعمول، معمار مانند یک هنرمند سنگ‌تراش، بنای خود را با زدودن زواید از دل یک توده بیرون می‌کشد. یعنی در واقع معماری در خالی فضایی شکل می‌گیرد و نه در قسمت پر آن. هرچند تاریخ‌نویسان معماری با استدلال‌هایی تامل‌برانگیز سعی کرده‌اند تا انگاره فضای خالی را انگاره‌ای متاخر و مربوط به زمان معاصر قلم‌داد کنند اما قوت فضاهای داخلی در نمونه‌های کهن نشان از درکی عمیق‌تر از فضا در تمدن‌های سنتی دارد.

نمونه‌های اعلایی از این نوع معماری را می‌توان در تاریخ هنر هند جست‌وجو کرد. سال‌ها، سازندگان بودایی، جین و هندو از دل سنگ و صخره‌ی کوه‌ها، مکان‌هایی برای عبادت و گوشه‌نشینی می‌ساختند. گاهی به دلیل قرار گرفتن در دل کوه، از این آثار با عنوانی گمراه‌کننده‌ یعنی غار یاد می‌کنند؛ اما در حقیقت معابد و صومعه‌هایی هستند، برای پناه دادن به راهبان سرگردان و دوره‌گرد؛ یا زایرانی که از راه‌های دور آمده‌اند.

۱۰۰۰ مجسمه کوچک چوبی که هر به اندازه قامت یک سوزن هستند و هر کدام بازنمود فیگور انتزاعی یک انسان هستند؛ این چیزی‌ست که تونی کانوا هنرمند اندونزیایی به بینال ۲۰۱۳ سنگاپور آورده است. چیدمانی که مخاطب را مجبور به نزدیک‌شدن چندباره به آثار می‌کند و با جزئیات خیره‌کننده کارشده بر روی هر کدام از فیگورها، لایه‌های چندگانه‌ای برای درک اثر هنری ایجاد می‌کند.

این گونه پرداخت‌های ظریف که در تمامی هنرهای شرق آسیا مشاهده می‌شوند گوشه‌ای از بازنمود اندیشه‌ی شرق نسبت به کیهان هستند. کیهان‌شناختی که به موجب آن کل و جزو و جزو جزو همه در آهنگی یک‌نواخت و هم‌راه در یک نوا هستند. توجه به جزئیات و درک صورت‌هایی کلی حتی در جزئی ترین عناصر، از منظر هنرهای سنتی شرقی، کمک بزرگی به این فهم از هستی ست.

دانکن شاتن به خاطر نمکی‌‌هایی که در طراحی وسایل معمول اداری به کار می‌برد (مانند این و این) و به خاطر طنز لطیف‌ش در برخی از طرح‌هایش به خوبی شناخته شده است. اضافه کردن یک چکه زندگی و لطافت به ابزارآلات رسمی و خشک اداری شاید به خوبی بتواند بار روانی فضاهای اداری آن هم با روش کار غربی -یعنی حجم بالای کار دفتری و بدون وقفه انتخابی- را تا حدودی کاهش دهد.

شاتن در طرح اخیر خود با طراحی یک مداد سیاه که در ازای تراشیدن رنگین کمان‌هایی جذاب تحویل آدم می‌دهد، حتی لطافتی عجیب به مداد سیاه داده است.

جمله‌ی معروفی از یکی از معماران مشهور اواخر دوران معماری مدرن است که ناظر بر طلب هر متریال و مصالحی برای به کارگیری در امری خاص است. لویی کان می‌گوید اگر از آجر بپرسید خودش تمایل به به‌کارگرفته‌شدن در یک قوس را دارد. جمله‌ی دیگری هم از یکی از هنرمندان شهیر عصر رونسانس نقل است که می‌گوید من از دل سنگ یک مجسمه را نمی‌تراشم. من فقط آن را از حصار سنگ آزاد می‌کنم. مجسمه‌ای را که در دل سنگ گرفتار آمده است!

جمع این دو نگاه به طراحی پوسترهایی جالبی با موضوع میراث فرهنگی و معماری منجر شده است. بناهایی که از دل مصالح متناسب‌شان به مانند یک مجسمه‌ی گرفتار تراشیده شده اند....

تا حالا مجسمه‌ای از یک شهر دیدین؟ اصلا تا چند قرن پیش اگر مطرح می‌شد که مثلا سمبلی برای فلان شهر طراحی کنیم چه به ذهن بشر میامد؟ احتمالا می‌گرفت و نمادی نشانه‌ای چیزی آشنا از اون شهر رو به یک هنرمند سفارش می‌داد که به صورت مجسمه بسازه.

یوتاکا سون که هنرمند شناخته‌شده‌ای در دوران معاصره، مجسمه‌ای از نیویورک ساخته. مجسمه‌ی سه بعدی نسبتا دیتیله‌ی محله منهتن شهر نیویورک از سنگ مرمر! به واقع آیا این به خاطر روی‌کردهای توصیفی عصر اخیره که به جای نمادپردازی، منجر به پرداخت توصیفی این چنینی از یک شهر می‌شه؟ یا به خاطر ماهیت شهرهای مدرن نظیر نیویورکه که به چیزی جز خودشون رفرنس نمی‌دن و از سبقه‌ای نهادینه در فرهنگ و هنر و اندیشه برنیامدن؟ 

نظر شما چیه؟

 این از اون پست هاییه که در یانون دیزاین گاهی داریم و بیشتر جنبه fun دارند انگار.

ذوق آدم های سرخوش فقط مخصوص ایران نیست انگار. تنها در ایران نیست که مثلا می گیرن روی یه دونه برنج اسم های مذهبی می نویسند یا روی یه تار مو فلان ذکر رو حکاکی می کنن. در این پست مجموعه از مجسمه  های ساخته شده از نوک گرافیتی مداد رو داریم که در مواردی، مخصوصا اون هایی که معلق و گیردارند مانند زنجیر! تحیر آدم رو برمی انگیزونه...

راحت بگم. اینا دیوونه اند انگار!