اگر یادتان باشد تقریبا پارسال همین حوالی پستی را با هم دیدیم که در آن تصویر یک سرباز چینی به نمایندگی دیکتاتوری چینی به صورتی بسیار پروپاگاندا با مجموعه ۵۵۰۰ عروسک سرباز توسط هنرمندی غربی ساخته شده بود. آن زمان از عدم تناسب این بیان و هدف طراح و از این تبحتر غربی آن‌قدر عصبانی شدم که حتی شروع به دفاع از چین کمونیست کردم :) اما حالا با انتشار مجموعه‌ای متناسب که فنی مشابه دارد جبران می‌کنم. این بار با بیش‌ از ۱۵ هزار عروسک سرباز به رنگ‌های مختلف روبه‌رو هستیم که در پرده‌هایی در مقیاس بزرگ در کنار هم قرارگرفته اند. کلیت در هم‌نشینی با جزئیاتی شگفت آور....

هنرمند کانادایی ژان پیر سگین با توسعه این چنین بیانی سعی کرده تا محتوای آثار نیز با روش انتخابی‌ش تناسب داشته باشد. سگین به خوبی برای به کاربردن این فن، تصاویری مشهور از جنگ‌ اروپایی دوم، یعنی بزرگ‌ترین نبرد و زورآزمایی نظامی دوران معاصرمان را که تماما با منطق و مدیریت و خواست نظام مغرب زمین برپا شد، را انتخاب کرده است.

مرحله ایده‌پردازی یک پروژه سینمایی شاید خلاق‌ترین بخش فرایند تولید یک فیلم باشد و هر قدر به مرحله تولید نزدیک‌تر می‌شویم بعد فنی کار بیشتر خواهد شد. در مرحله بسط و گسترش ایده‌پردازی براساس سناریو‌ی نهایی شده معمولا سعی می‌شود حال و هوای فیلم، ظاهر و کلیت شخصیت‌ها، رنگ و لعاب و نورپردازی فیلم و حتی اتفاقاتی که در فیلم می‌افتد، همگی به صورت سندهای تصویری آماده شود. در برخی موارد این مرحله حتی تا یک سال هم به درازا خواهد کشید. برای خیلی از اعضای تیم تولید، این مرحله‌ی خاص، به مثابه نقشه‌های اجرایی یا همان فاز دوم معماری می‌ماند و هر چه دقیق‌تر اتفاق بیافتد مشکلات و چالش‌های زمان تولید کمتر می‌شود.

فیلم جنگ جهانی Z یکی دیگر از فیلم‌هایی‌ست که این روزها با موضوع زامبی‌ها ساخته می‌شود. ایده‌پردازان این فیلم دست به خلاقیتی زده‌اند تا شاید بتوانند این ایده مستعمل یعنی حضور زامبی‌ها را پیچیده‌تر از پیاده‌روی یک عده زامبی در خیابان‌ها نشان بدهند. زامبی‌هایی که به صورت توده‌ای رفتار می‌کنند. مثل دسته پرنده‌های در حال پرواز که گویی از یک عقل جمعی دستور می‌گیرند و همه اندام‌وار تابع آن هستند و در کل حرکتی سازمانی دارند. با این نوآوری در رفتار زامبی‌ها، رودخانه‌ای از زامبی‌ها به وجود آمده که شاید بتواند مخاطبین را بیش‌تر تحت تاثیر قرار بدهد. توده‌ای که فرار کردن از دست آن شاید غیرممکن باشد و این موضوع ظرفیت‌های جالبی برای داستان فیلم ایجاد می‌کند.

به غیر از مسائل تکنیکی، شاید بتوان در پس این فیلم‌ها نگاه انسان غربی به دنیا را فهم کرد. دنیایی بی‌صاحب و رها شده! دنیایی که انسان در آن، موجودی تنهامانده روی زمین و بلکه رهاشده در کل عالم است و لاجرم باید خودش مشکلات‌ش را حل کند و دستی هم از عالم بالا نیست تا یاری‌ش کند.

این هنرمند با ارائه تصاویری مشهور از جنگ‌ها و نبردها و شورش‌های معروف دوره معاصر که بر خلاف نمونه‌های اصلی‌شون از کلیه عدوات و سربازای نظامی خالی شدند و پرنده هم پر نمی‌زنه در اون‌ها! سعی کرده تا به نوعی ندای صلح‌طلبی‌ش رو به گوش مخاطب برسونه.

گاهی با دیدن حرکت‌های منادی صلح‌ در حالی که می‌بینم در مقابل موتورهای فعال جنگ در دنیای امروز واکنشی نشون نمی‌دن و فقط موعظه‌هایی شاعرانه هستند، از این طور حرکت‌های صلح‌طلبانه منزجر می شم..... انگار می‌کنی که دروغی بیش نیستند گاهی.

سورئالیسم یا فراواقع‌گرایی که در پس دادائیسم ناامید و پوچ‌گرا در غرب معاصر قرن بیست شکل گرفته  رو برخی مکاشفه گونه ای دونستند که در ناخودآگاه روحی و روانی و متکی بر حقیقتی عالی تر از واقعیت به مدد اشکال موهوم تداعی می شه. و البته این حقیقت عالی مورد نظر اون‌ها چیزی نیست که این کلمه ابراز می کنه. این حقیقت عالی یا واقعیت برتر به زعم خود برتون، خلق تصاویر و ترکیباتی از توهمات و تصور ناخودآگاهه که به معنای خروج از واقعیت به صورت افراطیه.

فراواقع‌گرایی بر سه فلسفه فکری شاید استوار بوده. فلسفه علمی که همان رویکرد فروید به روانکاویه. فلسفه اخلاقی که با هرگونه قرارداد مخالفه و فلسفه اجتماعی که می‌خواد با ایجاد انقلاب سوررئالیستی بشریت را آزاد کنه. محصول این سه روی‌کرد رویه‌ای انقلابی یا بهتره بگم پرخاش‌گره که زیر هیچ قانونی هم نخواهد رفت و البته مبتنی بر ذهن و روان‌ به تعبیر فرویدیه که با اندکی چشم‌پوشی می شه مبتنی بر خشونت و شهوت و غضب پنداشته‌ش.

اما به هر تقدیر فراواقع‌گرایی برای مخاطب به واسطه‌ی تجربه متفاوت و معمولا متناقضی که ایجاد می کنه جذاب و جالبه!
مجموعه کارهای گرافیکی زیر جهانی فراواقع رو تصویر می کنه، با تناقض و ایجاد شبه در چیزهایی که باور نمی کنین...