این خانه در ساحل کالیفرنیا، به شدت بوی معماری شرقی و ایرانی می‌دهد. جانسون مارک لی معمار بنا، برای مقابله با چالش کشیدگی نامناسب بنا در جهت عمود بر ساحل، از ترکیب طاق‌بندی‌های پی‌در‌پی استفاده کرده است. با این تمهید علاوه بر تداوم جهت بنا، دریا را تا اتاق‌های انتهایی نیز کشانده است. چالش دوم معمار قوانین الزامی ارتفاع از بستر بوده است که خود منجر به خلق نیم‌طبقاتی در سطوح مختلف گردید. به علاوه که اجرای مناسب، دقت در انتخاب مصالح، خلاقیت فرمی و قدرت طاق، منجر به خلق فضاهایی شدیداً زنده و متنوع در عین سادگی شده است. ایوان عمیق رو به دریا، ایجاد حیاط داخلی(میان‌سرا) و تعبیه ورودی در آن، وجوه شباهت دیگری است با معماری ایرانی. صد البته که این اشارات می‌تواند کاملا اتفاقی باشد، اما نشانه‌ای است بر استعداد خارق‌العاده‌ی هندسه معماری ایرانی در تطابق با زندگی امروزی، اگر باورش کنیم.

معماران MVRDV در هم‌کاری با گروه خانه‌ی رویایی ده‌کده‌ای را در مانهایم آلمان بازطراحی کرده‌اند. آن‌ها این مجموعه را که پیش‌تر پادگان نظامیان بوده با توجه به تایپولوژی پیشین آن و البته با نگاهی جدید به نحوه‌ی هم‌سایگی‌ها طراحی کرده‌اند. خانه‌های جدید با حفظ الگوی مجموعه‌ی پیشین دچار تغییر ابعاد و گاهی تغییر کارکرد شده‌اند. 

نگاه جالب طراحان به نوع زندگی در این مجموعه‌ی روستامانند، موجب شده تا تمامی اتوموبیل‌ها به تراز زیرین منتقل شود و در عوض این فضای محدود شهری به دویدن کودکان و راه رفتن ساکنان اختصاص بیابد. آن‌ها هم‌چنین هر یک از خانه‌ها را متناسب با ساکنان‌ش طراحی کرده‌ و برای افزایش تعامل در این مجموعه، تیپ‌های مختلف زندگی را در نزدیکی یک‌دیگر قرار داده‌اند. 

در طرح MVRDV ضمن این‌که یک الگوی فرمی به شیوه‌های گوناگون توسعه یافته است، می‌توان ترکیبی از زندگی و معماری شهر و روستا را توامان مشاهده کرد.

به تازه‌گی اثری را در یانون دیزاین دیدیم با عنوان «همه‌ی پاریس در یک بنا»، اثری که به دنبال بازنمایی یک‌پارچه از هویت معماری پاریس بود. در این پست نیز مجموعه‌ای را خواهیم دید که کاری مشابه را برای شهرهای گوناگون و البته در تصاویری دوبعدی و گرافیکی انجام داده است. انگار که تکثر روزافزون عالم و بمب‌باران تصویری رسانه‌ها همه را بر آن داشته تا با کنار هم قرار دادن عناصر مشترک، هویت هر مکان را به طور مجزا بازیابی کنند.

ساوینووا با سفر به سرتاسر اروپا و تصویربرداری از فضاهای زندگی مردم، مجموعه‌ای از خانه‌ها و عناصر شهری را برای خود جمع‌آوری کرده و آن‌ها را در کلاژی تصویری بازنمایی کرده است. او در این تصاویر تنها خانه‌های تیپیکال را کنار هم قرار نداده، بل‌که عناصر مهم‌تر هویت‌ساز را از دیدگاه خود برجسته کرده و در این ترکیب یک‌پارچه گنجانده است. اگرچه او در این تصاویر نگاه گرافیکی نیز داشته است، اما با این حال هر کدام از آن‌ها می‌توانند آیکونی متفاوت از معماری آن شهر نیز به حساب بیایند.

یکی از اعجاب‌برانگیزترین ساخته‌های دست بشر، خانه‌ی بی‌پیرایه‌ی کعبه در شهر مکه است، که بی‌شک تحت تاثیر آموزه‌ای قدرت‌مند و برمبنایی غیربشری بنا شده‌است. اگر از نمود‌های رسانه‌های امروز رئال دنیا عبور کنیم، درکی که تصاویر انتزاعی هنر نگارگری اسلامی از کعبه نشان می‌دهند، در امتداد سنت واقعیت‌گریزی هنر اسلامی، تصویری جالب و قابل توجه است. کعبه‌ای که در نگاره‌های دوران اسلامی نمود دارد، از تحولات خانه‌ی خدا در طول زمان‌ها و نیز تناسبات خاصی که هنرمندان در بازنمود خانه درک می‌کرده‌اند حکایت دارد. خانه‌ی خدا چهار ضلعی‌ست و از همین جهت کعبه نامیده‌شده‌است و مترادف مضامینی عالی در سطوح مختلف وجودی‌ست.

در متون اسلامی آمده است که شخصی از امام جعفر صادق ^(ع) پرسید، چرا کعبه را کعبه نامیدند؟ حضرت پاسخ دادند، زیرا خانه‌ای است، چهارضلعی؛ و دارای چهار دیوار. سوال‌کننده پرسید، چرا چهار دیوار دارد؟ امام فرمودند، چون «بیت‌المعمور» دارای چهار ضلع است. پرسش گر به جست‌و‌جوی علت ادامه داد، یا آن که حضرت صادق (ع) خود پاسخ دادند، بیت‌المعمور چهار ضلع دارد، چرا که « عرش » دارای ارکان چهارگانه است. امام گفتند، اگر بپرسی چرا عرش دارای چهار رکن است، برای این که کلماتی که دین بر آن بنا شده چهار تاست؛ « سبحان الله، و الحمد لله، و لا اله الا الله و الله اکبر. »

استادی داشتیم که از خاطره‌ی طراحی ویلا در باغی قدیمی می‌گفت. او درختان بلند و قدیمی باغ را به عنوان هویت اصلی طرح‌ش دیده بود و خانه‌ای با پیچ و خم‌هایی حساب شده به دور درختان طراحی کرده بود. بعدتر با نشان دادن طرح به کارفرما می‌فهمد که آن‌ها با کندن درخت‌های زیبا و بلند باغ، پیش از دیدن طرح، زمینه را برای ساخت خانه مهیا کرده‌اند!.. و استاد مجبور می‌شود از نو طراحی کند..

حالا اهمیت توجه به طبیعت در طراحی و موجودی به نام درخت، باعث پرداختن سایت‌های اینترنتی به این مقوله شده است. کاری که موقع تماشا برای همه جالب و تحسین برانگیز است، اما در مقام تصمیم‌گیری و کارفرمایی! وقتی در تزاحم با منفعت‌های مالی قرار می‌گیرد حفظ این جان‌دار کمی برای‌مان سنگین است. در این پست ساخت‌مان‌هایی را می‌بینید که به درخت به عنوان عضوی از معماری نگاه کرده‌اند. البته میزان حضور آن در ساخت‌مان‌های مختلف متفاوت است. در بعضی صرفا منجر به شکاف یک دیوار شده است و در دیگری ایده‌ی اصلی را شکل داده یا ساخت‌مان به دور آن شکل گرفته است. شاید با کمی انعطاف در نگاه، بتوانیم با کم‌ترین آسیب به طبیعت، از آن برای غنای بیش‌تر طرح‌مان استفاده کنیم.

ساختمان‌های امروز هزینه‌بری زیادی دارند. برای همین است که دادوبیداد جریان‌های سبز و طبیعت‌گرا برای رسیدن به معماری و تمدنی سبز و با حداقل انرژی مصرفی حداقل در ساختمان‌سازی مورد توجه دنیا قرار دارد. امروز در جهان خانه‌هایی که به فکر کم‌کردن نیاز به تاسیسات مکانیکی و انرژی‌های مصرفی هستند و برای رسیدن به این سوداها هزینه می‌کنند کم نیستند.

طراحی این خانه در شهر گامبای پاناما بر همین اساس رقم خورده است. کارفرما در کنار حفظ گذشته ساختمان، از طراح خواسته‌است تا ساختمانی با حداقل نیاز به سیستم‌های حرارتی و برودتی مکانیکی طراحی کند و از ظرفیت‌های آب و هوای گرم‌سیری نهایت استفاده بشود. طراح علاوه بر انتخاب تنها ۲۵ درصد از زمین ۴۸۰ متری، برای ساخت و پوشش گیاهی مفصلی که در ۷۵ درصد باقی‌مانده درنظر می‌گیرد، با استفاده از سطوح و بافت‌های تراوا، مصالح بومی، سایه‌اندازی و کنترل بازشوهای معقول و خلاصه راه‌کارهای مختلف بومی اقلیمی به طرحی بی نیاز از تاسیسات مکانیکی برای رسیدن به آسایش محیطی خود می‌رسد.

هنر برای پرداختن به دردهای بشر است. برای ساده‌تر کردن مسیر فهم چیزهایی که با صفحه‌ها استدلال و منطق سخت فهمیده می‌شوند. مخصوصا در زمانه ما که حجاب رسانه‌های گسترده جهانی وجود هزاران داده را نیز در رساندن مخاطب به فهم ناکارآمد می‌کند. 

آثار موشن‌گرافیک و تبلیغاتی نیز گاهی می‌توانند تنه به تنه‌ی آثار هنری بزنند! آن‌قدر رسانه‌های جدید بر انتقال داده تمرکز دارند که گاهی -مانند خیلی از اینفوموشن‌گرافیک‌ها- به کل از جوهره هنر خالی می‌شوند و تنها یک ارائه سلسله‌وار و تصویری داده‌ها هستند. اما ظرفیت‌های این قالب‌های تصویری جای کار بسیار دارد. خانه طراحان انقلاب اسلامی در یکی از آخرین تولیدات موشن‌گرافیک خود، روایتی دردناک از واقعیت جنگ تحمیلی یمن را بیان کرده است. روایتی که بیش از داده‌هایش درد و حس و حال‌ش مخاطب را به مقصد کلام می‌برد. علاوه بر قدرت بیان و فضاسازی خوب، رشد چشم‌گیر تکنیک‌های تصویری طراحان نسبت به آثار سابق، نشان از توسعه فنی مناسب در تیم طراحان دارد.

جذابیت‌های دنیای جدید به خصوص رسانه‌های مجازی و در خط مقدم آن‌ها شبکه‌های اجتماعی مجازی، به طور کامل در حال انهدام روابط انسانی هستند. درست است که دنیا کوچک شده است و فاصله میان شرق و غرب عالم به آنی توسط یک پیام یا کامنت درنوردیده می‌شود اما این سرعت به بهای از دست رفتن کیفیت روابط است. کمیت رابطه کیفیت آن را بلعیده است. در این میان خانواده‌ با تعبیر سنتی موجود در فرهنگ ما بیش‌ترین آسیب‌ها را می‌بیند. خانواده سنتی ما یعنی گروهی که علاوه بر پیوند خونی، در تمام غم و شادی و راز و زندگی هم شریک و سهیم هستند و یک کل واحد! اما خانواده‌های ما نیز امروز از آسیب تقلیل کیفیت روابط مصون نمانده اند.

اخیرا طراحان گرافیک با طرح‌ریزی تبلیغاتی شهری این واقعیت را به ما گوش‌زد می‌کنند. طرح‌ها می‌خواهد بگوید به خانواده برگردیم! و سبب این جدایی را مشغولیت‌های فردی ما با رسانه‌های جدید می‌بیند. از نقد غیرفنی به این بسنده کنم که فرهنگ‌ معلول روابط پیچیده‌ای‌ست و تبلیغات شهری این میان ظرفیت مشخصی دارند. اما در نورپردازی‌ها نوعی تصنع عمدی وجود دارد که زمینه را کارکترها جدا می‌کند. این تعمد اگرچه مناسب تبلیغات شهری باشد، اما به نظر می‌رسد در موضوعات انسانی، نوعی جدایی مخاطب با رخ‌داد درون تصویر را به هم‌راه دارد. معلوم نیست نتیجه این جدایی ذهنی، خیلی به سود هدف‌گذار تمام شود.