علی حاجی‌اکبری : از جذابیت‌های این داستان به ویژه برای نقاشان و هنرمندان تجسمی، اشاره‌هایی است به روش‌ها، تکنیک‌ها، ابزار و وسایل، و باریک‌بینی‌های نقاشانه‌ی ورمیر. در ضمن، تصویری هم از هلند اواسط قرن هفدهم ترسیم می‌شود که جذابیت خود را دارد.

چشم انسان همه چیز را می‌‌بیند و همه چیز را درست هم می‌بیند. چشم در هم‌کاری با مغز اما گاهی به نتایج جالب و البته اشتباهی می‌رسند. تشابهات شکلی عامل اصلی این اشتباه است که غالبا یا به دلیل شباهت دو عتصر در مقیاس‌های مختلف رخ می‌دهد و یا شباهتی که به واسطه‌ی نگاه از پرسپکتیوهای گوناگون اتفاق می‌افتد (+). نقاشی‌های این پست به ظرافت از فریب‌های پرسپکتیوی استفاده کرده‌اند و با دنبال کردن گوشه به گوشه‌ی تصویر قطعا ما را دچار شگفتی می‌کنند.

عنوان نقاشی‌های این سبک را رئالیسم جادویی گذاشته‌اند،‌ آثاری که در آن‌ها همه‌ی عناصر، بازنمایی از واقعیت هستند اما با آرایشی خلاقانه و جدید، که منجر به درکی تازه و شگفت‌آور از واقعیت خواهد شد. نقاشی‌های گونسالوس اگرچه بیش‌تر به دنبال یافت‌های تصویری جدید است، اما به شدت ظرفیت داستان‌پردازی و پرداخت داستانی دارند.

مردی زره‌پوش، نشسته بر پشت اسبی تیزرو، در یک دشت سبز و پهناور، از حرکت بازایستاده؛ نیزه‌ی چوبی بلندی در دست دارد. نگاه خیره‌ اش روی خط عمود کوچکی بر افق مانده. اما آن خط چیست؟ احتمالا اژدهایی که با حرارت نفس‌هایش خون کشاورزان را به جوش آورده؛ و شاه‌زاده‌ خانم را ربوده. شوالیه نقاب کلاه‌خودش را پایین می‌کشد، و با یک ضرب، اسب را به تاخت‌وتاز وامی‌دارد، تا علف‌های بلند دشت که در فاصله‌ی مستقیم بین او و اژدها روییده‌اند لگدکوب شوند.

این مرد را می‌شناسید؟ در دنیای امروز او چهره‌ی شناخته‌شده‌ای دارد. حضور مرزی‌اش در دنیای ما او را در موقعیت جالب‌توجهی قرار داده؛ مردی که در مرز دو دنیا ایستاده؛ و پس از ورود به عصر جدید، هم‌چنان در پی اژدها می‌گردد. اژدهای او اما موجود دیگری از همان عصر است. اژدهایی که او در پی از پای در آوردنش می‌تازد، ساخته‌ی دست یکی از همان روستاییانی است که برای نجات مزارع‌شان از حرارت دهان اژدها به او نامه نوشته‌اند؛ انگار نامه دیر به دست این شوالیه‌ی جوان‌مرد رسیده؛ چون در هنگام رویارویی با مزرعه، دیگر اثری از اژدها و روستاییان و مرد آسیابانی که اژدها را ساخته‌بود نمی‌بیند. تنها چیزی که از آنان به یادگار مانده بود، همان اژدهای آجری با بادبان‌های گردان بود؛ اژدهایی که بنا بود به جای به آتش‌کشیدن مزارع، به شکوفاشدن‌شان کمک کند؛ و با تکمیل کار باد، گندم‌ها را در سفر پیش‌روی‌شان به اهتزاز درآورد.

برخی ساخت‌وسازهای بشر در جهت تکمیل کار طبیعت (ابر و باد و مه و خورشید و فلک) صورت می‌گرفته‌اند؛ و چیزی را به آن تحمیل نمی‌کنند؛ شاید به همین خاطر باشد، که آسیاب‌های بادی دوست‌داشتنی به نظر می‌رسند.

«کتاب و زندگی» دو واژه‌ای است که برای عنوان یک حرکت فرهنگی در ترویج کتاب‌خوانی انتخاب شده است. در اقدامی جالب و بی‌سابقه دست‌اندرکاران این حرکت تصمیم به استفاده از رسانه‌ی سینما برای تبلیغ کتاب‌خوانی، با ساخت تیزری کوتاه گرفتند. محمدباقر مفیدی‌کیا که در سال‌های اخیر توانایی خود را در ساخت کلیپ و سینمایی‌های کوتاه نشان داده است، عهده‌دار کارگردانی اثر بود. اثری که در هفت دقیقه در تلاش برای پیوند کتاب و زندگی است.

فیلم با مطالعه‌ی کتاب «دختر شینا» توسط نقش زن آغاز شده و او هم‌راه با گام‌های ذهن‌ش و با در دست داشتن کتاب شروع به گام برداشتن می‌کند. از این قسمت به بعد می‌توان تفاوت خواندن کتاب توسط یک مجری تلویزیونی را با یک تیزر داستانی سینمایی به خوبی متوجه شد. راوی کتاب چنان در آن غرق می‌شود که سرگذشت روایت شده در کتاب را در کالبد زندگی خود جاری می‌بیند و این شاید هدف اصلی فیلم یعنی پیوند کتاب با زندگی باشد. کارگردان در رفت و برگشتی شاعرانه در ذهن راوی، سعی در نزدیک کردن زندگی خواننده‌ی معاصر با سرگذشت هم‌سر شهید یعنی قدم‌خیر مجتهدی دارد. رفت و برگشتی که شاید به خاطر کوتاهی زمان فیلم، خیلی فرصت آماده‌سازی و پرداخته شدن نداشته است. برای مثال دیدن کودکان و هم‌سر و خانه‌ی راوی برای اولین بار در زمان گذشته روی می‌دهد که شاید در وهله‌ی اول بیننده را متوجه این پیوند تاریخی نکند. 

با این حال، تیزر دختر شینا می‌تواند شروعی باشد برای پیوند بیش‌تر رسانه‌های تصویری و مکتوب، تا مخاطب را کمی از تنبلی تماشای صرف به سمت مطالعه‌ی کلمات و درک عمیق‌تر از متون بکشاند. آغازی که توسط مفیدی‌کیا و تیم‌ش با اثری قابل قبول انجام شده است.

این روزها شبکه های اجتماعی، فضایی در دست‌رس و سهل الوصول برای همه‌ی انسان‌هاست، تا محتوای خود را به اختیار و سلیقه‌ی خودشان برای دیگران نمایش دهند. شاید پیش‌تر برای دیده شدن هر فرد یا هنرمندی نیاز به رسانه‌‌هایی خاص و محدود بود که راه یافتن به آن برای همه کس مقدور نبود. اما ام‌روز رسانه‌های فردمحور مجازی شبیه اینستاگرام این فرصت را در اختیار افراد می‌گذارد تا بدون دغدغه‌ی رد یا پذیرش توسط فرد بالادستی به خلق اثر دست بزنند. اتفاقا بسیار هم می‌بنیم که همین آثار ساده که بدون زحمت فراوان و به اصطلاح دلی تولید می‌شوند، از سوی مخاطبان هم با استقبال خوبی رو به رو می‌شود..

یکی از این افراد هانا اصلانی است که از روی ذوق و علاقه‌ی شخصی شروع به ساخت مجسمه‌های خمیری کرده است. او، به گفته‌ی خودش انسان‌های اطراف‌ش را در چهره‌هایی خمیری به تصویر می‌کشد و برای هر کدام داستانی متصور می‌شود. اصلانی سبکی خاص  و ایرانی را در خلق کارکترهایش دارد که وجه ممیز و امضای کار او تلقی می‌شود. فارغ از نگاه‌های غیرهنری که ممکن است در کارهای اصلانی بی‌تاثیر نباشند و آینده هنری او را نیز تغییر دهند، می‌توان گفت عروسک‌های خمیری این جوان تجربی‌خوان. به دلیل ادبیات منحصر به فردشان، از آینده هنری درخشانی برخوردار خواهند بود.

بارها در یانون‌دیزاین تصاویر متحرک و گاهی سینماگراف‌هایی را با هم دیده‌ایم. سینما‌گراف‌ها تصاویر متحرک GIF هستند که دربردارنده‌ی یک سکانس منجمدشده از واقعیت هستند. انجماد یک لحظه و بازنمود حرکت‌های محدود در این صحنه منجمد ظرفیت خاصی را پدید می‌آورد که بیننده را به سمت تکمیل روایت و سناریوی صحنه در ذهن خود فرامی‌خواند. به این ترتیب یک روایت داستانی سینمایی شکل می‌گیرد که هرچند خلاصه و محدود اما گاهی تاثیرگذاری بسیار بالایی را نشان می‌دهد.

خیلی از ما عادت کرده‌ایم عدم خلاقیت‌مان یا توقف‌ها و سکون‌های‌مان را به پای کم‌بود امکانات بگذاریم. در تجربه‌ی دانش‌گاهی‌م بیش‌تر غرغروها و کسانی که کم‌تر در فعالیت‌های کلاسی و دانش‌گاهی فعالیت جدی می‌کنند سال آخر نشده سودای خارج رفتن‌شان گل می‌کند! چون مثلا آن‌جا امکانات هست و چه و چه.... غافل از این که این یک فرار از خود محترمانه است. خلاقیت لزوما نیاز به پیچیدگی خاص، مکان خاص یا ابزار و وسایل خاص ندارد. آزمون خلاقیت شما همین است که با ساده‌ترین وسایل پیرامون خودتان چه داستان‌ها و تخیلاتی دارید. 

الکس سولیس تصویرساز آمریکایی برای نمایش خلاقیت خودش یا شاید نشان‌دادن ظرفیت‌های خلاقانه، با وسایل عادی منزل تصویرهای خلاقانه و داستان‌های جالبی می‌سازد. تنها بوسیله‌ی یک بستر سفید و یک ماژیک مشکی ساده!

کتاب‌های صوتی در این شلوغی‌های زندگی معاصر و کم‌حوصله‌گی‌هایی که کتاب‌خوانی عادی را کم‌رونق می‌کند، چیزهای خوبی هستند! لازم نیست حتما مانند تصور عامه، مثلا در خیابان و مترو هدفون به گوش قطعه‌های موسیقی آلبوم‌های تکراری را مدام جلو و عقب کنیم. می‌توانیم در خیابان در مترو در شلوغی‌هایی که کم‌تر دانش و تحیلی برای ما باقی می‌گذارد، گوش به داستان‌های نویسندگان بزرگ بسپاریم..... سنت کتاب‌خوانی و حالا دیگر کتاب‌شنوی را باید جدی تبلیغ کنیم.

برای آگهی کتاب‌های صوتی انتشارات پنگوئن، گرافیست هندی، طلحه نزیم از فیگور نویسندگان قصه‌گوی شهیری نظیر ویلیام شکسپیر، مارک تواین و اسکار وایلد برای ساختن هدفون‌هایی بزرگ استفاده کرده‌است تا ما را به شنیدن قصه‌های نویسندگان بزرگ از زبان خود آن‌ها دعوت کند. تصورش را بکنید! مارک توآین خودش در گوش شما دارد قصه می‌خواند!