استادی داشتیم که از خاطره‌ی طراحی ویلا در باغی قدیمی می‌گفت. او درختان بلند و قدیمی باغ را به عنوان هویت اصلی طرح‌ش دیده بود و خانه‌ای با پیچ و خم‌هایی حساب شده به دور درختان طراحی کرده بود. بعدتر با نشان دادن طرح به کارفرما می‌فهمد که آن‌ها با کندن درخت‌های زیبا و بلند باغ، پیش از دیدن طرح، زمینه را برای ساخت خانه مهیا کرده‌اند!.. و استاد مجبور می‌شود از نو طراحی کند..

حالا اهمیت توجه به طبیعت در طراحی و موجودی به نام درخت، باعث پرداختن سایت‌های اینترنتی به این مقوله شده است. کاری که موقع تماشا برای همه جالب و تحسین برانگیز است، اما در مقام تصمیم‌گیری و کارفرمایی! وقتی در تزاحم با منفعت‌های مالی قرار می‌گیرد حفظ این جان‌دار کمی برای‌مان سنگین است. در این پست ساخت‌مان‌هایی را می‌بینید که به درخت به عنوان عضوی از معماری نگاه کرده‌اند. البته میزان حضور آن در ساخت‌مان‌های مختلف متفاوت است. در بعضی صرفا منجر به شکاف یک دیوار شده است و در دیگری ایده‌ی اصلی را شکل داده یا ساخت‌مان به دور آن شکل گرفته است. شاید با کمی انعطاف در نگاه، بتوانیم با کم‌ترین آسیب به طبیعت، از آن برای غنای بیش‌تر طرح‌مان استفاده کنیم.

مِسنِر نام اولین کوه‌نوردی است که هر ۱۴ قله‌ی بالای هشت هزار متر دنیا را فتح کرده است. در شهر تیرول ایتالیا و در ارتفاعات کوه کونپلاتز،‌موزه‌ای بنا شده به نام این کوه‌نورد که علاوه بر نمایش تاریخ‌چه و افتخارات کوه‌نوردی، بستری فراهم کرده برای ارتباطی هدایت شده و هدف‌مند با طبیعت کوه‌ستانی. معماران زاها حدید سه دری‌چه‌ی بتنی را به سوی سه قله‌ی معروف منطقه گشوده‌اند. دری‌چه‌هایی که چشم‌اندازی فوق‌العاده به طبیعت بکر اطراف دارند و یکی از آن‌ها با داشتن کنسولی بلند، امکان جلوتر رفتن از مرز کوه و دیدی پانوراما را به کاربر داده است. به دلیل سرمای زیاد این منطقه از ایتالیا، جداره‌های این موزه‌ی بتنی ضخامتی از ۴۰ تا ۷۰ سانت دارند و با قرار دادن موزه در لایه‌ای از خاک، شرایط گرمایشی را به‌بود بخشیده‌اند. این موزه که به تازه‌گی افتتاح شده، از اجرایی بسیار مناسب برخوردار است، قابلیتی که اگر نبود احتمالا بسیاری از طرح‌های حدید را در واقعیت نمی‌دیدم.

المپیک ریو ۲۰۱۶ در پیش است و از طرح مشعل آن که توسط استودیویی برزیلی انجام گرفته رونمایی شده است. معمولا کشورهای میزبان به دنبال نمایش داشته‌ها و افتخارات‌شان در فضای المپیک هستند. برزیلی‌ها نیز که کشورشان با نزدیکی به استوا به داشتن طبیعت خاص و زیبا مشهور است، سعی در بازنمود آن در مشعل المپیک خود داشته‌اند. مشعل المپیک ریو فرمی یک‌دست و کشیده دارد که با ایجاد برش‌هایی غیرهندسی در بالا از یک‌نواختی درآمده است. البته ایجاد این برش‌ها دلایلی مهم‌تر دارد. طراح برزیلی خطوطی شبیه به خطوط توپوگرافی یا عوارض زمین را ایجاد کرده که هر کدام با گرفتن رنگی حساب شده، یادآور دریا، جنگل و آسمان هستند. این برش‌ها در یک طیف رنگی پیوسته هستند که با باز شدن مشاهده می‌شوند.

ساختمان‌های امروز هزینه‌بری زیادی دارند. برای همین است که دادوبیداد جریان‌های سبز و طبیعت‌گرا برای رسیدن به معماری و تمدنی سبز و با حداقل انرژی مصرفی حداقل در ساختمان‌سازی مورد توجه دنیا قرار دارد. امروز در جهان خانه‌هایی که به فکر کم‌کردن نیاز به تاسیسات مکانیکی و انرژی‌های مصرفی هستند و برای رسیدن به این سوداها هزینه می‌کنند کم نیستند.

طراحی این خانه در شهر گامبای پاناما بر همین اساس رقم خورده است. کارفرما در کنار حفظ گذشته ساختمان، از طراح خواسته‌است تا ساختمانی با حداقل نیاز به سیستم‌های حرارتی و برودتی مکانیکی طراحی کند و از ظرفیت‌های آب و هوای گرم‌سیری نهایت استفاده بشود. طراح علاوه بر انتخاب تنها ۲۵ درصد از زمین ۴۸۰ متری، برای ساخت و پوشش گیاهی مفصلی که در ۷۵ درصد باقی‌مانده درنظر می‌گیرد، با استفاده از سطوح و بافت‌های تراوا، مصالح بومی، سایه‌اندازی و کنترل بازشوهای معقول و خلاصه راه‌کارهای مختلف بومی اقلیمی به طرحی بی نیاز از تاسیسات مکانیکی برای رسیدن به آسایش محیطی خود می‌رسد.

جداره‌های شفاف کلیسای تورن‌کورن، در کنار سازه‌ی چوبی و ابعاد کوچک آن، توانست خود را در امتداد درختان جنگل جای دهد و مرز دقیقی را میان کلیسا و طبیعت پیرامون ایجاد نکند. این ویژه‌گی‌ها تورن‌کورن را به مکانی محبوب برای بازدیدکننده‌ها تبدیل کرد و تاکنون جوایز فراوانی را در عرصه‌ی معماری نصیب آن کرده است. تورن‌کورن اگرچه با ۱۵ متر ارتفاع به صورت کلی شبیه به سایر کلیساهاست، اما فضای داخلی آن تفاوت آشکاری با کلیساهای شلوغ معمول دارد و ابعاد آن انسانی‌تر شده است. این ویژه‌گی که شاید به سبب محدودیت سازه‌ای و اصرار بر استفاده از چوب‌های کوچک قابل حمل توسط سازنده‌گان ایجاد شده است، فضای داخلی آن را دوست‌داشتنی‌تر کرده و شاید علت مهمی برای محبوبیت آن به حساب بیاید.

این بار ﻣﻰخواهم شما را شگفتﺰده کنم؛ با بیان یک راز. ﻣﻰخواهم چگونگی به پرواز درآوردن یک سنگ را نشان‌تان بدهم. تعجب نکنید. یک دانشمند کارکشته این راز را برایم فاش کرد. و من به رایگان در اختیار شما ﻣﻰگذارم. باشد که قدر بدانید.

تنها پرندهﻫﺎ نیستند که پرواز ﻣﻰکنند. سنگﻫﺎ هم بال دارند. برای بیرون کشیدن بالﻫﺎی یک سنگ باید ابتدا او را از آغوش مادرش، زمین، جدا کنید. پس از آن، سنگ در دستان شما قرار ﻣﻲگیرد. حال به بالا نگاه کنید. با وارد کردن نیرویی به دست خود، سنگ را به سمت آسمان پرتاب کنید. در کمال شگفتی مشاهده خواهید کرد که سنگ بالا ﻣﻰرود! توجه کنید! سنگ به سمت بالا حرکت ﻣﻲکند!

نگذارید مشاهدهﻯ یک سنگ در حال پرواز، این حقیقت را از یادتان ببرد، که سنگﻫﺎ پس از اندکی پرواز خسته ﻣﻰشوند؛ ﺁن وقت بال ﻣﻰبندند، تا سقوط کنند؛ و وقتی سقوط کنند، چنان اشتیاقی برای بازگشت به آغوش مادرشان دارند، که برایشان مهم نیست، چه چیزی سر راه‌شان قرار دارد؛ حتی اگر آن چیز، سر نازنین شما باشد.