فدراسیون جهانی فوت‌بال میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را به قطر داده است، اتفاقی که بعدها با اتهام رشوه‌های سنگین، دردسرهای زیادی را برای فیفا به وجود آورد. اما این تمام ماجرا برای این کشور کوچک نیست. قطری‌ها برای رساندن ورزش‌گاه‌ها و زیرساخت‌های خود به جام جهانی، از تعداد زیادی کارگر خارجی استفاده می‌کنند. کارگرانی که بنا به گفته‌ی رسانه‌ها بعضا مجوز خروج از کشور را نداشته و مجبور به کار در شرایط سخت می‌شوند. تاکنون نه‌صد نفر از این افراد جان خود را از دست داده و طبق پیش‌بینی این عدد تا جام جهانی به چهار هزار نفر می‌رسد.

این حجم از نادیده گرفتن حقوق انسانی در قطر،‌ هنرمندان را وادار کرد تا در حرکتی خودجوش اسپانسرهای مطرح جام جهانی را هدف قرار داده تا دست از هم‌راهی قطر در این مسابقات بردارند. در پوسترهای طراحی شده، لوگوی برندهای معروف تبدیل به نماد ظلم به کارگران شده و به طور ویژه نمایش دست‌های بسته، نشان‌دهنده‌ی گرفتار شدن‌ آن‌هاست. 

هنر برای پرداختن به دردهای بشر است. برای ساده‌تر کردن مسیر فهم چیزهایی که با صفحه‌ها استدلال و منطق سخت فهمیده می‌شوند. مخصوصا در زمانه ما که حجاب رسانه‌های گسترده جهانی وجود هزاران داده را نیز در رساندن مخاطب به فهم ناکارآمد می‌کند. 

آثار موشن‌گرافیک و تبلیغاتی نیز گاهی می‌توانند تنه به تنه‌ی آثار هنری بزنند! آن‌قدر رسانه‌های جدید بر انتقال داده تمرکز دارند که گاهی -مانند خیلی از اینفوموشن‌گرافیک‌ها- به کل از جوهره هنر خالی می‌شوند و تنها یک ارائه سلسله‌وار و تصویری داده‌ها هستند. اما ظرفیت‌های این قالب‌های تصویری جای کار بسیار دارد. خانه طراحان انقلاب اسلامی در یکی از آخرین تولیدات موشن‌گرافیک خود، روایتی دردناک از واقعیت جنگ تحمیلی یمن را بیان کرده است. روایتی که بیش از داده‌هایش درد و حس و حال‌ش مخاطب را به مقصد کلام می‌برد. علاوه بر قدرت بیان و فضاسازی خوب، رشد چشم‌گیر تکنیک‌های تصویری طراحان نسبت به آثار سابق، نشان از توسعه فنی مناسب در تیم طراحان دارد.

طی تهاجم اخیر رژیم صهیونستی به باریکه‌ی غزه، بارها تصاویر دردناک و باورنکردنی از مردم و کودکان مظلوم این باریکه را دیده‌ایم. هر بار با دیدن تصاویر غمی بر دل‌مان می‌نشست و تاسف می‌خوردیم از این مظلومیت تاریخی در میان آن سکوت جهانی... اما پرواضح است که اگر مقاومت همین مردم مسلمان نبود رژیم کودک‌کش اسرائیل وادار به عقب‌نشینی در برابر خواسته‌های مقاومت نمی‌شد. معمولا در بحبوحه‌های این‌چنینی رسانه‌های جهان معاصر نقشی بسیار جدی بازی می‌کنند و می‌توانند با خروجی‌های هنرمندانه خود به کلی نگاه خیلی‌ها را نسبت به وقایع عوض کنند.

در جنگ غزه هم خبرنگارها و عکاسانی بودند که با نگاه خاص خود به این اتفاق می‌پرداختند. محمد سالم نیز فوتوژورنالیستی فلسطینی است که در میان خرابی‌های شهر، تصاویر تمرین پارکور چند جوان را ثبت کرده است. این‌گونه تصاویر را عادت داشتیم که در فضاهای شهری مدرن و لوکس ام‌روزی ببینیم. اما این جوانان ساکن غزه، با تبدیل خرابه‌های ساخت‌مانی به ابزاری برای ورزش، با زبانی تاثیرگذار خرابی‌های ظالمانه‌ی این جنگ را به بازی گرفته‌اند و حرف‌های بسیاری را به دشمن متجاوز خود فهمانده‌اند. محمد سالم با انتخاب شات‌هایی که خرابی‌ها و آتش و دود نقش پیش‌زمینه و فرعی را بازی می‌کنند بر ایحاد این حس تاکید کرده است.

گاهی تقابل و تضاد بهترین بیان برای نشان‌دادن عمق یک واقعه است. بیش از نیم‌قرن است در گوشه‌ای از عالم و اتفاقا(!) در قلب جغرافیایی و یکی از کانون‌های روحانی جهان اسلام واقعه‌ای بزرگ در حال رخ‌داد است و ما حتی در ایران که همیشه مخاطب اخبار ریز و درشت این واقعه هستیم، با گذشت این زمان بلند کم‌کم حساسیت خود را نسبت به این ظلم بزرگ از دست می‌دهیم؛ اگر خودمان را به دست رسانه‌های دنیا بسپاریم.

رسانه‌ها عموما یک روی هر واقعه -همان رویی که مناسب اهداف و آرمان و نگاه‌شان باشد- را منعکس می‌کنند. و این طبعا کمی از قدرت تصمیم‌گیری و فهم ما کم می‌کند. ما کلاه باران شادی و شعف قومی را می‌بینیم اما بارش گلوله‌ها و خمپاره‌های آن‌ها بر سر مظلومین و مردم پابرهنه را هم می بینیم؟

فردا روز قدس است. روز فریاد آزادگان عالم بر سر رژیمی که ماهیتی غصبی دارد و این یکی از هزاران جرم این سال‌های اوست. رژیمی که تا در برابر ملتی دست خالی و مظلوم تا بن دندان مسلح شده است  و با این وجود هم هنوز ایمان مردم دست خالی قوی‌تر از سلاح‌های پیش‌رفته‌ی این قوم ترسوست.

فردا روز قدس است. این دو نیمه را با هم ببینید.... 

خانه طراحان انقلاب اسلامی(خط) -که پیش از این نیز مجموعه جنگ کار تا پیروزی به سفارش آن‌ها طراحی و در یانون‌دیزاین عرضه شده بود- در اقدامی مناسب به انتشار چند بسته گرافیکی ویژه روز قدس مناسب با زبان بین‌المللی و برای استفاده در بیش از پنجاه کشور جهان، با موضوع مقاومت مردم فلسطین و ظلم رژیم صهیونیستی دست زده است. یکی از این مجموعه‌ها، ۲۶ قطعه تقابل تصویری تامل برانگیز است که شاید دقایقی به فکر وابداردمان.

ما در قبال مستضعفین عالم و به خصوص مردم مسلمان مظلوم فلسطین به شدت مسئولیم....

قبلا هم در یانون‌دیزاین در مورد نادیده‌گرفته‌شدن بشر و جایگاه‌ اون در ساختارهای تمدن اخیر بشری حرف زدیم و اتفاقا یک بار هم بخشی از سری اول آثار عکاس چینی لیو بولین رو دیدیم.

لیو بولین به عکاسی‌ش درباره این موضوع ادامه داده و اخیرا تصاویری دیگه از اون رو منتشر کرده که حیفم آمد این جا منتشرش نکنم، به خصوص اون که خیلی از مخاطب‌های امروز یانون‌دیزاین، در گذشته مخاطب نبودند و اون مجموعه با ارزش رو هم ندیدن. مجموعه‌هایی که عکاس با انتخاب زمینه‌های متناسب و تطبیق عالی‌ای که داده تونسته در اون‌ها پیامی بزرگ و تکان‌دهنده رو انتقال بده....

----

تمدن اخیر با ما کاری می کنه و کرده که در فزونی داده ها و اطلاعات و شلوغی‌ها به کل آدمی رو و مقام اون رو فراموش کنیم. خلیفه‌های خداوند، انسان‌ها به کل در شهرهای امروز دیده نمی شن..... نادیده گرفته می شن

Banksy  هنرمند یا حتی هنرمندانی ناشناخته هستند که کارهای گرافیتی خاصی بر روی دیواره های شهرهای انگلستانی کار می کنه (یا می کنن) و غالبا نگاهی منتقدانه و ظریف داره. نیک استرن برای هویت بخشی دوباره به این کارها سعی کرده تا عکاسی هایی زنده به صورت مشابه این گرافیتی ها بگیره و مجموعه‌ای از گرافیتی‌های زنده رو خلق کنه.

فارغ از این توضیح واقعا، در جهانی که هیچ الزام و یا اجباری برای صلح و اعمال قانون در مقابل متجاوزان نیست، چه انتظار بیهوده و چه حرف کاریکاتوریه حرف از صلح و دوستی...... صلح در جهان تنها و تنها در لوای جنگ مقدس و نابودی ظالمین محقق خواهد شد..

"دبی رها شده" نام مجموعه عکسی انتقادیه که به خوبی و درستی روند احمقانه توسعه تمدنی این شیخ نشین بی عقل عرب رو در کویر حاشیه خلیج نیل‌گون فارس به نقد می کشه؛ توسعه ای که به قیمت از بین رفتن تمام هویت ها و اصالت های انسانی و ارزش‌ها و منابع طبیعی منطقه انجامیده و از "دبی" شهری مسخ شده ساخته که مردمان‌ش تنها و تنها به سودای "شکم" غرق در تمتع هرچه بیشتر از پیرامون‌شون روند حیوانی خودشون رو طی می کنن......

ببخشین اگه کمی به ظاهر تندروی کردم. ظلم این عرب شیخ نشین احمق در حق بشریت و کره زمین خیلی زیاده......
(راستی تذکر بدم ها! بنده به هیچ وجه نگاه های ناسیونالیستی ایران پرستانه ندارم و اتفاقا اعتقاد دارم همین امروز هم از گروهی از مردم جهان که سرشون به تن شون میارزه، برخی عرب هستند و جانم فداشون..... اما با ظلم در هر لباسی و قومیتی دشمنم. چه فارس و چه عرب)

 

تمدن ما با تمام جلوه‌هاش در حال نادیده گرفتن مدام "آدمی"ه.

عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی ....