چشم انسان همه چیز را می‌‌بیند و همه چیز را درست هم می‌بیند. چشم در هم‌کاری با مغز اما گاهی به نتایج جالب و البته اشتباهی می‌رسند. تشابهات شکلی عامل اصلی این اشتباه است که غالبا یا به دلیل شباهت دو عتصر در مقیاس‌های مختلف رخ می‌دهد و یا شباهتی که به واسطه‌ی نگاه از پرسپکتیوهای گوناگون اتفاق می‌افتد (+). نقاشی‌های این پست به ظرافت از فریب‌های پرسپکتیوی استفاده کرده‌اند و با دنبال کردن گوشه به گوشه‌ی تصویر قطعا ما را دچار شگفتی می‌کنند.

عنوان نقاشی‌های این سبک را رئالیسم جادویی گذاشته‌اند،‌ آثاری که در آن‌ها همه‌ی عناصر، بازنمایی از واقعیت هستند اما با آرایشی خلاقانه و جدید، که منجر به درکی تازه و شگفت‌آور از واقعیت خواهد شد. نقاشی‌های گونسالوس اگرچه بیش‌تر به دنبال یافت‌های تصویری جدید است، اما به شدت ظرفیت داستان‌پردازی و پرداخت داستانی دارند.

عالم فیزیکی از قوانین خاصی پی‌روی می‌کند و چشم‌ انسان تابع قوانین خاصی می‌بیند. دید پرسپکتیو که درواقع برگرفته از ساخت‌مان دید انسانی است هم قواعدی دارد که سال‌هاست قوانین آن تدوین نیز شده است. همین قوانین سخت و تغییرناپذیر گاهی دست‌مایه‌ی هنرمندی می‌شود تا با دست‌کاری در آن‌ها، به خلق تصاویری جدید و ناآشنا برای چشم دست بزند. 

ژوهانسون یک گرافیست است که در برخی از آثار خود، با تغییراتی کامپیوتری بر روی عکس‌های حقیقی، یک بازی پرسپکتیوی به راه می‌اندازد. او سطوح یا خطوطی را که در دو محیط مختلف با پرسپکتیوهای یک‌سانی دیده می‌شوند، به عنوان مرز در نظر می‌گیرد و به این ترتیب ذهن مخاطب را برای پذیرش فیزیک جهان جدید خود آماده می‌کند. آثار ژوهانسون را شاید بتوان نسخه‌ی کامپیوتری و ام‌روزی شده‌ی موریس اشر، نقاش معروف هلندی دانست. 

- چه برنامهﯼ تلویزیونی جذابی!

- همین طور است. اما ﻧﻤﯽدانم چرا احساسی از درونم ﻣﯽگوید یک جای کار ﻣﯽلنگد!

دیو به تصویر خود در آینه نگاه ﻣﻰکند؛ و لبﺧﻨﺪ ﻣﻰزند. هر روز پیش از آن که به دنبال کاری برود، پشت میزش ﻣﻰنشیند، و خود را برای کار آن روز آماده ﻣﻰﻛند.

دیو قصهﻯ ما ﻣﻰخواهد متناسب با کار امروزش خود را بیاراید. برای همین به نوارهای باریک و بلند کاغذی، که از ورﻗﻪﻫﺎی کتابﻫﺎی آسمانی بریده شده باشد، و همﭼﻨﯿﻦ مقداری چسب احتیاج دارد. نوارها قبلا با مهارت بالایی تهیه شده. حالا فقط باید با ظرافت آنﻫﺎ را به صورت خود بچسباند، تا ظاهرش را فریبا کند. پس از پایان مرحلهﻯ چهرهﭘﺮدازی، دیو  با رضایت به خود نگاه ﻣﻰکند.

نوبت به برداشتن وسایل و حرکت به سمت محل کار است. دیو نگاهی به کمد وسایل‌ش ﻣﻰاندازد. در قفسهﻫﺎ ابزار گوناگونی به چشم ﻣﻰخورد؛ تور، قیچی، تبر، اره، ... . اما انگار هیچﻛﺪامشان آن وسیلهﺍی نیست که برای امروز ﻣﻰخواهد. چشمش ﻣﻰﺍفتد به یک فانوس؛ و یک کتاب. لبﺧﻨﺪ ﻣﻰزند. کتاب و فانوس را برﻣﻰدارد و به راه ﻣﻰافتد.

انسانﻫﺎ به نور احتیاج دارند. و ﻧﻤﻰتوانند بدون آن زندگی کنند؛ حتی انسانﻫﺎی تنبلی که بیرون رفتن از  خانه برایشان سخت است. چنین انسانﻫﺎیی گرفتار عذاب درونی ﻣﻰشوند. و این عذاب همان چیزی است که آنﻫﺎ را با دیوهایی مثل دیو داستان ما پیوند ﻣﻰزند.

شاید حدس زده باشید که دیو ما، امروز چهﻛﺎره است. یک آرامشﺩهنده؛ یک آسانﻛﻨﻨﺪه؛ و یک تسکینﺩهندهﻯ عذاب درونی. پیش از آن که تنبلﻫﺎ سختی بیرون رفتن از خانه را به خود بدهند، با فانوس به خانهﻯ آنﻫﺎ ﻣﻰرود، تا نیازشان را به نور برآورده کند؛ و باری را از دوش‌شان بردارد.

تعلیق بصری در یک فضا منجر به عدم شناخت ابعاد فضایی می‌گردد؛ به طوری که از یک فضای کوچک و محصور حتی می‌توان حسی بی‌نهایت گرفت. کانداس سیسمان با استفاده از ظرفیت فوق‌العاده نور و تاریکی و با کمک آینه‌ها و عدسی‌های محدب درون یک کانکس فلزی کوچک را به بی‌نهایتی حسی گره زده است. او با نصب ردیفی از عدسی‌ها و چشمه‌ی نور خطی قدرت‌مندی در روی این محور مرکزی درون کانکس، مخاطب را در تاریک و روشنی وهم آور و به شدت قوی قرار می‌دهد که تجربه‌ی فضایی گسترده‌تری از آن‌چه به واقع درون فضای فیزیکی کانکس هست، پیدا می‌کند.

گاهی فریب‌هایی در هنرهای معاصر هست که به زعم من فرصت‌های خوبی پیش روی بشر معاصر می‌گذارد. این که ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که مرز بین واقعیت‌های عینی و تصورات و خیالات ذهنی را درنوردیده‌ایم یا خطاهای بصری و فریب‌های گوناگون را شناخته‌ایم، هرچند خطرناک تلقی شود اما در خود دارای یک فرصت است. فرصت کم‌تر اعتماد کردن به واقعیت محسوس.... فرصتی که یا آدمی را به ورطه شکاکیت و توهم می‌کشاند یا اعتماد او را جلب بنیانی محکم‌تر می‌کند.

گروه هنرمندان استرالیاییUrban AU در مدت اقامت خود در برلین یک توهم جانانه را خلق کرده‌اند. آن‌ها با کمک نورپردازی و ایجاد یک سطح مه غلیظ بر سطح یک استخر، توهم یک استخر پر از آب را در یک استخر خالی برای مخاطب فراهم آورده‌اند.

این آدم‌ها چه طور این قدر راحت از نمای این خانه ویکتوریایی در قلب لندن آویزان شده‌اند!؟ لیندرو ارلیچ در پروژه‌ای برای نزدیک کردن مردم به یک سنت قدیمی و میراثی معماری سرزمینی انگلستان و به عبارتی برای معرفی معماری سنتی خودشان به نسل‌های جدید اقدام به ساخت این فریب جالب کرده است.

او برای این کار به کمک یک سطح آینه‌ای بسیار بزرگ و تصویر دقیق و با جزئیات کامل نمای یک خانه ویکتوریایی بر سطح زمین امکان بازی شهروندان با این اینستالیشن و تجربه‌هایی شوخی و شگفت را ایجاد کرده‌است. اما در واقع شهروندان در پس این تجربه‌های تفننی به ناخودآگاه دارند تحت تاثیر شدید زیباشناسی و ویژگی‌های معماری سنتی‌شان قرار می‌گیرند.

صندلی‌های طراحی شده توسط آنی اویلین اگرچه محکم و استوار هستند اما به مخاطب حس ناامنی می‌دهند. به ترتیبی که کم‌تر می‌تواند به نشستن بر روی آن‌ها اعتماد کند. یک لحظه تصور کنید! به چه دلیل به اطراف خودمان اعتماد می‌کنیم؟ چرا آن‌قدر خیال‌مان راحت است که وقت نشستن بر روی یک صندلی و یا حتی قدمی از قدمی برداشتن گمان نمی‌بریم که نکند زیر پای‌مان خالی شود؟!

ما به قوانین فیزیک تکیه کرده‌ایم....