انسان، نگاه، ارتباط ؛ ابعاد چندگانه انسان

یانون‌دیزاین - س. اکبری (کارشناس نقاشی؛ دانش‌گاه هنر)
———-

این یادداشت، تکمله‌ای بر یک پایان‌نامه نقاشی‌ست. پایان‌نامه‌ای که گویا برای خود هنرمند نیز به مثابه یک سلوک بوده باشد، انگار که در طی مسیر پایان‌نامه به درک جدیدی از انسان و نسبت بازنمود آدمی با واقعیت او یافته باشد. نویسنده-هنرمند در این یادداشت مخاطب را به سمت توجه به ابعاد ناشناخته و کم‌تر قابل بیان و حتی غیرقابل بیان انسان سوق می‌دهد. نویسنده با اشاره به وجوه نادیدنی آدمی، کار هنر را هم بیان حقیقت می‌داند و حقیقت را در پس همین نادیده‌ها جست‌جو می‌کند. در پایان نیز با تقابل مفاهیم شهود و دیدن و مشاهدات در برابر دیدنی‌ها، هنرمندان و به طور خاص نقاشان فیگوراتیو را به حرکت از دیده‌ها به سمت مشاهدات دعوت می‌نماید.

طراحی (دیزاین) به منظور پرسش‌ به سوالات بشر، به منظور رسیدن به روش‌های تعامل بهتر با کره زمین به منظور حل مشکلات انجام می‌شه. اما وقتی کار به دست بشر سلطه جوی خودخواه ادب نیاموخته و در مقابل جهان احترام یادنگرفته بیافته، به اختصار وقتی کار به دست بشر تعلیم مغرب بیافته نتیجه چیزی در حدود جنایته.

ابتدا وقتی تغییر شکل هندوانه‌های مکعب یا گلابی های مثلث شکل رو در اخبار سیما می بینیم ممکنه حتی کمی خوش‌مون هم بیاد. یا حتی همین پست ابتدا که می بینیم تخم‌مرغی می تونه وجود داشته باشه که خودش برپابایسته و به راحتی بشه صبحانه‌ای رو میل کرد اصلا شاید به ذهن‌مون خطور نکنه که مرغی که باید چنین تخمی بگذاره چه چاره‌ای خواهد داشت؟

اما وقتی ایده های بعدی همین بشر رو می بینیم به ناگاه متوجه می شیم که با یک بشر متوحش روبه‌روهستیم که انگار هیچ مرزی برای توسعه طلبی اون وجود نداره....

ماهی هایی که برای صید شدن خلق می شن.......به خدا پناه می برم از چنین خوی حیوانی و رذلی.

توپ بزرگ معلقی که در سطح‌ش زغال‌هایی آخته داره و اتاقی سفید با دیوارهای ناصاف که به خوبی اثر زغال رو می‌پذیرن....این اینستالیشن مهیج به غیر از جنب و جوشی که در آدم ایجاد می‌کنه یادآور یک نکته ظریف اخلاقی عرفانیه

بداخلاقی‌ها، گناه‌ها، زشتی‌ها برخی اوقات ماننده یک هم‌چین چیزی هستند. نقطه‌ای سیاه هستند در فضای سفید و پاک دل‌مون.  به مرور زمان که اون ها رو پاک نمی کنیم و مدام تکون‌ش می دیم و فعالش می کنیم دیواره‌های دل‌مون رو سیاه می کنن. سیاه و سیاه تر.... تا اون که از اون فضای پاک از اون اتاق سفید دل‌هامون یک دخمه تاریک و کثیف باقی می مونه که روزی از نور حتی جرات ورود به اون رو نخواهد داشت....

پاس‌دار اتاق پاک دل‌هاتون باشین...

دل‌هاتون رو مثل این کار عرصه بازی و آزمون و خطا قرار ندین.

به مناسبت این جشن فرخنده یعنی سال‌روز انقلاب اسلامی عزیز ایران که انقلاب جان‌ها بود و در نسبت با سال‌روز انقلاب کالبد زمین یعنی نوروز ماننده نسبت جان به تن، بگذارین یک ویدئوی خوش‌ساخت و جذاب و البته پرحرف و نکته رو با هم مرور کنیم.

غبارفروش داستانی کوتاه از یک شعبده باز جوانه که وارد یک شهر غریب می شه و با اجرای برنامه برای مردم شهر اون‌ها رو مسحور شعبده خودش می‌کنه و با بارش اولین قطرات باران سریع از شهر فرار می کنه! چرا؟ باید ببینید.....

به جز تکنیک و شخصیت پردازی خوب داستان، داستان اشاره‌ای عجیب به دنیا داره. به پیرزن عشوه‌گر پرآرایشی که هزاران جوان‌مرد رو گرفتار خودش کرده و تا پای مرگ کشونده و دست آخر در زمان مرگ اون ها رو متوجه کرده که در پس این آرایش ها و عشوه‌گری‌ها چه صورت زشتی نهفته است.....

چقدر زیباست.... چه بازی با فرم عجیبی داره این هستی بی نهایت خداوند.حتی در دل بلایا و حوادث‌ش زیبایی جریان داره

زیبایی نهفته در یک بلا.... به نظرتون چقدر امکان داره کسی که خودش در دل این واقعه قرار داره به زیبایی اون فکر کنه؟ این که ما از بیرون یک گود صحبت از زیبایی می کنیم کار آسانیه. اما از دل یک حادثه مثل یک توفان ویرانگر کسی که خودش در اون بلا قرارگرفته اگر از زیبایی صحبت کنه لاجرم دیده‌ای بس هنرمندانه و شایسته ستایش داره....

یاد بیاریم هزار و سیصد و اندی سال پیش رو.... زنی در دل بزرگ‌ترین بلا، صحبت از زیبایی می‌کرد....

شاید مبلمان چوبی رو دوست داریم چون فکر می‌کنیم طبیعی‌تره و حال و هوای خالص‌تری رو داره اما پرداخت‌های صنعتی این دوره زمونه برعکس معمولا غالب روح طبیعت رو از متریال‌های طبیعی می‌گیره. میز و وسائل چوبی در خونه‌هامون داریم اما کم‌تر به چوب و عجایب اون و زیبایی های اون دقت می‌کنیم.

 

مسابقه‌ای بین‌المللی برای طراحی موزه ملی افغانستان برگزار شد و طبعا از طرف استودیوهای معماری نقاط مختلف جهان طرح‌هایی اراپه شد. طرح زیر طرح استودیوی ماتیو کینر، یک استودیوی فرانسوی-انگلیسیه که برای مسابقه ارائه شده. طرح عبارته از توده‌ای سنگین آمیخته‌ای از فضاهای پر و خالی که به صورت نیمه در خاک فرورفته و با چرخشی معنادار تداعی کننده یک میراث بزرگ نهان در دل خاکه..... اگرچه به لحاظ نگاه طراحانه معماری از برخی گوشه های این طرح به خصوص از طراحی فضای داخلی‌ش خوشم اومده اما دو نکته رو پیرامون‌ش باید بگم.

اول این که وقتی ملتی خودشون برای خودشون طراحی نکنن و کار رو به بیگانه بسپرن لاجرم باید قبول کنن نگاه از خارج به خودشون رو. باید بپذیرن که به جای ملتی فعال و رو به جلو، میراثی باستانی هستند در دل خاک و ساکن و مناسب برای غبطه خوردن. برخی بیان‌ها هرچند با احترام گفته بشن در خودشون حاوی مضامینی توهین آمیز هستند...

دوم این که برام جالب بود طراحان چنین اثری هم برای گول زدن سر کارفرما چه داستان‌ها که نمی‌گن. گفتن میدان گاهی موزه ۵۶ مترمربعه که نشون دهنده اهمیت اعداد ۷ و ۸ در اسلامه !!! :) و بعد گفته که چرا که قرآن هفت آیه داره (منظورش سوره حمد بوده) و هشت گالری موزه هم تاکید بر عدد هشت! بازی با کلمات و اعداد و حروف .... چیزی که تنها از پس تفکر پسامدرنی برمیاد که بین حقیقت و مجاز هیچ تفاوتی قائل نیست.

آیا کل چیزی بیش‌تر از تک تک اجزاست؟ این شعار معروف گشتالته.

توماس کلنر با کنار هم‌گذاشتن مجموعه تصاویر متعددی از گوشه و کنار یا همون اجزای این بناهای مشهور سعی کرده تا دوباره کل رو بازسازی کنه. به نظر شما این کنارهم نشینی اجزا به چیزی بیشتر کل انجامیده؟

معضل این سه‌راهی‌ها و چندراهی‌های معمولی رو تو ایام اخیر اون‌قدر حس کردم که تا این طرح ساده رو در وب دیدم تصمیم‌ گرفتم این‌جا بگذارمش. تو چند ماه اخیر چندین سه راهی خریدم اما همه‌شون به محض استفاده از یکی از پریزاشون یکی دیگه رو هم غیرقابل استفاده می‌کنه. اصلا انگار که هیچ اندیشه طراحانه ای پشت شون نیست. 

در عوض در این طرح ساده به جز هندسه متفاوت کار که موثره در استفاده بهینه، طراح با انتخاب متریالی انعطاف پذیر امکان بهترین نحوه قرارگیری و استفاده از سه راهی رو فراهم کرده

این اثر با استقبال خیلی خوبی در اکثر جوامع هنری اینترنتی روبه‌رو شد. دلیلش هم شاید نگاه ساده و شاعرانه طراح بود و اثری که خیلی دم‌دستی و بدون پیچیدگی بود و قابل تکرار توسط خود افراد.

یک قالب ساده که از نیم‌رو آسمونی نیمه ابری- آفتابی می‌سازه..... یک جورایی انگار یک شهوده. یک نگاه جدید به تخم‌مرغی که هر روز می خوری و توجهی هم بهش نداری...