معماری، هنری‌ست که بیش‌ترین مانایی را در تاریخ تمدن‌ها دارد. بناهای قدیمی، معمولا میراث‌دار تاریخ منطقه خود هستند. این میراث‌داری حتی به بناهای خیلی قدیمی و تمدن‌های خیلی کهن ربطی ندارد؛ بلکه حتی یک ساختمان صد ساله نیز حرف‌های بسیاری از سده پیش دارد. بنابراین در بازسازی و زنده‌سازی این گونه بناها فرصت مناسبی پیش روست تا این تاریخ کهن و خاطرات قدیمی برای نسل امروز واگویه شوند.

استودیو وسلزبوئر در بازسازی خانه‌ای قدیمی متعلق به ۱۸۷۰ در آمستردام سعی کرده‌است تا این تاریخ -نه چندان- قدیمی را استخراج کند و برای نسل امروز تعریف کند. برای این کار طراحان دیوار خارجی مجموعه‌ای را با شبکه‌ای آجری بازسازی کرده‌اند که مجسمه‌های دوربرشده‌ی آلومینیومی مختلفی را در خود به نمایش گذاشته است. این دوربرهای آلومینیومی هر کدام بیان‌گر یکی از خاطرات رفته در این صد و پنجاه‌ سال بر مردم و بافت این محله است. در اقدام مکمل جالبی نیز، یک سایت اینترنتی ساده به بیان خاطرات پشت هر کدام از این نمادها می‌پردازد.

دوچرخه‌سوارها خوب می‌دانند که شهرهایی با اختلاف‌ ارتفاعی زیاد معمولا بلای جان دوچرخه‌سواری ست. از طرف دیگر تجربه شیب‌های تند در دوچرخه‌سواری اتفاقا بسیار هیجان‌انگیز است و طبعا پارک‌های تفریحی ویژه‌ی دوچرخه‌سواری این هیجان دوست‌داشتنی را از دست نمی‌دهند. برای این که دوچرخه‌سوارها بتوانند به خوبی از این ظرفیت استفاده کنند باید تمهیدی اندیشید.

یک استودیوی اسپانیایی برای حل این معضل در پارکی در پامپلونای اسپانیا آسان‌سور شهری عظیمی طراحی و نصب کرده است. آسان‌سوری که دوچرخه‌سوارها و کوه‌پیمایان می‌توانند با استفاده از آن خیلی زود و بدون صرف انرژی خود را به بالا برسانند. طراحان با خارج کردن آسان‌سور از توده سنگ بستر علاوه بر آن که تخریب کم‌تری به طبیعت تحمیل کرده‌اند به نوعی ستون مرکزی آسان‌سور را به عنوان بخشی از یک مسیر پیوسته قرار داده‌اند. نواری که روی سطح طبیعت می‌لغزد و ناگهان ایستاده پس از طی مسافتی دوباره روی کوه می‌نشیند.

مشکل آلودگی هوای پکن در چین این روزها به معضلی شناخته شده و مهم تبدیل شده است که تقریبا همه رسانه‌های دنیا را به خود معطوف کرده است. آلودگی این روزها گاهی به حدی می‌رسد که شهر مانند شهری در کناره‌ی دهانه‌ی آتش‌فشانی فعال می‌شود مملو از ذرات معلق سیاه رنگ با عمق دیدی بسیار کم ... شهری مخوف که حتی آسمان و خورشید هم در آن راهی ندارد.

در جواب به این معضل غیرقابل حل شرکت تلویزیون‌های LED شهری گیگان‌تک در یکی از میادین اصلی پکن تلویزیون شهری بزرگ مقیاسی نصب کرده است تا تصویر آسمان و خورشید را به یاد مردم شهر بیاورد. این تلویزیون مدام شعار دولتی « حفاظت از اتمسفر محیطی وظیفه‌ی همگانی ست» را پخش می‌کند. یک پاسخ طراحانه به معضلی بزرگ!

اما مساله واقعا چیست؟ حوزه‌ی دیزاین امروز دنیا خیلی وقت‌ها در جواب پرسش‌های عصر اخیر جواب‌هایی این‌قدر کاریکاتوری دارد. مساله کجاست؟ رشد تکنولوژی بشری و استفاده بیش از حد او از منابع زمین توازن زمین را به هم زده است. غربی‌های جنایت‌پیشه در این میان با هوش‌مندی کامل خطوط تولید خود را به شرق جهان جایی که انسان زیادست و کارگر ارزان و ... فرستاده‌اند و این طور تمام تبعات تولید را از شهرهای خود دور کرده‌اند و دیوایس‌ها و تجهیزات شیک را تنها در بازار خود راه می‌دهند. این میان دود و آلودگی و بدبختی این سیر توسعه به چشم بادامی شرقی می‌رود و استفاده از آن اروپا و امریکا. نوعی استعمار نو که البته با بازتعریف عجیبی که در ذهن‌ها کرده است به هیچ وجه واضح نیست. در این میان راه‌حل طراحانه چیست؟ حالا طراحان آیا نباید پلاکارد به دست بگیرند و قیام بکنند؟! به جای این که آسمان دیجیتال را به چشم دودنشسته مردم بیاورند. 

سرعت امروز یکی از جداناپذیرهای زندگی همه ما شده است. اصلا ابعاد شهرها هم بعد از اختراع وسایل نقلیه موتوری، سر همین سرعت و حرکت سریع رشد دوچندان کرده است. چندی پیش با توجه به همین واقعیت برای سال‌روز تولد فردوسی به متروی تهران پیش‌نهاد کردیم که به جای تزئینات بی‌دلیل ایستگاه‌ها و حتی به جای تلاش برای المان شهری کردن توده‌های ایستگاه‌های مترو بیاید و روی این سرعت حرکت و توی این تونل‌های تاریک کار کند. پیش‌نهاد ما به متروی تهران این بود (این‌جا هم دوباره می‌نویسم تا شاید صاحب نفس یا منصبی بشنود و اجرای‌ش کند): که در تونل‌های منتهی به متروی فردوسی پانل‌های تصویری خاصی نصب کند تا سرعت قطار موجب دیده‌شدن یک روایت تصویری انیمیشنی در طول تونل گردد....

امروز به اثری از یک هنرمند آرژانتینی در کپنهاگ دانمارک برخوردم. هیرو با نصب پانل‌های بزرگی به قامت ۲ و نیم متر در مسافتی به طول ۲۷۱ متر، توانسته انیمیشنی ساده را پیش چشم خودروهای سواری بیاورد. ایده‌ای مشابه ایده‌ی ما برای متروی تهران و بسیار هم مناسب شهرهای بزرگ با سرعت بالا مانند تهران....