اولین تصویر هوایی از زمین را شاید نسل سنت‌اگزوپری برای ما آوردند؛  با زمین انسان‌های‌شان. بیش‌تر ما هم خودمان در پروازهایی گاه‌به‌گاه‌مان تجربه زمین از ناظر بالا آن هم در شب را داریم. هرچند این تجربه از پنجره‌های کوچک و نه‌چندان شفاف یک هواپیما باشد.  معمولا در همان دقایق اندک نگاه به زمین محو تماشا،  به خیلی چیزها فکر می‌کنیم.... به زندگی‌های از همه جا بی‌خبر در جریان، به هندسه‌های عجیب شهرها،  به نور...  و البته به خدا.  خیلی ها از باورمندها این موقع‌ها به خدا و عظمت‌ش فکر می‌کنند،  و غیرباورمندان برای پر کردن جای خالی تفکر به بی‌نهایتی شیرین تصویرسازی و صورت‌بندی را جای‌گزین می‌کنند.  شهر از بالا عجیب دیگرگون می‌شود.  مسیرهای حرکت به جای‌جای نور تبدیل می‌شوند و هندسه‌های وسیع به مدارات الکترونیکی دقیق ساخته شده. 

وینسنت لافورت، در مجموعه شهر گناه خود، لاس‌وگاس پرزرق و برق و فریبنده را از ارتفاع حدودا سه کیلومتری از سطح زمین در شب عکاسی کرده‌است. به زعم خودش یک مدار الکترونیکی غول‌پیکر را! از آن بالا چه‌قدر همه این دست‌گاه انسان‌ساخت عصیان‌مدارانه بازی‌چه می‌شود!  راستی از آن بالاتر واقعا زمین خدا چگونه است؟

بزرگ‌ترین تجمع سالیانه‌ی جهان، هر سال در کربلای امام حسین (ع). آ‌ن‌ها که رفته‌اند،حتی آن‌ها که هنرمند بودند و سعی کرده‌اند که این اتفاق عجیب را در ظرف کلمه و تصویر بریزند، معترفند که هر چه می‌کنند آن‌چه که باید نمی‌شود. انگار در هر برهه‌ای از تاریخ که باشیم، کربلا را فقط باید با پای خود برویم و با حرف و تصویر و ادعا آن‌چه که باید نمی‌شود. روح الله خسروی نژاد یکی از آن هنرمندانی است که دوربین‌ش را با خود به زیارت برده و به زبان تصویر این راه‌پیمایی عظیم را توصیف کرده است. خسروی‌نژاد در وب‌لاگ خود ذکر کرده که تصاویرش نذری است و حتی سایز بزرگ آن‌ها را هم برای چاپ قرار داده است.

 هرمان دامار عکاس، که البته تحصیلات آکادمیک عکاسی هم ندارد، مجموعه تصاویری را از زنده‌گی مردم روستایی حومه‌ی جاکارتا در اندونزی منتشر کرده است. صجنه‌هایی چشم‌نواز که انگار اجزاء آن توسط عکاس چیده شده است. تصاویر، زنده‌گیِ جاری در طبیعتِ روستاییان را نمایش می‌دهد که شاید هیچ‌گونه سنخیتی با مراکز شهری نزدیک به خود نداشته باشد. تصاویر دامار بیش‌تر معطوف به فعالیت کودکان و بازی‌های آنان است. او تمرکز عکس‌ها را بر روی سوژه‌های انسانی گذاشته و بستر طبییعی پیرامون که به صورت محو درآمده، نقش پس زمینه را ایفا می‌کند. به نظر شما تصاویری شبیه به این مجموعه می‌تواند حال و هوای واقعی روستاها را به بیننده‌ی آن‌ها منتقل کنند و شهرنشینان را مجاب کند که دوباره به اصل خود برگردند؟

حتما تا به حال تجربه کرده‌اید یا دیده‌اید که انفجار اشیا به‌خصوص برای کودکان جذاب است. البته انفجاری که در سطح محدود و توسط خود آن‌ها انجام گیرد. ذات انفجار به خاطر محفی بودن آن و نمایش دفعی و شدیدش معمولا برای همه دارای جذابیت و هیجان است. حالا فرض کنید همین نمایش جذاب و بعضا خطرناک! به جای فضای باز، این‌بار در داخل خانه انجام شود. یوشی هرزگ و دانیله کایر عکاس، از جذابیت فرمی انفجار که اتفاقا در لحظات محدودی هم قابل مشاهده هست، عکاسی کرده‌اند و سعی داشته‌اند که این انفجار را در زیباترین لحظه‌ی حود شکار کنند. برای مرموز بودن و جذابیت بیش‌تر، آن‌ها مبدا انفجار را در بعضی تصاویر درون یک آباژور یا زیر در یک اتاق در نظر گرفته‌اند. فضاهایی که در زنده‌گی روزمره جلو چشم‌مان هستند اما ما پشت آن‌ها را نمی‌بینیم.

طی تهاجم اخیر رژیم صهیونستی به باریکه‌ی غزه، بارها تصاویر دردناک و باورنکردنی از مردم و کودکان مظلوم این باریکه را دیده‌ایم. هر بار با دیدن تصاویر غمی بر دل‌مان می‌نشست و تاسف می‌خوردیم از این مظلومیت تاریخی در میان آن سکوت جهانی... اما پرواضح است که اگر مقاومت همین مردم مسلمان نبود رژیم کودک‌کش اسرائیل وادار به عقب‌نشینی در برابر خواسته‌های مقاومت نمی‌شد. معمولا در بحبوحه‌های این‌چنینی رسانه‌های جهان معاصر نقشی بسیار جدی بازی می‌کنند و می‌توانند با خروجی‌های هنرمندانه خود به کلی نگاه خیلی‌ها را نسبت به وقایع عوض کنند.

در جنگ غزه هم خبرنگارها و عکاسانی بودند که با نگاه خاص خود به این اتفاق می‌پرداختند. محمد سالم نیز فوتوژورنالیستی فلسطینی است که در میان خرابی‌های شهر، تصاویر تمرین پارکور چند جوان را ثبت کرده است. این‌گونه تصاویر را عادت داشتیم که در فضاهای شهری مدرن و لوکس ام‌روزی ببینیم. اما این جوانان ساکن غزه، با تبدیل خرابه‌های ساخت‌مانی به ابزاری برای ورزش، با زبانی تاثیرگذار خرابی‌های ظالمانه‌ی این جنگ را به بازی گرفته‌اند و حرف‌های بسیاری را به دشمن متجاوز خود فهمانده‌اند. محمد سالم با انتخاب شات‌هایی که خرابی‌ها و آتش و دود نقش پیش‌زمینه و فرعی را بازی می‌کنند بر ایحاد این حس تاکید کرده است.

وقتی یک شخص دو یا چند حیطه‌ی تخصصی را دنبال می‌کند، ذهنی متشکل از هر دو نوع روی‌کرد یا رفتار دارد. مثلا وقتی یک عکاس علوم تجربی هم بداند، حتما آزمودن تاثیرات شیمیایی عناصر مختلف بر روی عکس‌هایی که می‌گیرد برای‌ش جذاب خواهد بود!.. سئونگ هوان عکاسی کره‌ای است که از قضا میکروبیولوژیست هم هست. او پیش از اقدام به گرفتن عکس بر روی فیلم‌های عکاسی‌اش قارچ‌هایی را کشت می‌کند که باعث تغییر ظاهر فیلم‌ها می‌شوند، اتفاقی که شاید ما را یاد عکس‌های سوخته‌ی دوربین‌های آنالوگ بیندازد! اما به خلاف آن تجربه‌ی تلخ ما، هوان هو به دنبال خلق تجربه‌ای نو در عکاسی پرتره است. او با این فرآیند تصاویری انتزاعی ایجاد می‌کند که البته به خاطر نظم حاکم بر واکنش‌های شیمیایی دارای طیف منظمی از رنگ‌‌ها هم هست. این ویژه‌گی آخر، زیبایی خاصی را هم با خود به هم‌راه آورده است.