تماشای فیلم‌ها و کارتون‌ها برای بچه‌ها، راحت‌ترین راه خلاصی پدر و مادرها از همراهی مدام کودکان هستند. گاهی این راحتی آن‌قدر برای‌مان دل‌نشین است که از تاثیرات عجیب آن‌ها بر کودکان‌مان چشم می‌پوشیم؛ تاثیراتی که گاهی به واسطه‌ی تفاو‌ت‌ها و یا حتی تقابل‌های فرهنگی میان خودمان و فرهنگ سازنده این کارتون‌ها سخت مخرب هستند.

بگذارید یک مثال ساده بزنم. کودک ما در حال تماشای «چارلی و کارخانه‌ی شکلات‌سازی»است. نقش اصلی فیلم که به سبب سن و سال‌ش، کودک بیش‌ترین هم‌ذا‌ت‌پنداری را با آن دارد، اسکناسی را از روی زمین پیدا می‌کند و با آن شکلاتی می‌خرد که در نتیجه به آرزوی خود نیز می‌رسد و موفق می‌شود. حالا اگر کودک ما اسکناسی را از روی زمین پیدا کند، چه باید با آن بکند؟ ما چه از او انتظار داریم؟ از این دست مثال‌ها تا دل‌تان بخواهد پیدا می‌شود که البته همه‌شان هم این‌قدر 

بعید نیست برخی کاریکاتورهای رفتاری که این روزها در جامعه‌مان شاهد آن هستیم تاثیرگرفته از چنین تقابلات فرهنگی باشد. به این ترتیب اگر چشم را طور دیگری باز کنیم شاید این کارتون‌ها آن طور که رنگ و لعاب‌شان می‌گوید بچه‌گانه و مهربان نباشند... هیولاهایی در لباس‌ها زیبا. تصویرساز اروپایی دن لوویسی، با نگاهی متفاوت، شخصیت‌های کارتونی محبوب و دوست‌داشتنی کودکان را به شکل هیولاهایی به تصویر کشیده است. اگرچه او در تلاش برای یک بازتعریف روانی‌ست اما شاید نگاه غیرواقعی او به این شخصیت‌ها آن‌قدرها هم برای ما غیرواقعی نباشد.

بچه‌ها امانت‌های خداوندی در نزد خانواده‌ها هستند. امانت‌هایی که حضرت خالق خود تمام هزینه‌های آن‌ها را برعهده گرفته است؛ همان حضرت خالقی که هزینه‌های من و تو و خانواده‌های ما را نیز برعهده گرفته است.... معرفت به این حقیقت وقتی در کنار واقعیت امروز ایران زمین و آینده‌ی نه چندان جوان و شاداب احتمالی آن قرار می‌گیرد، شاید هر عاقل باورمندی را کمی به فکر وادارد.
جریان خودجوش نهصت مردمی پوستر انقلاب، که از سال ۱۳۸۸ به راه افتاده است و با همت جوانانی خوش ذوق و سلیقه پروبال گرفته است در اقدامی ارزش‌مند با برگزاری کارگاه و دوره‌ای کوتاه و دعوت از طراحان جوان گرافیست، و استفاده از اساتید و هم‌فکری جمعی توانستند در فرصت زمانی کوتاه مجموعه‌ی پوسترهای خوبی در موضوع افزایش جمعیت با نام ایران جوان عرضه کنند که امروز نیز با برگزاری نمایش‌گاه و آیین رونمایی از کتاب این پوسترها، به نوعی این مجموعه را تقدیم به مردم خوب ایران زمین کردند. در خیلی از پوسترهای ایران جوان با تمرکز بر رفع دغدغه‌ی روزی و تامین هزینه‌های بچه‌دار شدن با توجه به وعده‌های خداوندی روبه‌رو هستیم؛ نگاهی که به زعم من با فهمی دقیق از یکی از علل مهم ممانعت خانواده‌ها از بچه‌دار شدن و جوابی مناسب و تذکری مومنانه همراه است. در این پست چند نمونه از این مجموعه را می‌بینیم.

کجاست پسربچهﺍی که با شمشیر و اسب چوبی بر ‍ﮊنرالﻫﺎیی که در نقش‌شان غرق شدهﺍﻧﺪ بتازد؛

و آنان را بیدار کند، که در صحنهﻯ نمایش‌یم؛

و تنها باید نقش‌مان را خوب بازی کنیم.

بچه‌ها دوست دارند با غذاها بازی کنند. مخصوصا وقتی یک غذای شکل‌پذیر در یک ظرف سفید باشد! اما بزرگ‌ترها هم شاید بدشان نیاید با غذا بازی کنند؛ اگر بچه‌گی فعالی داشته باشند. ویکتور نونس هنرمند خلاق، با اتشار تصاویری از بازی‌های خلاقانه‌اش با غذاهای مختلف در صفحه شخصی شبکه اجتماعی خود این حرف را اثبات کرده است. شما هم دست به‌ کار شوید!

به خصوص ابتکارات او در بازی با چوب‌شورها را هم به دلیل علاقه شخصی به چوب‌شور :) و هم به دلیل نگاه خاص معمارانه‌اش دوست داشتم.

«با یک گل بهار نمی‌شه!» شعار مناسبی‌ست که این روزها بر عرشه‌های پل‌های شهر تهران نقش بسته‌است. شعاری که خانه‌ طراحان انقلاب اسلامی برای بیان موضوع مهم افزایش جمعیت در کنار تصویرسازی‌های جالبی قرار داده است. طراحان با ایجاد یک مقایسه میان دو خانواده کم‌چمعیت و پرجمعیت در بستری غیرجدی و در خلال رفتاری که می‌تواند تفنن تلقی شود و نیز با انتخاب فضای تصویرسازی کودکانه و استفاده از فضای رنگی و شاداب در کل اثر، با وجود برخی اشکالات منطقی در روایت منجمدی که ارائه شده، در عین این که توانسته‌اند از بار جدیت مساله کم کنند و موضع‌گیری احتمالی در مخاطب را کاهش دهند، اما پیامی مهم و سخت را به تصویر کشیده‌اند.

پیام مهمی که امثال آن کاریکاتوریست ناهنرمند نمی‌توانند فهم کنند و با ذهن سیاه و ناپاکی که دارند هیچ‌وقت هم امید درک آنان نیست.... اما فرزندان ما در آینده‌ جواب خوبی به آن‌ها خواهند داد.

در این پست اتودهای طراحی کارکترهای این مجموعه و مراحل را نیز منتشر می‌کنیم تا مشخص شود در پس همین یک تصویر ساده چه فرآیند حرفه‌ای نهفته است.

برای کتاب‌خوان کردن کودکان چه کارهایی می‌توان انجام داد؟ می‌شود آن‌ها را مجبور به خواندن کرد. می‌شود برای‌شان در ازای کتاب‌خواندن بیش‌تر هدیه‌ و جوایز بیش‌تر درنظرگرفت. می‌شود برای‌شان کتاب‌های خوب خرید و در کتاب‌خوانی با آن‌ها هم‌راهی کرد..... بله و البته می‌شود کتاب‌خوانی را برای آن‌ها جذاب‌تر کرد. به نظر بهترین راه جذب کودکان به کتاب جذاب کردن خود فرآیند کتاب‌خوانی‌ست. چرا که عامل خارجی چنان با موضوع آمیخته می‌شود که کم‌کم کودک مرز میان آن دو را از یاد می‌برد.

یک خانواده سنتی برای جذاب‌تر کردن کتاب‌خانه بزرگ‌شان برای کودکان خانواده دست به دامن استودیوی خلاقی می‌شود. استودیوی طراحی با حذف همه مبلمان مرسوم و ایجاد یک تور مطالعه ، لذت تعلیق و درازکشیدن و آزادی عمل را با خواندن درهم می‌آمیزد و جهانی جدید برای کودکان ایجاد می‌کند. مبلمان مختصری که برای بالارفتن و ورود به پهنه‌ی تور خواندن تعبیه شده‌اند و سپس تور عظیمی که تمام سطح کتاب‌خانه را پرکرده است. این تور علاوه بر ایجاد دسترسی به سطوح بالاتر کتاب‌خانه و حذف نردبان، کتاب‌خوانی آمیخته با بازی را برای کودکان پیش‌نهاد می‌کند.

آی کیو -۱۷۰ را در حلقه هنر یازدهم همراه با دو انیمیشن دیگر به کارگردانی هادی محمدیان و تولید گروه انیمیشن‌سازی موسسه سلوک افلاکیان دیدم. آثاری خوش‌ساخت که به مراتب به لحاظ تکنیک و هنرمندی سطح بالاتر از اثری مثل تهران ۱۵۰۰ بهرام عظیمی بود و با بودجه‌ای درصدی نسبت به آن پروژه‌ی معظم ساخته شده بود. توسط جوانانی خوش ذوق و پرهمت که خود را دست پائین نگرفته بودند. نکاتی که در حلقه تحلیل انیمیشن‌ها پیرامون داستان و سیر روایت کارها گفته شد نیز اگر چه درست و قابل توجه بودند و به غنای کارها کمک شایانی خواهند کرد اما از ارزش‌های روایی آی‌کیو-۱۷۰ هم نمی‌شود غافل شد. اذعان می‌کنم که آی‌کیو-۱۷۰ شما را به خیالی کودکانه و سخت جذاب می‌برد. در همان دو دقیقه و سی ثانیه‌ی اندک‌ش....

متاسفانه تا موافقت صاحب امتیاز فعلی اثر، امکان نشر ویدیوی انیمیشن وجود ندارد. این هم امتیازی ویژه برای شرکت‌کنندگان حلقه‌های هنر....

یادم هست در همسایگی ما در دوران کودکی، خانواده‌ای زندگی می‌کردند که بچه‌ای کوچک‌تر از ما داشتند و ما در عالم بچه‌گی خودمان او را «نی‌نی» می‌دانستیم. هیچ‌وقت یادم نمی‌رود یک بار را که یکی از آشنایان نوک زبانی به این بچه‌ی کوچک آب نارنج خوراند؛ شاید که خوشش بیاید! رفتار فوق‌العاده غریزی و معصومانه این کودک با رو ترش کردن و گریه و اعتراض کودکانه‌اش هنوز پس از بیست سال به خوبی و به روشنی در ذهن تصویری آدم می‌ماند.

دیوید وایل این معصومیت ناگریز را بهانه‌ی مجموعه عکسی متفاوت و پژوهشی کرده است. او با خوراندن لیمو برای اولین بار به کودکانی خردسال و تصویربرداری از اولین بازخوردهای غریزی فطری آن‌ها به خلق صحنه‌هایی بی‌نهایت معصومانه دست زده است که مجموعه‌ای از دل‌سوزی و لذت و شعف را در مخاطب برمی‌انگیزاند و به او یادآور می‌شود که بچه‌ها چه موجودات برگزیده‌ای هستند.

به قول دوست عزیزی که این مجموعه را به یانون‌دیزاین معرفی کرد، مهرداد فرح‌انگیز :

بچه‌ها به طور خاص از عجیب‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین مخلوقات خداوند هستند....