شهرنشینی ما را از طبیعت و مظاهر زیبای آن دور کرده است. ما در آپارتمان‌های کوچک و بزرگی زندگی می‌کنیم که بزرگ‌ترین‌های آن‌ نیز کم‌تر ارتباطی با طبیعت و سنت‌های درس‌آموز حاکم بر آن دارند. ما نیازمند طبیعت هستیم. برای همین به هزار و یک چالش ذهنی و روحی دچار می‌شویم و یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معاصر جریان طراحی‌مان می‌شود حضور طبیعت در دل زندگی‌های مصنوعی‌ ما! آیا آپارتمان‌های کوچک ما می‌تواند دوباره طبیعت زیبا را در خود جا بدهد؟ استودیو سوویا در اوکراین با طراحی فضای داخلی یک آپارتمان سعی کرده‌اند تا با تلفیق تکنولوژی و طبیعت به فضای داخلی متفاوتی دست پیدا کنند. آن‌ها باغ‌چه‌هایی عمودی را در حد فاصل پنجره‌های منظم آپارتمان در داخل تعریف کرده‌اند.

روستایی در اتریش که با تپه‌ای چهل متری در یک سمت‌ش شاخص شده است. برادران فیرسینگر تصمیم می‌گیرند کاربری جدید و متفاوتی را به روستا اضافه کنند. آن‌ها سازه‌ای به ارتفاع حدود 8 متر را روی تپه بنا می‌کنند که پشت آن به روستا و روی‌ش به سمت مزارع است. بدنه‌ی سکو از صفحات  مثلثی مدولار تشکیل شده که در کل فرمی شبیه به گرامافون را ایجاد کرده است. بدین شکل خاصیت آکوستیک آن هم تقویت می‌شود. صفحات توسط لوله‌ای فلزی در سرتاسر قسمت داخلی آن بر روی زمین استوار شده است. فرم درون‌گرا، پوشش شکسته و رنگ سبک سازه، موجب می‌شود چنین کاربری مدرنی در فضای روستا آزاردهنده نباشد. پاتوق فیرسینگرها علاوه بر کابری‌هایی شبیه سنِ نواختن موسیقی، چشم انداز زیبا و قاب خاصی را هم فراهم می‌کند که اگر هیچ فعالیتی هم درون آن انجام نگرفت از شکاف پشتی بتوان دورنمای روستا را به تماشا نشست.

از زمان انقلاب صنعتی و جنبش هنر و صنعت در اروپا، هر روز تاثیرات فنون و صنایع ساختمانی بر معماری بیش‌تر و بیش‌تر شد به طوری که پس از گذشت یک قرن نیاز بود تا دوباره جای‌گاه معماری در نسبت با هنر و هنرهای زیبا بازتعریف شود. آخر می‌دانید کمی قبل در جهان باستان و دوران میانه اگر از هنر تجسمی حرف می‌زدند مشخصا منظور معماری، مجسمه‌سازی و نقاشی بود اما تاثیرات صنعت بر معماری آرام آرام آن را به شدت صنعت‌زده و فن‌آورانه کرد و طبیعتا از هنرهای زیبا -با آن مفهومی که در ذهن می‌سازد- فاصله گرفت.

بازتعریفی که عصر مدرن بر معماری و نسبت آن با هنر انجام داد سعی داشت تا معماری را در نقش هنری جامع و دربردارنده‌ی سایر هنرهای معاصر دوباره احیا کند اما سرعت پیش‌رفت ابزار و فنون سازه به قدری سریع بود که امروزه جریان مهندس-معمارها حرف اول را در جهان معماری -حداقل در سطح معماری‌های کلان و بزرگ‌مقیاس- می‌زنند! این یعنی معماری دیگر نتوانست به عنوان یک هنر زیبا -با تمام وجوه شاعرانه و زیبایی‌پرستانه‌ش- پذیرفته شود. تجربه شخص من از دانش‌گاه هنر تهران و سایر دانش‌کده‌های هنر ایران هم چنین بود که معماری از سوی خیلی از دانش‌جویان سایر رشته‌های هنری، یک هنر محسوب نمی‌شد و یا لااقل آن‌طور که نقاشی هنر بود معماری هنر نبود......

تلاش برای اثبات و یا کشف وجوه زیبایی‌شناسانه معماری تلاشی بسیار مرسوم و شناخته شده است. حتی باید گفت که شاخهی عکاسی‌ معماری اساسا برای همین کشف و آشکارسازی زیبایی‌شناسانه مورد توجه قرارمی‌گیرد. در این پست عکاسی‌های سیاه‌و‌سفید جوئل جین‌چیلر عکاس مفتون معماری را خواهیم دید. کسی که در کشف وجوه زیبایی‌شناسانه بناهای مدرن به شدت تبحر و تجربه دارد.

آتشی که در عین ایمنی خیلی نزدیک از آن بتوان استفاده کرد و در دل خانه‌های مدرن امروز ما امکان حضور داشته باشد... اگرچه کم‌تر در فرهنگ معماری ما حضور آتش در خانه -چیزی شبیه شومینه- وجود داشته باشد و غالبا گرمایش خانه‌های ایرانی به وسیله‌ی آتش سرخ یا همان ذغال گداخته و افروخته صورت می‌گرفته است اما بی‌شک کسی منکر زیبایی شعله‌های لغزان آتش و حضور گرم و دوست‌داشتنی آن در دل زمستان‌های سرد نخواهد شد. 

سارا آرمنتو در طراحی این میز چای‌خوری، در ترکیب هوش‌مندانه میز چای‌خوری با یک شومینه و آتش‌دان، با به کاربردن شیشه‌های مقاوم به جای حفاظی فلزی امکان دیدن شعله‌های آتش در عین ایجاد امنیت نسبی برای کاربر را فراهم کرده است. صورت مینیمال فرم میز و ترکیب‌بندی رنگی خنثای آن که تمرکز دو چندان بر فرم لغزان آتش ایجاد می‌کند نیز از دیگر ویژگی‌های طراحی این میز است.

مدرسه ملی هنر کوبا یکی از بناهای مهم اواخر عصر مدرن در کوباست که به کل تا ۱۹۹۹ یعنی ۳۸ سال پس از ساخت آن دنیای معماری از آن بی‌خبر بود. طرح‌ریزی اولیه استقرار و ساخت چنین بنایی را خود چه‌گوارا و فیدل کاسترو داده بودند و طراحی بنا در چند مرحله و توسط معماران متعددی از کوبا انجام پذیرفته است.

معماری مدرسه ملی هنر کوبا ترکیبی از سازه‌های سنتی و رفتارهای نوین سازه‌ای با تمرکز بر ترکیب آجر و بتن مسلح بود که در میان آثار اواخر عصر مدرن و دهه هفتاد جلوه‌ای خاص دارد. از آن‌جا که می‌دانم کم‌تر دانش‌جویان معماری و فارغ‌التحصیلان چنین جلوه‌هایی از معماری عصر مدرن را دیده‌اند دیدن این پست را خالی از لطف نمی‌دانم. 

داستان آیکون‌ها روایت قرن اخیر جهان براساس وقایع آیکونیک است. هرچند طراح مهم‌ترین وقایع این قرن یعنی انقلاب اسلامی ایران را در میان وقایع آیکونیک از قلم انداخته‌است و هرچند من نیز یکی دو واقعه را -از جمله تاسیس رژیم اسرائیل- تنها به دلیل تصویرسازی کمی مورد‌ دارشان از پست حذف کردم، اما باز هم خواندن تاریخ یک سده آن‌هم تنها از پس مرور چند تصویر آیکونیک و یادآوری چند خاطره مهم داستان جذابی ست.