امسال چهاردهمین سوگ‌واره هنر و حماسه هیئت هنر در دانش‌گاه هنر و به دست دانش‌جویان و دانش‌آموخته‌گان هنر دو دهه اخیر هنر کشور برگزار می‌شود. از هیئت هنر و فضاسازی‌ها و تولیدات تصویری و تجسمی آن در یانون‌دیزاین زیاد حرف زده‌ایم، اما در این پست بنا داریم برند تولیدی آثار هنری هیئت هنر یعنی موکب را با هم ببینیم. موکب مجموعه آثار هنری و به خصوص هنر هیئتی رشد یافته در این سال‌ها در هیئت هنر است که با اظهار علاقه مخاطبان هیئت هنر کم کم به یک جریان تولیدی هنری جدی تبدیل شده است.

محصولات موکب و به خصوص کتیبه‌های آن که نوعی جریان‌سازی جدید و تحولی در هنر عاشورایی به حساب می‌ایند از سادگی‌ و خلوصی مستحکم در طراحی و ارائه برخوردار هستند. محوریت و پرداخت خوب خط در این کارها موجب شاخص شدن آثار موکب در بین آثار مشابه معاصر خود شده است. کاربرد نگاره‌ها و موتیف‌ها هم در کارهای موکب هرچند گرافیکی و رایانه‌ای شده‌است اما کماکان دوست‌داشتنی‌ست. موکب با نوآوری‌های فرمی نخستین خود توانست یک جریان جدید در هنر عاشورایی را ایجاد کند؛ امر مهمی که در ادامه با پرداخت جدی‌تر به محتوا اگرچه خلاهای محتوایی را هدف گرفته است اما نوآوری‌های فرمی و کارکردی را به حاشیه برده است. ورود موکب به عتبات مقدس کربلا و هیئات بزرگ حالا وظیفه نوآوری و روزآمدی هنری و فرمی را برای موکب دوچندان کرده است. یک جریان مولف تنها زمانی می‌تواند به حیات پویای خود ادامه دهد که جایگاه و نقش خود را دقیق‌ و به موقع بشناسد...

به زودی در یانون‌دیزاین در مورد جایگاه و نقشی که هیئت هنر و شاید موکب در کلان هنر عاشورایی در ایران (گذشته و آینده) بازی می‌کند خواهم نوشت.

«کتیبه‌ها تشنه‌ی نام تواند...»

دوباره محرم و دوباره هم‌راه شدن با بزرگ‌ترین حماسه تاریخ بشری و دوباره بار سنگین رسالت هنر....هنر و حماسه؛ هیئت اهالی هنر به یازدهمین سال خود رسید. ان‌شاالله تا شب هفتم شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) میزبان شما هستیم...

بلاخره طلسم حلقه‌های هنر شکسته شد و دوباره جریان خوب حلقه هنر به راه افتاد..... وب‌لاگ رسمی حلقه هنر امروز نوشت: 

باز هم حلقه هنر!

حلقه هنر در سال ۹۴ از اردی‌بهشت ماه شروع مجددی خواهد داشت. حتما برای‌تان سوال است که پس این مدت کجا بودیم! همه‌چیز را ان‌شاالله در جلسه اول دور جدید یعنی جلسه بیست و سوم توضیح خواهیم داد.

جلسه بیست و سوم, باز هم در سالن فارابی دانش‌کده هنرهای کاربردی دانش‌گاه هنر برگزار خواهد شد.

جلسه بیست‌و‌سوم حلقه هنر یکشنبه بیست‌و‌هفتم اردی‌بهشت ماه ۹۴، با ارائه و گفت‌گو پیرامون مجموعه پوسترهای «تاقاف» از آثار گرافیکی استودیو سه‌در‌چهار همراه خواهد بود..

این جلسه را یادبودی از هنرمند جوان و انقلابی عزیز، مرحوم حسین احمدی سخا تلقی می‌کنیم که به تازگی از جمع ما رفته‌است.... مرحوم سخا در تدوین مجموعه «تاقاف» نقش موثری داشتند.

یکی از جان‌سوزترین مصیبت‌های عاشورای حسینی حماسه علی اکبر فرزند امام حسین و شهادت مظلومانه اوست. او که بزرگ‌ قربانی امام بود در پیش‌گاه اسلام.... هیئت هنر که هر ساله در سوگ‌واره هنر و حماسه خود در ایام محرم میزبان آثار عاشورایی هنرمندان معاصر است امسال یک اثر حجمی روضه‌وار را میزبان بود. اربا اربا اثر علی اکبر و سارا اکبری ست که به صورتی انتزاعی شهادت مظلومانه حضرت علی اکبر را به تجسم درآورده است. طراحان با وجود پرداخت عینی و کمی فاش پیام با استفاده از انتزاع خوب شمشیر و اثر زخم‌های آن مثل حرکت سریع شمشیر ، برق آسا بودن آن، رد زخم‌های کشیده و خونی و ... حجم بدن یک انسان را با زخم‌های مکرر تجسم کرده‌اند. به نوعی بیان مفهوم اربا اربا.....

آن‌ها برای این کار در جعبه‌ای به ابعاد 220 × 250 × 180 با بستن نخ‌های نامرئی متعدد مماس با پیکره انسانی یونولیتی میانی و رنگ قرمز زدن بر سطوح تماس و دست آخر خارج کردن حجم یونولیتی میانی، پیکره نمادین انسانی شکل یافته از خط زخم ها را به دست آورده‌اند.

گویا قسمت بود صفر را با روضه‌ای دیگر از حماسه عاشورا تمام کنیم.

قسمت بود این پست امسال یعنی بعد از گذشت یک سال از سوگ‌واره ۹۲ و در آستانه برگزاری سوگ‌واره ۹۳ منتشر شود. هیئت هنر هر سال برای سوگواره هنر و حماسه خود شعاری برمی‌گزیند و غالبا هر ساله همین شعار دست‌آویز برخی تولیدات هنری دوستان هیئت هنر می‌شود. شعار سال ۹۲ هنرمندان در هیئت هنر، مصرعی حماسی از یک شعر عاشورایی بود؛ زره از موج بپوشیم و ردا از طوفان....

صادق لطفی‌زاده، در طراحی تیزر مراسم هیئت هنر ۹۲، روی‌کردی فرمالیستی به این شعار را برگزیده است. روی‌کردی که با بازیگری ادوات جنگ و موسیقی حماسی از دریچه دوربینی ماکرو که با حرکت دائم خود نوعی بی‌قراری طوفانی را رقم می‌زند، تیزر را شکل داده است. روی‌کردی که اگرچه به دلیل ساخت‌ خوب کلیپ وجد‌آوری خاصی پیدا کرده است اما به نوعی تنها با لایه‌های اولیه پیام شعار سروکار دارد و عمق لازم در هنرهای مانا را از دست داده است. شاید هم چنین توقعی از یک کلیپ تیزر مراسم کمی توقع زیادی باشد....

حتی در شلوغی‌های دوران ما هم یک وقت‌هایی خلوت لازم است. حالا نگاه‌ کنیم ببینیم چقدر دور خودمان را با دنیا شلوغ کرده‌ایم؟ یک وقت‌هایی خلوت از دنیا هم لازم است.... اعتکاف یعنی بیا و کمی با غیر من مباش.

به ساعتی که اهالی هنر -که اصلا اهل عزلت‌ند و تشنه‌ی خلوت- تصمیم می‌گیرند اعتکاف کنند،...

بهار مومن... 

یکی از رسم‌های نیک هیئت هنر در نه سال گذشته، توجه به تصویرسازی و تجسم هنری حماسه عاشورا در قالب کارگروهی ویژه با نام کارگروه تصویرسازی هیئت هنر است. نذر شب هشتم، نام کارگاه و مسابقه‌ی تصویرسازی‌ بود که به همت کارگروه تصویرسازی هیئت هنر و خانه طراحان انقلاب اسلامی، در ایام محرم امسال برگزار شد. در این کارگاه که به نظارت و مدیریت دکتر پروانه دلفانی برگزار شد، هنرمندان در طول سه روز با تجربه‌ها و نگاه‌های متفاوت هر کدام از سویی به حماسه عاشورا نزدیک شدند و دست آخر آثاری که توانستند به موعد زمانی مشخص برسند در مسابقه نیز شرکت کردند و به پنج اثر برگزیده جایزه‌ی کمک هزینه‌ی سفر کربلا اهدا شد...

در آثار تصویرسازی عاشورایی دو روی‌کرد بازنمودی و تمثیلی روی‌کردهای پرکاربردتر هستند و روی‌کرد فرانمودی نیز به ندرت مشاهده می‌شود. در بین آثار ارائه شده در کارگاه نذر شب هشتم نیز بیش‌تر شاهد دو روی‌کرد اول بودیم. به نظر می‌رسد با توجه به آن که واقعه عاشورا مرز زمان و مکان را درنوردیده است و بیش‌ از آن‌که یک واقعه‌ی عینی باشد یک فرهنگ و یک اسطوره‌ واقعی‌ست روی‌کردهای بازنمودی باید مواظبت بیش‌تری در برخورد با آن کنند. شاید گاهی با یک تصویرسازی عینی ذوقی، تصویر روحانی این واقعه بزرگ و بزرگان آن را در ذهن مخاطب مخدوش کنیم.

آثار زیر از هنرمندان مختلف است.

در حاشیه‌ی هیئت هنر همیشه رسم بر این بود که سقاخانه‌ای باشد، سقاخانه‌ای که هیچ‌گاه محل آب نوشاندن نبود اما به رسم سقاخانه‌های قدیم محل یادآوری نام شهدای دانش‌گاه و واقعه کربلا و احیانا گاهی به یاد آن‌ها شمعی روشن‌کردن بود. سوگ‌واره ۹۲ با ابتکاری جالب در سقاخانه هم‌راه بود. بچه‌های گروه صنایع دستی هیئت هنر این بار با انتخاب کانسپت ایوان طلا، سقاخانه‌ای متفاوت طراحی کردند که خیلی زود نام ایوان طلا را به خود گرفت و شاید حتی سال‌های بعد متوجه بشویم که نقطه‌ی عطفی در تعریفات و رسوم هیئت هنر بوده است؛ نقطه‌ی عطفی که عنصری به نام ایوان طلا هم به کالبد هیئت هنر افزوده است.

می‌گویند هر عنصری را غایتی‌ست. و کیمیاگری چه در معنای علمی آن و چه در اصطلاح عرفانی آن رساندن عناصر به همین غایات است. می‌گویند طلا غایت فلزات است و محصول کیمیاگری هستی.. اصلا هم‌واره در پی آن بوده‌اند که به ضرب کیمیایی فلزات را همه طلا کنند. شاید برای همین است که بی‌تناسب نیست کاربرد طلا در پوشش گنبد قبور اولیای خدا و در آستانه‌ی ورود به تربت ایشان. ایوان طلا. بلاخره ماده باید خیلی شرف پیدا کرده باشد که هم‌نشین جسم ولی خدا باشد....

بروبچه‌های هیئت هنر، با استفاده از متریال‌های نسبتا ارزان و به مدد چند ایده‌ی اجرایی خوب و نوآورانه توانست از ورقه‌های استیک کاغذی و پلاک‌های محدود برنجی، جلوه‌ای بسیار نزدیک به جلوه‌ی طلایی ایوان طلای معروف را ارائه بدهد. جلوه‌ای که خیلی‌ها را به نجف برد و بعد به مشهد و خیلی دیگر را مستقیم به مشهد برد و صحن انقلاب.... بد نبود پس این طرح را امروز که شهادت حضرت خورشید خورشیدها‌ست منتشر کنم....

السلام علیک یا علی‌ بن موسی‌ الرضا (ع)

قوچ‌های وحشی در جدیدترین اثرشان که در طول دوره چهل روزه‌ی عزای حسینی در لابی دانش‌کده معماری دانش‌گاه هنر خلق کردند، یکی از تصویرسازی‌های قدیمی و مشهور هیئت هنر را با تکه‌ شیشه‌های رنگی و پارافین جامد در مقیاسی بزرگ کلاژ کردند و دست آخر اثری در ابعاد ۲۵۰ در ۱۸۰ سانتی‌متر را پیش از اربعین حسینی در طی مشارکت جمعی گسترده عرضه کردند.

مانند همیشه قوچ‌های وحشی از اشیای دورریز استفاده کردند. از کاغذهای باطله برای ساخت بوم کارشان و از خرده شیشه‌های مغازه‌های پاساژی متروک برای خرده‌شیشه‌های کارشان. شیشه‌هایی که با رنگ پلاستیک رنگ شدند و به عنوان دانه‌های رنگی روی بوم کار قرار گرفتند.

به گزارش وبلاگ قو‌چ‌های وحشی این اثر با مشارکت بیش از بیست نفر از دانش‌جویان دانش‌کده شکل گرفته است که در این میان بیش‌ترین سهم مشارکت از آن یاسمن صانعی، زهرا جهان‌بخش، زهرا مصدق و علی‌رضا زند بوده است.