امسال چهاردهمین سوگواره هنر و حماسه هیئت هنر در دانشگاه هنر و به دست دانشجویان و دانشآموختهگان هنر دو دهه اخیر هنر کشور برگزار میشود. از هیئت هنر و فضاسازیها و تولیدات تصویری و تجسمی آن در یانوندیزاین زیاد حرف زدهایم، اما در این پست بنا داریم برند تولیدی آثار هنری هیئت هنر یعنی موکب را با هم ببینیم. موکب مجموعه آثار هنری و به خصوص هنر هیئتی رشد یافته در این سالها در هیئت هنر است که با اظهار علاقه مخاطبان هیئت هنر کم کم به یک جریان تولیدی هنری جدی تبدیل شده است.
محصولات موکب و به خصوص کتیبههای آن که نوعی جریانسازی جدید و تحولی در هنر عاشورایی به حساب میایند از سادگی و خلوصی مستحکم در طراحی و ارائه برخوردار هستند. محوریت و پرداخت خوب خط در این کارها موجب شاخص شدن آثار موکب در بین آثار مشابه معاصر خود شده است. کاربرد نگارهها و موتیفها هم در کارهای موکب هرچند گرافیکی و رایانهای شدهاست اما کماکان دوستداشتنیست. موکب با نوآوریهای فرمی نخستین خود توانست یک جریان جدید در هنر عاشورایی را ایجاد کند؛ امر مهمی که در ادامه با پرداخت جدیتر به محتوا اگرچه خلاهای محتوایی را هدف گرفته است اما نوآوریهای فرمی و کارکردی را به حاشیه برده است. ورود موکب به عتبات مقدس کربلا و هیئات بزرگ حالا وظیفه نوآوری و روزآمدی هنری و فرمی را برای موکب دوچندان کرده است. یک جریان مولف تنها زمانی میتواند به حیات پویای خود ادامه دهد که جایگاه و نقش خود را دقیق و به موقع بشناسد...
به زودی در یانوندیزاین در مورد جایگاه و نقشی که هیئت هنر و شاید موکب در کلان هنر عاشورایی در ایران (گذشته و آینده) بازی میکند خواهم نوشت.
«کتیبهها تشنهی نام تواند...»
در صفحه رسمی موکب در اینستاگرام رسمی موکب در شبکههای اجتماعی آمده است:
«موکب؛ ایام اربعین ۹۰ بود که در مسجد سهله سرپایی و در بین اعمال و بازدیدها اولین صحبتهای موکب شروع شد. موضوع از این قرار بود که هیئت هنر بعد از چند سال تجربه سوگواره هنر و حماسه و ارائه آثار عاشورایی در حاشیه خیمه هنر و حماسه، حالا ظرفیت آن را داشت که در کار تولید آثار هنری با طیف وسیع تر مخاطب بشود؛ بیدلیل هم نبود. در همین سالها تقاضای زیادی برای استفاده از تولیدات هنری هیئت در بین هیئات مذهبی و جامعه مخاطب هنر دینی ایجاد شده بود. همه اینها در کنار این واقعیت که هیئت هنر باید یک جریان زایا و موثر هنری در سطح ملی بماند و با گذر زمان و رفت و امد دانشگاهی در فراز و نشیب طبیعی جریانهای دانشگاهی نیافتد، بلاخره بچههای هیئت را مجاب کرد که باید قدم در تالیف و تولید با هدفگذاری وسیع گذاشت.
موکب فرزند این اتفاقات و واقعیتهاست. آن روزها که شور سفر پرشور اربعین تازه داشت میگرفت و موکبهای عراقی با حال وصف ناشدنیشان، یک خیمه آرمانی عزا بودند برای بچههای هنر، موکب هم «موکب» شد. نشانی پر از خاطره و علقه و صدالبته با آوا و زبانی جهانی در سطح جهان تشیع و اسلام. راستش اینها را هم در زمان انتخاب نام نظر داشتیم؛ که خارج از مرزهای اعتباری، در هنر عاشورای بیزمان و در پهنهی کربلای بیمکان حسینی باید نقش آفرین باشیم.
خلاصه موکب به راه افتاد. طبعا ابتدا با کتیبههای معروف هیئتی و با لباسهای خادمی جریانسازش. بچههای هیئت هنر در طول این سالها به زبانی خاص در طراحی کتیبههای مذهبی رسیده اند. لباس خادمین هیئت هنر هم که هر ساله نوبهنو میشد یک ادبیات جدید در پرداخت و توجه به لباس عزا بود. این دو تجربه امتحان پس داده نخستین محصولات گروه محصولات هنری آیینی موکب را تشکیل دادند.
تمام این کارها در موکب، از ایده تا طراحی، تا اجرا و توسعه محصولات همه توسط دانشجویان و دانشآموختهگان هنر این سالهای کشور یعنی همان بچههای هیئت هنر در حال انجام است. موکب بیشتر از آن که یک برند تجاری باشد، یک کارگاه تجربی بزرگ است؛ کارگاهی که به یمن ارادت -هرچند کوتاه- جمع وسیعی از هنرمندان معاصر کشور به آستان بلند حسین (ع) و خاندان پاک عترت و زیر سایهشان برقرارست.
موکب وقف هیئت هنر است. وقف حماسه حسینیست و طبعا کلیه درآمدهای ناشی از فروش و ارائه محصولات موکب نیز در همین راه هزینه میشود. توفیق این سالها در طراحی و تولید و ارائه مجموعه کتیبههای حرم امیرالمومنین (ع) و بسیاری از هیئات مذهبی برای موکب، از همه چیز بالاتر است. موکب دوست دارد و امید دارد که مورد قبول صاحب این حماسه باشد.»