چند روزی هست که فستیوال نور لومیر در لندن آغاز شده و تا فردا هم ادامه خواهد داشت. این فستیوال شبانه میزبان ۳۰ اثر هنری نوری است که در ۳۰ نقطه‌ی مهم شهر اجرا می‌شوند. نکته‌ی جالب در برگزاری این فستویال اجرای آن توسط یک شرکت مستقل است که به طور تخصصی اجرای چنین مراسماتی با محوریت آثار هنری را انجام می‌دهد. به غیر از چند اثر خاص که مجسمه‌هایی نورانی بودند،‌ بیش‌تر این آثار به سمت نورپردازی متحرک و حتی ویدیو مپینگ رفته‌اند. در این بین اینستالیشن‌های مفهومی و بعضی مبل‌مان شهری به شکل دیگری خودنمایی می‌کنند. تاریکی شب حس و حال این اشیا را تغییر داده و لطفات نور فضا را تا حدی رویایی می‌کند.

سوای از ظرفیت‌های هنری‌ای که اجسام نورانی در خود دارند، بد نیست کمی به تغییراتی که این عنصر عجیب در زندگی شهری ما داده است فکر کنیم. شهرهای بزرگ ام‌روزی گاهی شب و خاموشی را اصلا تجربه نمی‌کنند.

یک سال اخیر را شاید بتوان سال تحول صنعت پرینت سه بعدی دانست. صنعتی که با توسعه‌ی همه‌جانبه توسط گروه‌های مختلف، طیف وسیعی از کاربردهای جدید پیدا کرده است. سایت دیزاین‌بوم مجموعه‌ای از برترین کارهای پرینت سه بعدی سال ۲۰۱۵ خود را منتشر کرده است که در میان آن‌ها، تعدادی مربوط به صنعت مد و پوشاک می‌شد و در یانون دیزاین قابل انتشار نبود.

نکته‌ی قابل توجه در این آثار، استفاده از پرینت سه بعدی در مقیاس‌های بسیار متنوع، از طراحی شیرآلات و ظروف گرفته، تا پرینت مجسمه‌های غول‌آسا، اتوموبیل و سازه‌های واقعی معماری است. تکنولوژی‌ای که به دلیل پیوند میان دنیای دیجیتال طراحی و جهان واقعی ساخت، هر روز بیش‌تر مورد استقبال قرار می‌گیرد، در این مجموعه آثاری را به وجود آورده که تا چند سال پیش غیر ممکن به نظر می‌رسید. به نظر می‌رسد جذابیت‌های پرینت سه‌بعدی تنها به دیجیتالی و آسان بودن آن محدود نمی‌شود، بل‌که قابلیت شخصی‌سازی در آن، ویژگی مهمی است که احتمالا محصولات صنعتی را دچار تحول می‌کند و بازاری دیگر را ایجاد خواهد کرد.

شاید بد نباشد که به این بهانه آثار پرینت سه بعدی یانون دیزاین را با هم مرور کنیم. دیدن پست‌های ابتدایی و مرور صحبت‌هایی که چهار سال پیش مطرح شده، برای خود ما هم جالب توجه بود! در این پست با کلیک کردن روی هر عکس تصاویر کامل‌تری از آن را می‌توانید ببینید.

گاهی با یک چرخش همه چیز تغییر می‌کند! توماس مدیکوس، هنرمندی که به خلق آثار مفهومی علاقه دارد، چند مکعب‌ شیشه‌ای بزرگ را از ترکیب قطعات کوچک‌تر شیشه‌ای ایجاد کرده است که با نگاه به هر وجه آن تصویری متفاوت نمایان می‌شود. به این سبک از نقاشی که تصویر مورد نظر نقاش را تنها از یک زاویه می‌توان دید، نقاشی «آنامورفیک» یا «واریخت‌سازی» می‌گویند. سبکی که بیش از تکیه بر مفهوم در پی اثبات قدرت هنرمند در اجرای این تکنیک است. مجسمه‌وارهای مدیکوس با چرخش نود درجه‌ای تصاویری متفاوت را از شکلی با مرزهای مشابه نمایش می‌دهد. او با ایجاد شبکه‌ای شیشه‌ای درون مکعب و ترسیم قسمت‌های مختلف هر شکل بر روی این صفحات، موفق به تکمیل نقاشی‌های‌ش شده است. محصور بودن این تصاویر در یک فضای شیشه‌ای و رازآلود بودنی که با چرخش آن ایجاد می‌شود، ظرفیت‌های زیاد چنین تکنیکی را در بیان مفاهیم مهم و ظریف‌تر نشان می‌دهد.

درخت موجودی سخاوت‌مند است که سایه‌ انداختن بر روی زمین کم‌ترین لطف اوست. گاهی این سخاوت را وقتی که اجزای درخت از آن جدا شده و به شکل صنعتی فرآوری می‌شود نمی‌بینیم. طراح فرانسوی نیمکتی را  طراحی کرده است که با اتصال نشیمن آن به شاخه‌هایی دست‌نخورده از درختان، قصد هویت‌بخشی به یک محصول صنعتی را دارد. بنجامین گریندورج با قرار دادن پایه‌ی شیشه‌ای در سمت دیگر نیمکت، سعی در بازنمایی یک‌پارچه‌ی درخت و القای حس تعلیق آن در هوا را داشته است. می‌توان مشاهده کرد که قطع شدن نیز درخت را ناکارآمد نخواهد کرد، همان‌طور که گریندورج از آن به عنوان یک عنصر فشاری و در عین حال نمادین در اثر خود استفاده کرده است.

تکنیک لولا (Hinge) یکی از تکنیک‌های شناخته شده عرصه ساخت دیجیتال است که این روزها به دلیل فعالیت کارگاه ساخت دیجیتال در توسعه و معرفی آن در فضای مجازی بیش‌تر سر زبان‌ها افتاده است. به بهانه سمیناری که فب‌لب و انجمن معماری رایانشی دانش‌گاه تهران در روزهای آتی پیرامون معرفی این تکنیک دارند مناسب دیدم توضیحی در مورد این تکنیک و کاربرد آن در هنر و معماری بدهم.

لولا نوعی تضعیف متریال‌های ورقه‌ای سفت و سخت است که منجر به انعطاف‌پذیری آن‌ها با حفظ کلیت و قوام‌شان می‌شود. اگر طراحی لولا به نحوی باشد که به صورت هدف‌مند این انعطاف‌پذیری کنترل شود، نتیجه می‌تواند یک فرم‌یابی پیچیده و به ظاهر دست‌نیافتنی از یک متریال ورقه‌ای عرفی باشد. متاسفانه جای خالی استفاده آگاهانه و طراحانه از چنین تکنیک‌‌هایی در معماری، معماری داخلی و طراحی صنعتی امروز ایران سخت دیده می‌شود. سمینار سه‌شنبه ۱۴ مهرماه به صورت رای‌گان فرصت خوبی برای آشنایی با این تکنیک خواهد بود. در این پست نمونه‌هایی از کاربردهای ساده و گاهی پیچیده لولاها را با هم می‌بینیم.

کار با بادکنک‌های سفید، سبک خاص پتیلون در اینستالیشن‌هایی است که بیش‌تر در فضاهای متروکه اجرا می‌کند. «قلب تپنده» اولین اینستالیشن او در فضای عمومی است که درون بازاری در مرکز لندن اجرا شده است. در این پروژه، ۱۰۰ هزار بادکنک سفید‌رنگ در مسیری ۵۴ متری بر بالای سر مردم نصب شده و در پی انتقال پیامی به مراجعان این بازار قرن نوزدهمی است. چارلز پتیرون با نورپردازی حساب شده درون این بادکنک‌ها سعی در شبیه‌سازی پمپاژ خون در رگ‌ها داشته است تا با بیانی تمثیلی، این بازار را به عنوان قلب شهر معرفی کند. پوشش نیمه شفاف بادکنک‌ها کم و زیاد شدن نور را به خوبی نشان می‌دهد اما به نظر می‌رسد انتخاب آن برای بیان این مفهوم، صرفا مربوط به سبک همیشه‌گی هنرمند بوده است. این بادکنک‌ها به خاطر شباهت فرمی به ابرهای کارتونی، برای بیننده‌گان طبقه‌ی پایین هم‌چون ابرهای فانتزی نیز جلوه می‌کنند.

اینستالیشن‌هایی با این کیفیت و ابعاد، ظرفیت خیلی بیش‌تری برای انتقال مفاهیم دارند تا نصب پلاکارد و بنر و کارهای دم دستی و حساب نشده‌ی این‌چنینی، و کشور ما با داشتن روی‌دادها و مناسبت‌های مهم فراوان در تاریخ خود جای زیادی برای کار در این زمینه دارد.

 لوله‌های مقوایی به خاطر هندسه خاص خود، می‌توانند به عنوان مدول‌هایی مستحکم برای ساختن اینستالیشن یا حجم‌های خودایستا به کار روند و گاهی خاصیت باربری نیز داشته باشند. در فستیوال ام‌سال فالاس در والنسیا، طراحان نیتونیو یک فیل مقوایی نیمه شفاف ساختند ک طبق سنت مرسوم در پایان به آتش کشیده شد! انتخاب این متریال دلیل مهم دیگری هم داشته است و آن راحت‌تر آتش گرفتن مقوا و کم ضررتر بودن دود آن نسبت به پلی استایرن رایج در این فستویال است. این تیم اسپانیایی با مدل کردن حجم خود و کدگذاری هر لوله‌ی مقوا، سازه‌ی درون فیل را با مقوای کم‌تری ساختند و قوس‌های حساب شده‌ای به آن دادند. این اثر با قرار گرفتن قطعات آن به روی هم در خیابان کامل شد و تا رسیدن شب، به کودکان امکان بازی با آن و رفت‌و‌آمد از فضاهای خالی حساب شده در زیر حجم فیل را داد.

کاغذهای رنگی‌ای که در بدن فیل می‌بینید، برگه‌هایی است که تیم طراح در اختیار ره‌گذران گذاشته تا آرزوهای‌شان را بنویسند و با فرارسیدن شب، شاهد سوخته شدن آن به هم‌راه اثر باشند!