در جهان ما موجودات زیادی زندگی ﻣﯽکنند؛ انسان-خزنده، انسان-چرنده، انسان-درنده، ...؛ و البته انسان-پرنده.

مستندسازها برای ساختن فیلمی بر اساس زندگی انسان-پرنده، به مکانﻫﺎی ناشناخته سفر ﻣﯽکنند؛ به امید یافتن تصویری.

انسان پرنده موجودی زنده است؛ غذا ﻣﯽخورد؛ بزرگ ﻣﯽشود؛ تخم ﻣﯽگذارد؛ تخم‌ش جوجه ﻣﯽشود؛ و البته انسان-پرنده ﻣﯽخوابد.

مستندات تصویری فیلمﺳﺎزها حاکی از آن است، که انسان-پرنده پس از هر روز زندگی ﻣﯽخوابد؛ و پس از بیدار شدن تفاوت زیادی با انسان-پرندهﻯ پیش از خواب دارد.

انسان-پرنده زیاد سفر ﻣﯽکند؛ سفرهای پروازی؛ و در بازگشت از هر سفر هدیهﻫﺎی زیادی ﻣﯽآورد.

انسانﻫﺎی مستندسازی هستند، که همیشه در نزدیکی آشیانهﻯ انسان-پرنده انتظار بازگشت‌ش را ﻣﯽکشند، تا ببینند این بار چه هدیهﺍی برایشان آورده.

شاید پیش از این هم آثار هنرمندانه هنر سایه‌ی یاماشیتا کومی را در یانون‌دیزاین دیده باشیم؟ به هر صورت مجموعه صورت‌های او مجموعه‌ای مستقل است که از حیث قدرت بیان نمی‌توان از دیدن آن بی‌خیال گذشت. یاماشیتا که به هنر سایه‌ها مشهور است در این مجموعه برگه‌های کاغذ رنگی ساده‌ای را بر روی دیواری نصب کرده است که هر کدام چروکی حساب شده بر خود دارند. نورپردازی درست مجموعه نیم‌رخ‌هایی انسانی را در کنار هر کاغذ هویدا می‌کند. نکته قابل توجه در این مجموعه اختلاف چهره‌هاست. یاماشیتا در چروک دادن کاغذها به گونه‌ای عمل کرده است که شما هر کدام را کارکتری مستقل از فرهنگ‌ها و زبان‌ها و حالات مختلف تصور می‌کنید.

چقدر مطمئن هستیم که وقتی یکی از پاهای خود را بلند می‌کنیم تا گامی برداریم، حتما موفق به گذاشتن آن گام می‌شویم؟ چقدر مطمئن هستیم که مثلا زمین زیر پای ما یک وقت خالی نمی‌شود یا نیروهای عضلات‌مان ناگهان ناکارآمد نمی‌شوند و ما آن زمان حتی قادر به نگه‌داشتن خودمان هم نیستیم. این اطمینان‌های ما نوعی غرور نیست؟

عکاس امریکایی، کری اسکارباکا، در مجموعه عکسی با عنوان «تقلا برای ماندن» ناپایداری آدمی را به تصویر کشیده است. این معرفت که آدمی حتی به خوبی عنان جسم خود را در پهنه‌ی عالم ماده ندارد، معرفتی سخت تکان‌دهنده و درس آموز است؛ معرفتی که پرده‌های خودبینی ما را بی‌شک متزلزل می‌کند.

وقتی انسانی مرد شود، پدر ﻣﻰشود. وقتی پدری بزرگ شود، فرزندان‌ش زیاد ﻣﻰشوند؛ خیلی زیاد؛ امتی ﻣﻰشوند؛ گسترده در طول تاریخ و عرض جغرافیا.

وقتی مردی انسان شود، بال در ﻣﻰآورد؛ و وقتی بچهﺩار شد بالﻫﺎیش بلند ﻣﻰشود؛ خیلی بلند؛ آن قدر که اگر همهﻯ بچهﻫﺎیش را زیر بال و پر بگیرد، باز هم جا برای بقیه هست.

وقتی انسانی بال درآورد، پرواز ﻣﻰکند؛ بالا ﻣﻰرود؛ آن قدر بالا که با فرشتگان همﻧﺸﯿﻦ ﻣﻰشود؛ آن قدر با آنﻫﺎ ﻣﻰنشیند که از نفس‌شان ملول ﻣﻰشود؛ بالاتر ﻣﻰپرد؛ آﻥ قدر بالاتر که بزرگﺗﺮین فرشتهﻫﺎ هم به او ﻧﻤﻲرسند.

وقتی دیوها چنین انسان بالابلندی را ببینند، حسادت ﻣﻲکنند؛ آن قدر که ﻣﻲخواهند او را پایین بکشند؛ اما دست‌شان به او ﻧﻤﻲرسد. ﻣﻲروند سراغ بچهﻫﺎیش؛ و شاخﻫﺎی‌شان را در قلب آنﻫﺎ فروﻣﻲکنند؛
چون تنها اینﮔﻮنه ﻣﻲتوانند بال پدر را زخمی کنند.

فرهنگ‌های کهن به خصوص فرهنگ‌های مشرق زمین به رابطه میان انسان و طبیعت و حتی گاهی یگانگی این دو تاکید بسیار دارند. شاید همین نگاه مهم کهن به موضوع طبیعت در میان انسان‌ها که اشاره به یک واقعیت فطری دارد، دلیل علاقه‌های امروز بسیاری از هنرمندان و به خصوص نقاشان و عکاسان به طبیعت و آن را موضوع هنر خود قرار دادن باشد. 

اگرچه عکاسی از طبیعت به خوبی نشان‌دهنده علاقه‌های هنرمند به طبیعت و نسبت میان انسان و طبیعت است اما یقینا ایده تلفیق هوش‌مندانه‌ی انسان و طبیعت در عکس، بار معنایی بیش‌تری را القا می‌کند.کریستوفر ریلاندر با ماسکه کردن پرتره‌ها و فیگورهای انسانی با فیگورهای طبیعی از این آمیخته‌گی ذاتی صحبت می‌کند. تصویرهایی که با وجود عرضه سیاه و سفید آن‌ها، به دلیل تلفیق هنرمندانه و انتخاب خوب عناصر طبیعی نظیر شاخه‌ها و برگ‌ها و شکوفه‌ها، به خوبی حس طبیعت زنده را در خود دارند.

ما انسان‌ها برای خودمان برخی صفات را انحصاری می‌دانیم. مثلا می‌گوییم انسان حیوان ناطق است. یعنی وجه ممیزه‌اش با حیوانات همین نطق و کلام است؛ غافل از این که چه کسی می‌تواند اثبات کند حیوانات در کوکو کردن‌ها و نعره‌زدن‌های‌شان نطق نمی‌کنند؟ مگر «النمله» برای مورچه‌ها نگفت که سلیمان و جنودش چنین و چنان....

جایی خواندم که در فصل ممیزه‌ی انسان -چه به کنایه چه به جد- نوشته بود : حیوان ضاحک! تنها حیوانی که می‌خندد همین انسان دوپاست! اما گاهی صحنه‌هایی از حیوانات می‌بینیم که گمان می‌کنیم آن‌ها هم می‌خندند! اصلا که گفته که حیوانات نمی‌خندند و یا حیوانات همه غریزه‌اند و مهربانی ندارند؟ مخصوصا در این زمانه که برخی انسان‌های دوپا در گرگ‌صفتی روی درندگان عالم را سفید کرده‌اند..... (الان گرگ‌های عالم حق دارند گله کنند که چرا در وصف این مستکبرین و جنایت‌کارهای عالم از تعبیر گرگ‌صفتی استفاده کردم!)

مجموعه زیر که ۵۰ تصویر از عکاسان متعددی ست -و نام همه را در انتهای پست به لاتین آورده‌ام- پرتره‌ها و تصاویری از حیوانات‌است که غالبا گویی شاد و شنگول و مهربان و حتی در حال خنده هستند. خودتان قضاوت کنید: