آندریا پونتی طراح مطرح ایتالیایی که چند سالی‌ست در هونگ‌کونگ زندگی می‌کند، مجموعه‌ای از صندلی‌های فلزی را با عنوان «سایه‌ی پنجره‌ها» طراحی کرده است. پونتی با نگاهی انتزاعی و شاعرانه، فرم‌ها و شکل‌های ساخت‌مان‌های بزرگ و مهم هونگ‌کنگ را در صندلی‌های میله‌ای‌اش به کار گرفته و هر کدام از آن‌ها را به نحوی به یک قاب پنجره‌گون متصل کرده است. در تصاویری که از نمای قاب‌ها گرفته شده ایده‌ی اولیه‌ی پونتی به خوبی مشخص است. او سایه‌ی پشت پنجره‌ها را استعاره‌ای از فعالیت و روح درون بنا می‌داند که با حرکت کردن درون بنا و دیده شدن از بیرون، هویت ساخت‌مان را نمایان می‌کنند. پونتی با این دو ایده،‌ مجموعه‌ای از ۹ صندلی را که بازنمای هویت بناهای مهم هنگ‌کنک‌اند طراحی کرده است، روی‌کردی که در طراحی مبل‌مان تازه و خلاقانه به نظر می‌رسد.

میگل لوش در یک فرآیند ساخت و ساز، دیواری را که سی سال دست‌نخورده مانده بود به یک گالری تبدیل کرده است. او آثار چسب و سنگ و نوشته‌های روی دیوار را جزئی از تاریخ و اصالت آن می‌داند و سعی کرده که آن‌ها را به شیوه‌ای حفظ کند. دیوارهای این بنا یک‌سره رنگ سفید خورده‌ مگر قسمت‌هایی که آن‌ها برای قاب کردن انتخاب کرده‌اند، قاب‌هایی که هر کدام بخشی از این تاریخ محدود ۳۰ ساله را نمایه می‌کنند. به راستی معیار اصالت چیست؟ آیا می‌توان هر شیئ قدیمی را درون قاب کرد و آن را اصیل دانست؟

دبیرستان ژواهوای به عنوان یک مرکز چندمنظوره و با روی‌کرد انرژی پای‌دار، در شهر تیانجین چین ساخته شده است. بخش آموزشی این مجموعه ساختاری یک‌پارچه دارد که با چرخش صد و هشتاد درجه‌ای، حیاطی مرکزی به وجود آورده و امکان نورگیری دوطرفه را فراهم می‌کند.

نکته‌ی قابل توجه در این ساخت‌مان، قاب قرمز رنگی است که به شکلی جسورانه دورتادور بنا را پوشانده است. فرم و رنگ این قاب سرتاسری و هویت بخش، در نگاه اول یادآور سقف‌های سنتی چینی است که با رنگی مشابه، گوشه‌هایی تیز و شکسته دارند. این رنگ گرم و متمایز به خصوص در ساخت‌مان خواب‌گاه،‌ هم‌چون کادری به دور یک تصویر، مجموعه را از منظر پیرامون‌ش جدا کرده و آن را جلوه‌ی خاص و شاداب بخشیده است.

اگر ظرفیت‌‌های هنر و هنرمندان را در رفع بسیاری از نیازهای روزمره درک کنیم، احتمالا ارج و قرب بیش‌تری برای این قشر از جامعه قائل می‌شویم و پس از آن شاید آثار هنری کمی از حصر گالری‌ها خارج شوند. نمونه‌‌ی این فهم را شرکت هرمس که تولید کننده‌ی محصولات چرمی است، در سفارشی که به طراحان زیم و زو داده نشان داده است. آن‌ها از طراحان خواسته‌اند که برای ویترین فروش‌گاه‌شان اینستالیشینی را اجرا کنند. گروه طراح با استفاده از خرده‌های چرم که از کارگاه‌های این شرکت جمع‌آوری کردند دست به ساخت حیواناتی چرمی در ابعاد واقعی زدند. حیواناتی که با ساخت دقیق و تمیز خود و زیبایی خاص چرم جلو‌ه‌ای خاص گرفته‌اند. این اینستالیشن‌ها در سه قاب مختلف که مربوط به حیوانات آبی، هوایی و زمینی بودند در مقابل عابران قرار گرفتند. ایده‌ی اصلی این کار از موزه‌ی تاریخ طبیعت گرفته شد. جایی که حیوانات تاکسی درمی شده از انواع مختلف، در قاب‌هایی ویژه قرار گرفته‌اند و مراجعان برای دیدن این نمونه‌های ارزش‌مند پشت این ویترین‌ها می‌ایستند و آن‌ها را تماشا می‌کنند. حالا ویترین این فروش‌گاه تبدیل به یک موزه از حیوانات با ارزش چرمی شده که محصولات چرمی تولیدی نیز در کنار آن‌ها، دوچندان ارزش‌مند به نظر می‌‌رسند.

در هفته‌ی طراحی و مد پراگ که به دیزاین‌بلاک موسوم است، آثاری در قالب‌های گوناگون و البته با داشتن قید «غیر معمول» تولید می‌شوند. تم ام‌سال این مراسم سالانه، «کودکی» نام گرفته بود که علت آن را بلندپروازی‌ها و تخیل بدون مرز کودکان می‌دانستند. از اصلی‌ترین آثار، مکعبی چوبی است در میدان اصلی شهر پراگِ جکهوری چک. مکعبی که ایده‌ی آن شاید از مکعب‌های روبیک باشد. وسیله‌ای که برای کودکان آشنا است و هر جزء آن، خود مکعب کوچک‌تری است که با جابه‌جایی توسط فرد می‌تواند سرتاسر مکعب بزرگ را بپیماید. این تغییر، حرکت و دید سه‌بعدی را معماران اچ‌تری‌تی در اینستالیشن به اجرا گداشته‌اند، به نحوی که همه به‌خصوص کودکان می‌توانند در طول این مکعب حرکت کنند و بالا و پایین بروند. با هر چرخش، دیدی متفاوت به این منظر شهری مهم ایجاد می‌شود و هر کدام از این قاب‌های مربع‌شکل می‌تواند در حکم کادری برای منظره‌ی پشت‌ش باشد. در بالاترین قسمت نیز دیدی پانوراما به مجموعه‌ی میدان ایجاد می‌شود که مسلما برای شهروندان منظری جذاب و متفاوت خواهد بود.

روستایی در اتریش که با تپه‌ای چهل متری در یک سمت‌ش شاخص شده است. برادران فیرسینگر تصمیم می‌گیرند کاربری جدید و متفاوتی را به روستا اضافه کنند. آن‌ها سازه‌ای به ارتفاع حدود 8 متر را روی تپه بنا می‌کنند که پشت آن به روستا و روی‌ش به سمت مزارع است. بدنه‌ی سکو از صفحات  مثلثی مدولار تشکیل شده که در کل فرمی شبیه به گرامافون را ایجاد کرده است. بدین شکل خاصیت آکوستیک آن هم تقویت می‌شود. صفحات توسط لوله‌ای فلزی در سرتاسر قسمت داخلی آن بر روی زمین استوار شده است. فرم درون‌گرا، پوشش شکسته و رنگ سبک سازه، موجب می‌شود چنین کاربری مدرنی در فضای روستا آزاردهنده نباشد. پاتوق فیرسینگرها علاوه بر کابری‌هایی شبیه سنِ نواختن موسیقی، چشم انداز زیبا و قاب خاصی را هم فراهم می‌کند که اگر هیچ فعالیتی هم درون آن انجام نگرفت از شکاف پشتی بتوان دورنمای روستا را به تماشا نشست.

آدمی موجود بسیار عجیبی‌ست. موجودی پیچیده که لایه‌های متفاوت اندیشه و احساس حجابی در راه شناخت دقیق اوست.

 آلدو تولینو، هنرمند اتریشی با تلفیق ورقه‌های تاشده هندسی و پرتره‌هایی انسانی، به الگوهایی بدیع دست یافته است که ضمن تبدیل کاغذهای تاشده ساده به آثار هنری پیچیده، اشاره‌ای به تودرتو بودن و ناشناخته بودن شخصیت آدمی دارد. هر کدام از کارهای تولینو القای یک حس انسانی را برعهده دارند که این مهم از پس تاشدگی‌های متنوع و متفاوت با روحیات مختلف در ترکیب با پرتره‌های متوع انسانی به خصوص با محوریت چشم انسان به عنوان یکی از تاثیرگذارترین اندام چهره انسان در القای احساسات، به دست آمده است.

در حاشیه‌ی هیئت هنر همیشه رسم بر این بود که سقاخانه‌ای باشد، سقاخانه‌ای که هیچ‌گاه محل آب نوشاندن نبود اما به رسم سقاخانه‌های قدیم محل یادآوری نام شهدای دانش‌گاه و واقعه کربلا و احیانا گاهی به یاد آن‌ها شمعی روشن‌کردن بود. سوگ‌واره ۹۲ با ابتکاری جالب در سقاخانه هم‌راه بود. بچه‌های گروه صنایع دستی هیئت هنر این بار با انتخاب کانسپت ایوان طلا، سقاخانه‌ای متفاوت طراحی کردند که خیلی زود نام ایوان طلا را به خود گرفت و شاید حتی سال‌های بعد متوجه بشویم که نقطه‌ی عطفی در تعریفات و رسوم هیئت هنر بوده است؛ نقطه‌ی عطفی که عنصری به نام ایوان طلا هم به کالبد هیئت هنر افزوده است.

می‌گویند هر عنصری را غایتی‌ست. و کیمیاگری چه در معنای علمی آن و چه در اصطلاح عرفانی آن رساندن عناصر به همین غایات است. می‌گویند طلا غایت فلزات است و محصول کیمیاگری هستی.. اصلا هم‌واره در پی آن بوده‌اند که به ضرب کیمیایی فلزات را همه طلا کنند. شاید برای همین است که بی‌تناسب نیست کاربرد طلا در پوشش گنبد قبور اولیای خدا و در آستانه‌ی ورود به تربت ایشان. ایوان طلا. بلاخره ماده باید خیلی شرف پیدا کرده باشد که هم‌نشین جسم ولی خدا باشد....

بروبچه‌های هیئت هنر، با استفاده از متریال‌های نسبتا ارزان و به مدد چند ایده‌ی اجرایی خوب و نوآورانه توانست از ورقه‌های استیک کاغذی و پلاک‌های محدود برنجی، جلوه‌ای بسیار نزدیک به جلوه‌ی طلایی ایوان طلای معروف را ارائه بدهد. جلوه‌ای که خیلی‌ها را به نجف برد و بعد به مشهد و خیلی دیگر را مستقیم به مشهد برد و صحن انقلاب.... بد نبود پس این طرح را امروز که شهادت حضرت خورشید خورشیدها‌ست منتشر کنم....

السلام علیک یا علی‌ بن موسی‌ الرضا (ع)

با پررنگ‌تر شدن روزبه‌روز حماسه حسینی در میان مردم ایران اسلامی، هر ساله شاهد شکل‌گیری حرکت‌های خودجوش هنری و فرهنگی پیرامون برگزاری هیئات مذهبی هستیم. ملتی که عزایش نه عزای واماندگان که عزایی اعتقادی و شورآفرین است لاجرم از دل همین عزا، شادی قلب و زیبایی بصر، یعنی هنر بیرون خواهد آورد. نمونه‌اش هیئت محبین اهل‌بیت(ع) دانش‌جویان و فارغ‌التحصیلان هنر. هیئت هنر هم‌واره در طول این ۹ سال برگزاری سوگ‌واره حماسه و هنر، در حاشیه مراسم اصلی خود برنامه‌های متنوع داشته است. یکی از مهم‌ترین عرصه‌های تحقق این برنامه‌ها، فضاسازی خیمه عزای محرم هیئت بود که چند سالی به دلیل نگاه‌های حداقلی گرافیکی از ظرفیت آن استفاده کافی نمی‌شد! اما در یکی دو سال اخیر تحولی جدی در طراحی و اجرای فضاسازی هیئت هنر رخ داده است که محصول مشارکت جمعی کثیر از هنرمندان هیئت هنر است.

فضاسازی سوگ‌واره محرم ۹۲ که اثر دست بیش‌ از ۵۰ هنرمند و دانش‌جوی هنر است، مجموعه‌ی چند قاب تعریف شده در فضای راه‌روی ورودی خیمه مراسم بود که فراخور موضوع هر شب چیدمان و محتوای هر قاب تغییر می‌کرد. حجم زیاد تولید عناصر و چیدمان کار با وجود تیم هم‌کار و پای کار مانع تحقق طرح‌های متعدد نشد و هیئت هنر در طول یازده شب مراسم سوگ‌واره خود شاهد یازده چیدمان متنوع و پیوستاری از یک روایت تعریف شده و طراحی شده بود.

در دوران رنسانس و پس از آن با شیوع نگاه اومانیستی در جامعه و تمایل اشراف به ابراز وجود فردی و انسانی، نقاشی‌هایی از نیم تنه اشراف در اروپا بسیار مرسوم شد. این نقاشی‌ها که عملا بخشی از محل درآمد و گذران زندگی هنرمندان بود گاهی خیلی زیاد تکراری و بی‌ارزش از آب درمی‌آمدند چرا که اشراف و اشراف‌زاده‌گان در مسابقه با یک‌دیگر و در نحوی مشترک سفارشاتی مشابه از چهره‌پردازی و نقاشی پرتره می‌دادند و همین امروز هم دیوارهای کاخ‌ها و قلعه‌های اشراف اروپایی مملو از این‌گونه سری کاری‌هاست.

حالا در زمانه‌ی صنعتی شدن همه چیز و دوران فردگرایی که دیگر همه ما هرکدام به قدر خودمان یک شخصیت مستقل و منفرد هستیم لازم است ساختاری نصب شود تا امکان بروز اشرافی همه ما فراهم باشد. برادران سولوکوسکی، طراحان و معماران بلغارستانی با ساخت تابلوی «قاب صندلی» در ضمن پاسخ‌گویی به این نیاز عصر فردگرایی ما، خاطرات آن دوران عجیب اروپایی را نیز زنده کرده اند. دورانی که به ادعای اندیشه بشر به قهقرای نادانی فروافتاد....