بنای معماری، ساختاری است که فضاهایی را برای برای حیات مادی فراهم می‌کند. این ساختار، معمولا فضاهایی را، هم در درون و هم در بیرون خود تعریف می‌کند. شاید در بسیاری از موارد، فضاهای درونی از اهمیت بیش‌تری برخوردار باشند. اما گاهی، نه تنها فضاهای درونی اهمیت بیش‌تری ندارند، بلکه اصلا وجود ندارند.

« استوپا » یکی از ساختارهای معماری است، که درون ندارد؛ و فضای اصلی را بیرون از خود، و در گردِ بدنه‌ی مدورش شکل می‌دهد. این ویژگی به استوپا و نمونه‌های مشابه، کیفیتی مجسمه‌گون می‌بخشد. این بناها، که فرمی شبیه به نیم‌کره دارند، در ارتباط با آیین بودایی ایجاد شده‌اند؛ و مکانی را برای عبادت، دفن خاکستر قدیسان و زیارت ایشان فراهم می‌کرده‌اند. استوپای اولیه مانند یک تپه‌، و ساده بود. این توده‌ی تپه‌مانند که در طول زمان و سیر تحول استوپا، به عنوان بخش اصلی باقی مانده، « آندا » نامیده می‌شود. ساختار ساده‌ی استوپا، با گذشت زمان به سمت پیچیدگی رفت؛ و اجزای گوناگونی به آن اضافه شد؛ مثلا راه‌رویی سرپوشیده آندا را احاطه کرد؛ یا آندا در ترکیب با سکو یا ساقه‌ای چند طبقه، از سطح زمین فاصله گرفت. در چنین مواردی راه‌پله‌ها دسترسی به سطح آندا را فراهم می‌کردند، تا زایران بتواند به امید رسیدن به « دارشانا » - جذبه‌ای که در حضور شخص یا مکانی مقدس روی می‌دهد - گرد آن بچرخند. استوپاها شباهت زیادی به گورپشته‌های مسیحی، مزارهای یونانی و رومی و صدالبته ضریح‌های اسلامی دارند.

در این پست نگاهی خواهیم داشت به گونه‌های متنوعی از استوپا که در زمان‌ها و سرزمین‌های گوناگونی ساخته شده‌اند.