آی‌ک‌آ (IKEA) مجموعه فروشگاه‌هایی بزرگ در سطح جهان است که در زمینه لوازم و مبلمان منزل به طور تخصصی کار می‌کند. کسانی که فروش‌گاه‌های بزرگ IKEA در سطح جهان را دیده باشند تصدیق می‌کنند که IKEA علاوه بر عرضه لوازم منزل آن قدر نوآور و پیش‌رو است که به نوعی خود به تنهایی سبک زندگی مختص به خود را نیز ترویج می‌دهد. بی‌شک این جای‌گاه مهم در جهان امروز از پس مجموعه‌ تصمیمات حساب‌شده‌ای خواهد بود که در نظام سیاست‌گذاری این شرکت بزرگ در حال اجراست. به شخصه طراحی منحصر به فرد و مینیمال لوازم منزل و مبلمان این شرکت از یک سو و انتخاب‌های هوش‌مندانه‌‌ی آن برای عرضه محصولات کوچک و بزرگ از سویی دیگر را بسیار می‌پسندم.

فروش‌گاه‌های این شرکت در عین معظم بودن، به صورت یک بازی ماز بزرگ و با حرکت پیمایشی و گاهی حتی بدون دسترسی انتخابی به نحوی طراحی می‌شوند که در هر بار خرید در کنار اجبار به پیمایش کل مسیر فروش‌گاه، از تجربه‌های به روز و لحظه‌به‌لحظه نوآورانه فضاسازی فروش‌گاه استفاده کنید. IKEA علاوه بر نوآوری در طراحی وسایل منزل، در نحوه عرضه نیز دارای نوآوری و سنت‌های مخصوصی است؛ به طوری که تقریبا در بیشتر سطح فروش‌گاه‌های آن عرضه منفرد لوازم منزل را شاهد نیستید بلکه هر وسیله‌ی منزل در یک سناریوی طراحی شده و در ترکیب با سایر وسایل عرضه می‌شود. کاتالوگ‌ها و لوازم جانبی آن نیز در نوع خود صاحب سبک و بی‌نظیر هستند.

IKEA در اقدامی جدید کاتالوگ ۲۰۱۴ خود را به صورت یک اپ موبایل عرضه خواهد کرد که در آن می‌توانید محصولات IKEA  را به صورت واقعیت افزوده در فضای خانه خود قرار دهید و بعد از مطمئن شدن از انتخاب درست آن را سفارش دهید! این هم یک نوآوری دیگر در اثبات پیش‌رو بودن این فروش‌گاه‌ها در جهان امروز.

قدیمی‌های ما حضور کبوترها و پرنده‌ها و خیلی وقت‌ها مرغ و خروس را در خانه نعمت می‌دانستند. شاید گاهی به خاطر روزی دادن یک موجود و تجربه آینه خدایی بودن. شاید هم گاهی به خاطر نظرگاهی بلند که برگرفته از صحیفه‌ی بلند سجادیه است؛ در شفیع قراردادن سایر موجودات برای جلب رحمت الهی....

همین چند روز پیش بر سر یک پروژه ساختمانی یکی از سازنده‌ها داشت از فلان دیتیل اجرایی تعریف می‌کرد که هیچ جایی برای حضور هیچ موجودی نمی‌گذارد. البته که حق داشت چون موش‌ها و سوسک‌ها را برای خانه نعمت نمی‌دانست. شهرهای بزرگ ما با حجم عظیم آلودگی‌ موجود در آن‌ها خانه‌های ما را مامن‌ سوسک‌ و موش کرده‌اند و کم‌تر کبوتر یا پرنده‌ای حاضر می‌شود در خانه‌های ما لانه کند. اما شاید هم باید این طور نگاه کرد. ما هم هیچ آغوشی برای حضور پرنده‌ها در معماری‌مان باز نکرده‌ایم. الا قفس‌های خانگی تمامیت طلبانه!

آرون دانکرتون با طراحی دیتیلی ساده امکان زندگی گنچشک‌هایی کوچک را در دل دیوار ساختمان ایجاد کرده است. گنجشک‌هایی که به گفته خودش و بنا بر مطالعات منطقه‌ای داشتند کمکم نسل‌شان در آن منطقه منقرض می‌شد. 

برندهای مشهور یک کار مهم می‌کنند. آن‌ها معمولا با حمایت‌های مالی خرد و کلان از کارهای آزاد هنرمندان -که گاهی هزینه چندانی نیز برای آن‌ها ندارد- علاوه بر مطرح کردن بیشتر برند و فعالیت خودشان همیشه می‌توانند ادعای حمایت از هنر و هنرمندی داشته باشند. اما بسیاری از ساختارهای رسمی و نیمه رسمی کشوری ما، با عدم فهم درست از این مساله معمولا عرصه و امکانات دادن به فعالیت‌های آزاد هنری را چیزی طفیلی و حاشیه‌ای می‌دانند که کافی‌ست بحرانی یا مشکلی مالی وجود داشته باشد تا به این بهانه به کل آن را کنار بگذارند.

غرفه بطری پلاستیکی‌های کوکاکولا یک ساخت شگفت‌ و عالی از ۱۷ هزار بطری خالی نوشابه کوکاکولا است که به صورت پوششی نواری دو قوسی و در مقیاس نه چندان کوچک توسط گروه پندا عرضه شده است. قصد تبلیغ این برند را در این پست ندارم. اما واقعا لازم است فعالان فرهنگی از چنین برندها و شرکت‌هایی چیزهایی را یاد بگیرند.

یکی از برنامه‌های خوب تلویزیون ایران اسلامی، برنامه‌ای‌ست که پیرامون کتاب‌خانه‌ای سیار در شهرهای کوچک و روستاهای ایران شکل می‌گیرد. در حاشیه این برنامه و به بهانه این پست یک گفت‌گوی فرهنگی و یک صحبت طراحانه جا دارد. 

این طور حرکت‌های فرهنگی و فرهنگ‌ساز مختص شهرهای کوچک یا روستاها نیست. معمولا پیچیدگی‌ شهرهای بزرگ برای خیلی‌ها این گمان را ایجاد می‌کند که مثلا نیازهای فرهنگی این شهرها از روستاهای دورافتاده کم‌تر است. به اصطلاح خیلی‌ها فکر می‌کنند مردمان شهرها متمدن‌تر و فرهنگی‌ترند. در حالی که شهرها تنها کالبدهایی بادکرده هستند که عموما نیازهایی به مراتب عمیق تر در زمینه فرهنگ و فرهنگ‌سازی دارند. چنین کارهای فرهنگی در زمینه فرهنگ‌ کتاب‌خوانی امروز برای شهرهای بزرگ‌ ما و به خصوص تهران به مراتب بیشتر وجود دارد. و در این میان جای فعالان فرهنگی خصوصی و موسسات غیرانتفاعی به شدت خالی ست. چرا مدام از صدا و سیما یا شهرداری‌ها یا نهادهای کتاب‌خوانی دولتی انتظار داشته باشیم؟

کتاب‌خانه سیار A47  طرحی از استودیو پروداکتورا، حرکتی از بنیادی غیرانتفاعی در مکزیک است که به صورت سیار خدمات کتاب‌خوانی ارائه می‌دهد. طراحی یک کابین متفاوت و متناسب با کاربری خاصی که در پیش است و تدبیر برای کیفیت‌های ویژه‌ی استفاده که می‌توانید در تصاویر پایانی پست ببینید برای مجموعه حرکت فرهنگی هویتی خاص و به شدت تبلیغاتی ساخته است. در آن برنامه خوب تلویزیونی با یک اتوبوس رنگ‌شده نامتناسب روبه‌رو بودیم در حالی که مخصوصا وقتی دست رسانه و دوربین‌های تلویزیونی در کار است طراحی اهمیت دو چندان پیدا می‌کند. این جور وقت‌ها می‌صرفد تهیه‌کتندگان تلویزیونی هزینه‌ای برای طراحی ویژه و مختص و هویت‌ساز و متناسب کنار بگذارند.

روند توسعه معماری‌های تجربی به سمت هم‌زیستی‌های نو با طبیعت در حال حرکت خواهد بود.

در تجربه‌ای جدید و متفاوت پژوهش‌گران MIT گنبدی بافته‌شده از نخ توسط بازویی رباتیک را در معرض هزاران کرم ابریشم قراردادند تا دست آخر به ساخت غرفه‌ی ابریشم با مشارکت صنعت نوین و طبیعت دست پیدا کنند. نتیجه را مشاهده می‌کنید

حتما در ساختمان‌های آرشیو و بایگانی یا در سرورهای ابررایانه‌ها و یا در مخازن بسته کتاب‌خانه‌ای دیده‌اید که چه طور حجم وسیعی از داده‌ها یا تجهیزات را در فضایی اندک گردهم می آورند؟ در این گونه‌ طراحی‌های داخلی علاوه بر ذخیره این گونه داده‌ها یا تجهیزات هدف دسترسی آسان و انتخابی و همیشه ممکن به آن‌هاست. بنابراین با طراحی ریل‌هایی واحدهای ذخیره‌سازی را بر روی ریل حرکت می‌دهند تا به جای ایجد راه‌رو و فضای دسترسی برای هر واحد، بتوانند فضای دسترسی را به صورت انتخابی به هر واحد که می‌خواهند اختصاص دهند. این روش منجر به صرفه‌جویی فضاهای دسترسی متعدد و اختصاص آن‌ها به فضای ذخیره‌سازی خواهد شد.

این الگو توسط دو طراح مختلف در دو پروژه ی مسکونی و اداری کم‌جا نیز به کارگرفته شده است. در دو الگوی زیر یک واحد خانه کم‌عرصه اما پربازده و یک دفتر کار متفاوت و چندمنظوره با استفاده از ریل‌گذاری و تغییر واحدهای فضایی متناسب با کاربری هر لحظه استفاده کننده‌گان طراحی شده است.

در طراحی فضاهای داخلی، روی‌کردهای متفاوت و جدیدی در طراحی ساعت‌های دیواری می‌بینیم که به جز نوآوری استفاده از ظرفیت‌های نمادین گذر زمان و ارائه چیزی فراتر از یک عنصر کارکردی نشان‌دهنده ساعت نقطه مشترک همه این نگاه‌هاست. در روی‌کردی نوآورانه‌تر و جدیدتر شکستن قالب‌ سنتی ساعت و بسط آن در سطح دیوار را شاهد هستیم. در چنین طرحی ساعت یک اثر چیدمان دیواری به حساب می‌آید که به عنوان یک مجسمه یا کتیبه برهشته ثابت به فضای پیرامون خودش شکل و مفهوم می‌دهد و با سیر طبیعی خود و حرکت طبیعی عقربه‌هایش مدام روایتی خاص را به فضا اضافه می‌کند.

گریفین یانگ در طراحی این ساعت دیواری ۹ ماهی‌قرمز سفید رنگ را به نحوی که انگار در کف تنگ دیوار در حال شنا هستند در کنار ساعت ساده خود عرضه کرده است که با چینشی دلخواه از سمت استفاده کننده دورتادور ساعت قرار می‌گیرند. بسط عقربه ساعت به بیرون از صفحه آن و به نوعی آمیخته شدن با بستر حرکت ماهی‌ها ارتباط میان این مجموعه را به خوبی برقرارکرده است.