وسیع‌ترین ساختمان دنیا در چین ساخته و تکمیل شد و در آستانه‌ی بهره‌برداری ست. بحران مالی جهان غرب در چند سال اخیر، فرصت مناسبی شد که کشوری مثل چین با اقتصادی بر پایه‌های متفاوت و متکی بر نیروی انسانی خودش، بتواند در عرض مدتی کوتاه جای‌گاه صنعتی و اقتصادی خود را چندین رتبه بالا ببرد. یکی از سیاست‌های مهم چین برای بالابردن این جایگاه، توسعه‌ی ساخت‌وساز و از جمله سرمایه‌گذاری در ساخت بناهای خاص در سال‌های اخیر است. اگر تا پیش از این شاهد درنوردیدن علم ساختمان و عمران توسط CG‌های معظم اروپایی در دل سرزمین‌های بی هویت عربی و با پول یامفت عرب حاشیه خلیج فارس بودیم، اما در سال‌های اخیر ساخت‌وساز‌های بزرگی نیز توسط پیمان‌کاران چینی و در خود چین در حال انجام است.

وسیع‌ترین ساختمان دنیا هم یکی از همین ساخت‌وسازهاست؛ بنایی با بیش از ۱/۲ میلیون مترمربع مساحت که ساختمان فرودگاه  بین‌المللی دبی را به لحاظ مساحت پشت سرگذاشته است و در ۱۸ طبقه ساختمانی دربردارنده مجموعه بزرگی از خدمات رفاهی تفریحی اداری ست. از برآمدن چین در مقابل غرب باید خوش‌حال بود.... حداقل آن که نیروی انسانی و تلاش یک ملت -هرچند دست‌های ذی‌نفوذان اقتصادی چندملیتی دنیا نیز در کار است- در مقابل اقتصاد ربوی غرب بلند شده است...

کارس لوورا، مستندساز فرانسوی با طی بیش از ۶۵ هزار کیلومتر مسیر در مرکز و شرق آسیا، در سفری رازآمیز و سیاحانه، موفق به ثبت و ضبط گوشه‌هایی خاص و ندیده شده از زندگی شرقی و ارائه تمام این ۶۵ هزار کیلومتر در کلیپی شش دقیقه‌ای شده است. شرق افسانه‌ای...

حرکت‌هایی چنین سیاحانه و از سر ذوق اما معطوف به فهم دقیق از تمدن مقابل، امروز دو چندان برای اهل شرق لازم است. مستندسازان جوان ما باید بروند و غرب را آن‌گونه که هست -نه آن‌گونه که نشان‌مان داده‌اند- ببینند و درک کنند و برای ما به ارمغان بیاورند.

این جارو خاک‌اندازهای دستی مرسوم گاهی آدم را از استفاده از آن‌ها منصرف می‌کنند؛ چه در جمع‌کردن خاک‌روبه و چه در خالی‌کردن آن موفق نیستند و معمولا هم به صورت منسجمی در کنار هم عرضه نمی‌شوند. شما با دو وسیله‌ی مستقل و نامتجانس روبه‌رو هستید که خیلی هم کار خودشان را خوب انجام نمی‌دهند.

جان کوچانسکی در طرحی ساده برای یک جارو خاک‌انداز متفاوت علاوه بر ارائه فرمی ناب و دوست‌داشتنی آن هم برای یک جاروخاک‌انداز ! و استفاده از متریال‌های متفاوت اما هماهنگ، توانسته این مشکلات مرسوم را نیز حل کند، به خصوص برای خالی کردن محتویات خاک‌انداز.

شهرهای بزرگ نیاز به تنفس دارند؛ بس که دود و آلودگی تولید کرده‌اند و بر سر خودشان آوار کرده‌اند. برای این کار شهرهای بزرگ نیاز به شش‌های بزرگ هم دارند. شش‌هایی که بتوانند هوای آلوده را در حجم بالا تبدیل به هوای پاک کنند. دی‌اکسید کربن بگیرند و اکسیژن بیرون بدهند. یعنی فرآیند طبیعی که در گیاهان رخ می‌دهد. بنابراین این شش‌های بزرگ باید محدود‌ه‌های عظیم طبیعی و بسترهای عظیم گیاهی باشند.

اما مشکل این‌جاست که شهرهای بزرگ عموما جای کافی برای این طور دست و دل‌بازی‌ها ندارند. آن قدر جا ندارند که حتی انسان‌ها هم در برج‌های چند ده طبقه و در واحدهای کوچک و کوچک‌تر ساکن شده‌اند. بنابراین خیال ایجاد پهنه‌های وسیع گیاهی و پارک‌های بزرگ جنگلی برای شهرهای بزرگ خیالی خام است. گروه دیپلماسی مستقل معماری (IAD) که گروهی فعال در زمینه ایده‌های معمارانه پیش‌رو است، پیش‌نهادی جالب برای پاسخ به این مساله دارد. آن‌ها با طراحی آسمان‌خراشی به واقع وسیع و بزرگ (زیربنایی در حدود ۱۰۰ هزار مترمربع) در میانه بافت شلوغ نیویورک و در کنار ساختمان‌ها متراکم اداری آن، با الگویی متفاوت سعی در ایجاد یک شش طبیعی برای شهر بزرگی نظیر نیویورک دارند. این آسمان‌خراش با وجود این پهنه‌ی وسیع تنها ۲ درصد از هر طبقه‌ی خود را به کاربری‌های معمول نظیر اداری و هتل اختصاص داده است و مابقی عرصه‌ی آن به کاشت فضاهای سبز و بام‌های معلق داده‌شده است. به این ترتیب ۹۸ هزار مترمربع فضای سبز در قلب منهتن نیویورک خواهید داشت.

از ایده‌ی جالب این گروه که بگذریم، واقعا چرا بشر باید برای خودش چنین مشکلاتی را ایجاد کند که نیاز به راه‌حل‌هایی این‌چنین داشته باشد؟

آی‌ک‌آ (IKEA) مجموعه فروشگاه‌هایی بزرگ در سطح جهان است که در زمینه لوازم و مبلمان منزل به طور تخصصی کار می‌کند. کسانی که فروش‌گاه‌های بزرگ IKEA در سطح جهان را دیده باشند تصدیق می‌کنند که IKEA علاوه بر عرضه لوازم منزل آن قدر نوآور و پیش‌رو است که به نوعی خود به تنهایی سبک زندگی مختص به خود را نیز ترویج می‌دهد. بی‌شک این جای‌گاه مهم در جهان امروز از پس مجموعه‌ تصمیمات حساب‌شده‌ای خواهد بود که در نظام سیاست‌گذاری این شرکت بزرگ در حال اجراست. به شخصه طراحی منحصر به فرد و مینیمال لوازم منزل و مبلمان این شرکت از یک سو و انتخاب‌های هوش‌مندانه‌‌ی آن برای عرضه محصولات کوچک و بزرگ از سویی دیگر را بسیار می‌پسندم.

فروش‌گاه‌های این شرکت در عین معظم بودن، به صورت یک بازی ماز بزرگ و با حرکت پیمایشی و گاهی حتی بدون دسترسی انتخابی به نحوی طراحی می‌شوند که در هر بار خرید در کنار اجبار به پیمایش کل مسیر فروش‌گاه، از تجربه‌های به روز و لحظه‌به‌لحظه نوآورانه فضاسازی فروش‌گاه استفاده کنید. IKEA علاوه بر نوآوری در طراحی وسایل منزل، در نحوه عرضه نیز دارای نوآوری و سنت‌های مخصوصی است؛ به طوری که تقریبا در بیشتر سطح فروش‌گاه‌های آن عرضه منفرد لوازم منزل را شاهد نیستید بلکه هر وسیله‌ی منزل در یک سناریوی طراحی شده و در ترکیب با سایر وسایل عرضه می‌شود. کاتالوگ‌ها و لوازم جانبی آن نیز در نوع خود صاحب سبک و بی‌نظیر هستند.

IKEA در اقدامی جدید کاتالوگ ۲۰۱۴ خود را به صورت یک اپ موبایل عرضه خواهد کرد که در آن می‌توانید محصولات IKEA  را به صورت واقعیت افزوده در فضای خانه خود قرار دهید و بعد از مطمئن شدن از انتخاب درست آن را سفارش دهید! این هم یک نوآوری دیگر در اثبات پیش‌رو بودن این فروش‌گاه‌ها در جهان امروز.

فوتوریسم به دوران و جریانی در آغاز سده بیستم گفته می‌شود که مولفه‌ها و تاریخ‌چه عجیبی دارد؛ ظهوری قدرت‌مند و افولی ناکام و سریع. در پست قبل که مجسمه‌های جری یهودا را با بیانی فوتوریستی با هم دیدیم، متوجه شدم برای برخی خواننده‌های یانون‌دیزاین معنای فوتوریسم چندان معلوم نیست، و برای برخی دیگر که فوتوریسم آشناست، حد و مرز و تجربه‌ها و کیفیات آن چندان روشن نیست. در این پست کمی سعی می‌کنیم از دوران اوج کوتاه فوتوریسم با هم ببینیم.

در فاصله بین سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ میلادی در پهنه‌ی جوامع غربی -چه در میان جریان چپ کومونیستی و چه در میان جریان لیبرال- تصویری از آرمان‌شهری متفاوت توسط هنرمندان سرشناس آن دوران تصویر شد که معلول بسط تجربه ماشینی اندک آن‌ سال‌ها به کل زندگی بشری بود. این هنرمندان با برخوردی ستایش‌گونه با ماشین و توسعه فن‌آوری آن را به صورت ذهنی و تخیلی در جمیع وجوه زندگی شهری توسعه دادند و به تصویری از جامعه آینده دست پیدا کردند که اگرچه مانند حبابی در گیرودار جنگ جهانی ترکید و پس از آن نیز از دل ویرانه‌های آن دوران سربرنیاورد، اما تا امروز -حتی- بخش زیادی از ایده‌های آن‌ها در حال توسعه و ظهور و بروز است. آن‌ها شهرها را محمل حرکت ماشین‌ها می دانستند که البته چنین شد. آسمان‌خراش‌ها و بلندمرتبه‌سازی را آینده معماری تلقی می‌کردند که البته همین هم شد. نوعی زیباشناسی خاص را دنبال می‌کردند که ابتدا در هالیوود به طور جدی به آن پرداخته شد و در سال‌های اخیر با توسعه فنون معماری و سبک معماری های‌تک تا حد قابل قبولی به آن هم نزدیک شدیم. آن‌ها افق‌هایی را هم برای ایجاد رابطه میان زندگی شهری و فضا درنظر داشتند که هیچ بعید نیست کمی بعد به آن مرزها هم برسیم.

با این وجود خیلی مهم است بدانیم پس چرا فوتوریسم به کلی کنار زده شد؟ هنرمندان فوتوریست حساب چند چیز را نکرده بودند. آن‌ها اصلا حساب بحران‌های کمرشکن محیط زیستی و اقتصادی زمانه را که معلول همین توسعه‌های بی‌رویه غرب بود، نکرده بودند. آن‌ها همچنین با تسری ماشین به همه عرصه‌های زندگی حساب سرکوب عواطف انسانی و رابطه با طبیعت را هم نکرده بودند. طبعا پاسخ بشر فطرت‌جو به این یکه‌تازی فوتوریسم نباید پاسخ پذیرایی می‌بود. این شد که تصویرها و منظرهای فوتوریستی آرام آرام به پس‌زمینه و ماده خام فیلم‌های هالیوودی بدل شد و در زندگی عمومی مردم هم نقشی تخیلی و فانتزی پیدا کرد.

جری یهودا که به طراحی مونومان برای شرکت‌های خودروساز بزرگ دنیا مشهور است، در آخرین اثر خود مونومانی محیرالعقول برای شرکت پورشه طراحی و ساخته است. او در این مونومان که به مناسبت پنجاهمین سال‌گرد تاسیس پورشه بنا شده است، سه خودروی پورشه‌ی واقعی را در ارتفاع سی‌وپنج‌ متری از سطح زمین آن هم بر سازه‌هایی ناقائم و زاویه دار بالا برده است! سازه‌هایی که هرچه به زمین نزدیک‌تر می‌شوند از مقطع آن‌ها کاسته می‌شود.

بیانی فوق‌العاده فوتوریستی و ظاهرا نامتناسب با عصر ارتباطات و الکترونیک که انگار به شدت با طبق خودروسازان بزرگ سازگار درآمده است؛ می‌دانید که یهودا در جمله کارهایش -که قبلا هم با هم در یانون‌دیزاین دیده‌ایم  + + - بیانی این‌چنین دارد.

طراحی اینفوگرافی‌ها همان طور که در یانون‌دیزاین بارها درباره‌اش حرف زده‌ایم یا کارهای مختلف دیده‌ایم، علاج درد بی‌حوصله‌گی بشر معاصر است. انتقال سریع محتوای زیاد در قالبی گرافیکی-نوشتاری-آیکونیک که بدون این که حوصله مخاطب را سر ببرد گاهی یک مقاله بلند را در یک پرده‌ی گرافیکی جمع می‌کند. اخیرا در داخل نیز گروه‌هایی در زمینه اینفوگرافی فعالیت مستمر پیدا کرده‌اند که از میان آن‌ها به نظرم باید گفت گروه Infographic.ir با کار مستمر و تولید زیاد بیش از دیگران می‌درخشند.

اما اینفوگرافی‌های تصویری استاتیک -آن طور که امروز هم بیش‌تر در داخل شیوع دارند- مربوط به عصر نشریات و مجلات و خلاصه کمی قبل‌تر از عصر ما هستند. با گسترش جهان مجازی و توسعه‌ی روش‌های نرم‌افزاری امروزه ما شاهد شیوع اینفوگرافی‌های اینتراکتیو هستیم که در قالب صفحاتی اینترنتی و به صورت تعاملی سعی در انتقال محتوا و داده‌ها به مخاطب هستند. در بسیاری موارد نیز این اینفو‌گرافی‌ها با اتصال به پایگاه‌های داده‌ی آنلاین و در حال توسعه به صورت لحظه‌ای رشد و تحول پیدا می‌کنند و تحولی جدید از عرضه داده به مخاطب را به ارمغان می‌آورند.

در این پست چند نمونه اینفوگرافی تعاملی را با هم مشاهده می‌کنیم. برای دیدن هر کدام از اینفوگرافی‌ها کافی‌ست روی تصاویر کلیک کنید:

اگر برای شما اتفاق بیافتد مجموعه‌ای ست که با نگاه بین‌المللی از مخاطبان جهانی می‌خواهد تا لحظه‌ای درنگ کنند و ببینند آیا آن‌ها هم دوست دارند تجربه‌ای نظیر تجربه‌ی مظلومانه ملت فلسطین را در شهرهای بزرگ خود داشته باشند؟ تجربه‌ی حضور دیوار سرد و سیمانی حائل در افق همه نگاه‌هایشان به سرزمین مادری‌شان! تجربه اشغال شدن وطن و دم برنیاوردن هم‌پیمانان و رجال شکم‌پرست عرب و حتی سازش مسئولان بی‌لیاقت و غیرقانونی داخلی‌شان....

این مجموعه نیز یکی دیگر از بسته‌های گرافیکی منتشره توسط خانه طراحان انقلاب اسلامی‌ (خط) است که به مناسبت روز قدس به طور مجازی برای اولین بار در یانون‌دیزاین عرضه شد و در راه‌پیمایی‌های روز قدس سراسر کشور نیز در اختیار ملت ایران عزیز قرارگرفت.

وقت آن‌ است که با بیان جهانی به سراغ عرصه تبلیغات جهانی برویم...