معمار ژاپنی، کنگو کوما در یکی از آخرین پروژه‌هایی  که در ماه‌های اخیر ارائه داده، این مدرسه‌ی ابتدایی را با ترکیبی هوش‌مندانه از سنت‌های معماری ژاپنی و ره‌یافته‌های فن‌آورانه معاصر در شمال غربی توکیو طراحی کرده و ساخته است. ساختار اصلی مدرسه ابتدایی دانشگاه تیکیو از یک ردیف ۱۲ تایی کلاس درس تشکیل شده است که در برابر ردیفی از فضاهای تراس دار نیمه‌باز شکل گرفته است. مانند برخی تجربه‌های پیشین کوما، بنای سه طبقه مدرسه با شبکه‌ای از الوارهای از چوب درخت سرو با ریتمی مشخص پوشش داده شده است که در سنت ژاپنی به عناصر عمودی و افقی این شبکه به ترتیب  «رنجی» و «یاماتوباری» نام گرفته اند. ترکیب شبکه‌ی فلزی تشکیل دهنده‌ی سقف با همین سطوح چوبی عمده نوآوری استودیوی کوما در استفاده از متریال‌های معاصر در این بناست.

به کارگیری نوارهای نازک چوبی به صورت پرده و پوششی سبک بر روی نمای این ساختمان اداری در استانبول ترکیه راه‌کار مناسبی برای رسیدن به حداکثر نورگیری در عین محافظت از نور مستقیم خورشید و حریم بخشی به فضای داخل در مقابل توده‌ی مشرف و نزدیک هم‌سایه مقابل بنا بوده.

شاید بشه گفت تعبیری امروزی از مشربیه‌های اسلامی قرون میانی.

برام جالبه که به کاربردن بی‌محابا و بیش از حد دیواره‌های مجوف آجری و ترکیب اون‌ها با دال‌های بتنی پوشش نشده باز هم به ترکیب‌ خوبی در نما‌سازی این خانه اسپانیایی رسیده. به نظر می‌رسه ظرفیت‌های آجر و ترکیب‌های مشهور اون رو نباید دست کم گرفت....

نماسازی متفاوت این ساختمون ظرفیت‌های جدیدی از کاه رو برای ما روشن می‌کنه. طراح گرفته نمای ساختمان رو با توده‌های کاه بسته‌بندی‌شده در مزرعه به نحوی طراحی کرده که انگار یک لایه‌ی ضخیم کاه سرتاسر بنا رو پوشانده. اولا به دلیل کیفیت توده‌های کاه، ساختمون اون تیزی و شق و رقی‌ش رو از دست داده و دوستانه شده. در ثانی دوستان می‌دونن که این کار چه میزان می‌تونه به عدم اتلاف انرژی و تجربه‌هایی که ما در معماری سنتی روستا‌هامون داریم نزدیک باشه. 

در وضعیت فعلی هم در ایران واقعا نباید دست خودمون رو در معماری و انتخاب متریال برای ساخت بناهامون بسته بدونیم. باید جست‌جو کرد و ابداع کرد و معبر باز کرد تا بقیه هم بتونن پی‌روی کنن....

این نوع‌ شبکه‌بندی ویترین‌های تجاری که گویا در شصت هفتادسال اخیر توسط طراحان بزرگی به کار گرفته شده و باب شده معمولا در فضای داخلی فروشگاه به کار گرفته می‌شد. طراحان در این پروژه با انتقال این هندسه به سطح بیرونی مغازه و ساخت نمای تجاری با چنین الگویی نوعی جدید از ارائه‌ی اجناس تجاری در شهر رو عرضه کردند. این طور بدون این‌که جام‌های شیشه‌ای بزرگی رو برای عرضه فضای داخلی فروشگاه به بیرون به کار گرفته باشند به تمامه تونستن محتوای واحد تجاری رو به چشم شهروندها بیارن....

کاربرد خوب این بامبوها در نمای این ساختمون و ترکیب خوب طبیعت و صنعت الگوی خوبی برای استفاده از عناصر طبیعی در کار ساختمانیه که امروزه به کل نادیده گرفته می‌شه و معمولا توسط ما دورریز یا غیرقابل استفاده حساب می‌شن و دور ریخته می‌شن.

این دیتیل ساختمانی صفحه‌هایی فلزیه که با شبکه‌ای مشابه شبکه لانه‌ای زنبور عسل برش خورده و سطح هر خانه می‌تونه با زاویه‌گرفتن به دو سمت محور خودش سایه‌اندازی متفاوتی داره

این رفتار به طراح اجازه می‌ده تا با برخوردی پیکسلی و با استفاده از ظرفیت‌های سایه و نور بر روی جزواحدهای دیتیل هر الگو که بخواد رو بر روی نما ایجاد کنه. نما در عین حال که یک مشبک نورگذر خواهد بود از نقطه نظر زوایای مختلف و در طول ساعات روز یک الگوی تصویری در حال تحول رو بازنمود می کنه

بعد از دیدن نمای گرافیکی اجرا شده در موزه هنرهای معاصر واتاری در یانون‌دیزاین، موضوع گرافیک و رابطه‌ی اون با معماری برام جالب شد و کمی جست‌وجو کردم. این پست ۱۳ ترکیب جالب میون معماری و گرافیکه که در اون با نگاه گرافیک به معماری نگاه شده.

چیزی که در نمای موزه هنرهای معاصر واتاری دیدیم متفاوت از این گونه کارهاست و حضور مستقیم عناصر گرافیکی در معماریه اما در این کارها هم با غلبه نگاه گرافیکی بر نگاه معمارانه مواجهیم و نوعی برخورد تزئیناتی گرافیکی با معماری. امری که در نقطه‌ی نهایت خودش به طراحی نمایی مثل نمای واتاری می رسه.

فن‌آوری‌های دیجیتال کم کم داره در معماری جای خودش رو پیدا و تثبیت می‌کنه. معمولا خیلی وقت‌ها در برخورد با پدیده‌های نو در معماری خطر نوآوری زدگی و استفاده‌های بدون رویه و حساب نشده از محصولات فن‌آوری بدون در معماری وجود داره. مثلا پانل‌های LED یا تلویزیون‌های LED بزرگ شهری همین امروز در تلفیق با ساختمان‌های تجاری در پایتخت ما یعنی تهران داره به صورت بی‌رویه و بی‌محابا و در بدترین و غیراصولی‌تری ترکیب‌ها با معماری طراحی می‌شه در حالی که به بهانه تبلیغات و سود بیشتر کل حیثیت و هویت معماری همون بافت‌های تجاری رو به بازی می‌گیره.

در طرح زیر یک نمونه تلفیق هوش‌مندانه از فن‌آوری‌های دیجیتال با معماری رو می‌بینیم که تونسته خودش به اثری هنری و حتی عامل هویت‌بخش به معماری تبدیل بشه و از این توده‌ ساختمانی سنگین به عنوان بومی با کنتراست بالا بهره ببره.

این نماسازی مربوط به برگزاری نمایشگاه عکس‌های سیاه و سفید پرتره از یک هنرمند در موزه‌ای در توکیوست. کار به منظور دعوت‌کنندگی در آستانه ورود به موزه کار شده و از هزار و یک بیلبورد تبلیغاتی برای بازدید از این نمایشگاه موثرتر به تبلیغ می‌پردازه. اما چیزی که بیش از این ‌ها مورد توجه قرار می‌گیره حضور متفاوت و البته قدرت‌مند گرافیک در حوزه معماریه. درسته این طرح به عنوان یک افزوده موقت کار شده اما به خوبی تونسته با نمای ساختمان تلفیق بشه و حتی بشه اون رو به عنوان نمایی همیشگی برای یک ساختمان پذیرفت.....

این شاید شروع سطح و الگوی جدیدی از حضور گرافیک در معماری باشه. شاید در آینده شاهد معماری‌هایی باشیم که در آمیختگی با آثار گرافیکی کامل بشن و بدون اون‌ها ناقص باشن.