بازی با آتش برای همه ما جالب است. آتش با زبانه‌های سرکش و لرزان‌ش وجودی نیمه مادی دارد که قوه تخیل آدمی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید همین رازآمیزی آتش باشد که در نظر برخی مترادف با معانی دخانی و گاه شیطانی شده است و شاید هم این تصورات بی‌تاثیر از مساله خلقت جن از آتش نباشد. در این میان شاید هم بتوان گفت اساسا آن خیال‌انگیزی مورد نظر ناشی از همین کیفیت دخانی آتش باشد.... 

با تمام شدن مهلت ارسال آثار اولین مسابقه‌ی یانون‌دیزاین ما حالا وارد فرآیند داوری شده‌ایم. در این مدت خیلی سوال کرده‌اند که «پس نتایج چه شد؟!» و ما هم هر بار پاسخ داده‌ایم که به زودی در مورد فرآیند از این‌جا به بعد مسابقه می‌نویسیم.

اولین مسابقه‌ی یانون‌دیزاین، با وجود موضوع کمی سخت‌ش و شاید هم کمی ویژه‌تر مربوط به بچه‌های رشته‌های معماری و شهرسازی، اما ۱۸۲ نفر شرکت‌کننده داشت. یعنی ۱۸۲ نفر از شما مخاطبان عزیز طراح یانون‌دیزاین در این مسابقه ثبت‌نام کردید و این مایه مباهات ماست... در مهلت ارسال آثار نیز با هم‌راهی شما دوستان عزیز، ۶۵ اثر نهایی به یانون‌دیزاین ارسال شد که در نوع خود و در ابعاد مسابقه‌ای ساده و اینترنتی که یک وب‌سایت تخصصی طراحی و هنر به طور کاملا خودجوش و خصوصی برگزار کند، راضی‌کننده و بی‌نظیر بود.... دست‌اندرکاران یانون‌دیزاین به شدت از حرکت مسابقات راضی هستند و قول می‌دهیم در آینده‌ای بسیار نزدیک مسابقات بعدی یانون‌دیزاین را برگزار کنیم.

در این میان نکاتی توضیحی در مورد داوری و تقدیم جوایز مسابقه هست:

ماه محرم فرا می‌رسد. یعنی همین یکی دو روز دیگر. و دوباره خانه‌های دل‌مان جامه عزا می‌پوشند و چند روزی را با ذکر مصیبت ولی عزیز خداوند صیقل می‌خورند. هنر در طول تاریخ راه خودش را پیدا کرده و خواهد کرد. هنر خیلی مدیون این حماسه عظیم است و هرجا این دین را فهم کرده، خوش درخشیده‌است. اصلا شاید روزی با هم نشستیم و گفتیم که هنر تنها عرصه شکوفایی‌ش همین حماسه است و مابقی خیالی از هنر.... بگذریم تا آن روز...

هنرمندها این روزها دارند ادای دین امسال‌شان را برنامه‌ریزی می‌کنند. هیئت هنر دارد دوباره برپا می‌شود. هنرمندها چالش‌های فراوانی دارند که جلوی‌شان را می‌گیرد تا به سوی حماسه حسینی نیایند. و یک دلیل عمیق قلبی که نتوانند شانه خالی کنند .... لاجرم این آتشی که هرگز خاموش نمی‌شود وجودشان را خواهد سوزاند....

خوشا بوی خاکستر تن‌های‌شان.

کوچک‌تر که بودیم کبریت‌، به عنوان چیزی که در عین در دسترس بودن بسیار جذاب و رازآمیز بود خیلی مورد توجه بود. چوب‌هایی کوچک و یک اندازه که به نحو -غیرقابل تصوری برای آن سن و سال ما- سرشان را هم‌اندازه قرمز کرده‌بودند و وقتی به کنار جعبه می‌کشیدیم‌شان ناگهان آتش می‌گرفتند و .... همین آتش نهایت شوق کودکی ما را برمی‌انگیخت. آن زمان با چینش‌های مختلف این موجودات جالب چه چیزها که نمی‌ساختیم!

رایان و ترور اوکس هم با چینش‌های متهورانه‌شان، از همین کبریت‌های کوچک چیزهای جالبی می‌سازند. مجسمه‌هایی که اگر آتش بگیرند صحنه‌هایی با شکوه را خواهند ساخت...

خیلی از ما عادت کرده‌ایم عدم خلاقیت‌مان یا توقف‌ها و سکون‌های‌مان را به پای کم‌بود امکانات بگذاریم. در تجربه‌ی دانش‌گاهی‌م بیش‌تر غرغروها و کسانی که کم‌تر در فعالیت‌های کلاسی و دانش‌گاهی فعالیت جدی می‌کنند سال آخر نشده سودای خارج رفتن‌شان گل می‌کند! چون مثلا آن‌جا امکانات هست و چه و چه.... غافل از این که این یک فرار از خود محترمانه است. خلاقیت لزوما نیاز به پیچیدگی خاص، مکان خاص یا ابزار و وسایل خاص ندارد. آزمون خلاقیت شما همین است که با ساده‌ترین وسایل پیرامون خودتان چه داستان‌ها و تخیلاتی دارید. 

الکس سولیس تصویرساز آمریکایی برای نمایش خلاقیت خودش یا شاید نشان‌دادن ظرفیت‌های خلاقانه، با وسایل عادی منزل تصویرهای خلاقانه و داستان‌های جالبی می‌سازد. تنها بوسیله‌ی یک بستر سفید و یک ماژیک مشکی ساده!

کتابی ارزش‌مند به تلاش غلام‌حسین معماریان اخیرا چاپ شده است که برای معرفی‌ش چهارشنبه ۸ آبان ماه برنامه‌ی آیین‌ رونمایی ترتیب داده‌اند و تقریبا بزرگان‌ فضای آکادمیک معماری امروز نیز در آن شرکت خواهند‌داشت.

به دلیل موضوع کتاب و احترام خاص آن و نمایه‌ی منحصربه‌فردی که کتاب عهده‌دار آن است، دوستان علاقه‌مند به حضور در این مراسم دعوت می‌کنم.

مجموعه مجسمه‌های «نقش اتفاق بر صورت سنگ» اثر الهه پیرغیبی در چهاردهمین جلسه حلقه هنر، به نمایش درآمد. نقش اتفاق هایی که به گفته‌ی هنرمند، تلاشی در آشکارسازی صورت تکاملی قطعات سنگ است و هنرمند در رسیدن به این منظور سعی بر ایجاد کم‌ترین دخل و تصرف در صورت طبیعی سنگ را دارد.

نگاه پیرغیبی به موضوع و لطافتی که در برخورد با تاریخ‌چه سنگ دارد، بسیار جای تامل و درنگ دارد. پیرغیبی سعی دارد تا سنگ را با تمام میلیون‌ها سالی که بر آن گذشته است درنظربگیرد... با خاطرات سنگ و فرازونشیب‌های آن همراه شود و آن وقت دخل‌وتصرفات اندک خود را پیاده کند. او می‌داند هر شیار و خراشی که سنگ برداشته‌است در خود خاطره‌ای دارد و کشف جوهر سنگ را در هم‌نوایی با این خاطرات می‌بیند. با همین نگاه حتی حذف پایه و ارائه‌ی مجرد سنگ به همان شکلی که در طبیعت هست را جزوی از کار می‌بیند و پلی میان مجسمه‌سازی و لند-آرت برقرار می‌کند.

اما اگر بخواهم نقدی نیز به کار وارد کنم باید بگویم با وجود این نگاه پخته و متفکرانه، فرم‌هایی که او آشکار می‌کند چندان بدیع نیست. در مواردی سنگ‌های پیرغیبی اصلا به فرم زیبا و یا آن‌گونه که خود می‌گوید «فرم تکامل یافته» نزدیک نشده‌اند و به توده‌هایی مغشوش‌تر از صورت اولیه طبیعی سنگ تبدیل شده‌اند. توده‌هایی که حتی ارزش‌های زیبایی‌شناسی و تناسبات موجود در سنگ اولیه را نیز از دست داده است. این مساله به خصوص در چهار قطعه سنگ تیره‌ای که در پایان این پست آمده است مشهود است. به نظر می‌رسد این نگاه متفکرانه به طبیعت می‌تواند به فرم‌پردازی‌های بسیار بدیع‌تر و دل‌نشین، آن‌طور که در برخی کارها هم به خوبی به دست آمده است منجر شود.

اپرای سیدنی، طراحی اوتزن جوان، یورن اوتزن یکی از بناهای جریان‌ساز و آیکونیک سال‌های پایانی دوره مدرن در معماری ست که خیلی سریع به نمادی برای استرالیا تبدیل شد و منحنی‌های سازه اصلی آن آن‌قدر در جهان مشهور شد که امروز شاید کم‌تر کسی را که با رسانه‌های دنیا در ارتباط باشد بتوان یافت تا تصویری ذهنی از این سازه نداشته باشد.

اپرای سیدنی ۱۹۷۳ یعنی ۴۰ سال پیش افتتاح شد و گفته می‌شود که تا به حال میزبان حدود ۶۵ میلیون مخاطب در بیش از ۸۰ هزار مراسم بوده است. طراحی اپرای سیدنی به صورت یک مسابقه بود. مسابقه‌ای در سال ۱۹۵۶ که هم پدر و یورن جوان در آن شرکت کردند اما طرح پسر پرنده شد. طرحی که امروز پس از گذشت بیش از ۵۵ سال هنوز برای معماران حرفه‌ای و دانش‌گاهی حرف‌های فراوان دارد. به عنوان مثال پیچیدگی دیاگرام‌هایی که اوتزن بر اساس آن‌ها طرح سازه‌ی اپرا را اتود کرده‌است بسیار به تحلیل‌های پیچیده‌ای شبیه است که امروزه ما بر معماری‌های اعجاب‌آور باستان ترسیم می‌کنیم.

در ساخت هم اپرای سیدنی با بهره‌گیری از سیستم پوشش صفحات حساب‌شده‌ای که بر روی سازه‌ی خاص آن قرارمی‌گیرد در زمان خود و حتی تا امروز پروژه‌ای خاص به حساب می‌آید. صفحاتی که با وجود تغییر ابعاد گسترده در طول سطح به طوری با یک‌دیگر ترکیب شده‌اند که امروزه تصور ساخت آن‌ها در پنجاه سال گذشته بدون وجود فرآیندهای فن‌آورانه ساخت رایانه‌ای امروز بسیار سخت است.