مرکز گراهام‌بل اسکاتلند در سال ۲۰۱۳ برای بازطراحی به دست معماران جِی ام سپرده شد و آن‌ها با ایده‌ای جالب سعی در حفظ هویت تاریخی آن داشته‌اند. در حالی که بسیاری از آثار ارزش‌مندی معماری به دلیل روی‌کردهای حداقلی و سطحی یا به دست بولدوزر تخریب شده و یا تغییر کاربری‌هایی حساب نشده می‌دهند، طرح این مرکز ثابت کرد که کارهای به‌تری هم می‌شود انجام داد. آن‌ها با حفظ قسمتی از بنا به همان صورت قدیمی، قسمت دیگر را تخریب کرده و توسعه داده‌اند. در طراحی قسمت جدید ابعاد و تناسبات، ارتفاع مجموعه و تقسیم‌بندی گشوده‌گی‌ها با الگوگیری از ساخت‌مان اصلی انجام شده است. اما نکته‌ی جالب‌تر تقاطع این دو مجموعه‌ی قدیمی و جدید در فضاهای بیرونی و داخلی است،‌ که یک امتداد تاریخی هویت بخش را از خود به نمایش گذاشته است.

وقتی آپارت‌مان‌سازی متدوال می‌شود و طبقات و حجم ساخت‌مان‌ها بالا می‌رود، باید برای انسانی‌تر شدن آن چاره‌ای اندیشید. طراحان کره‌ای ساخت‌مانی چهارطبقه طراحی کرده‌اند که مرکب از سه حجم عمودی و یک حجم افقی است. با این ایده، این مجموعه‌ی مسکونی از یک توده‌ی سنگین و بدون نفوذ خارج شده و در عین حال یک‌پارچه‌گی خود را حفظ کرده است. استفاده از زنگ‌های روشن و تیره در کنار هم و بازشوهای با ابعاد متفاوت و متناسب کمک به ایجاد تعادل بصری در نمای آن کرده است. 

استفاده از آجر در این ابعاد ساخت اگرچه سطوح را متنوع و جذاب‌تر می‌کند،‌ اما استفاده‌ی بی‌محابا از آن ظاهر را ملال‌آور خواهد کرد که در این بنا بر این مشکل فائق آمده‌اند. معماران AEA هم‌چنین با بالا بردن یک طبقه‌ای این توده‌ی سیاه آجری، از سنگینی بنا کاسته‌اند.

معروف است که رشته‌ی معماری رشته‌ی گرانی است و شاید خیلی‌ها به سبب همین بالا بودن هزینه‌ی تحصیل، قید اننخاب آن رابزنند. طرح «بسته‌ی معماری» از همین جا به ذهن مورتا رسید و او برای پایین آوردن هزینه‌ی ماکت‌های نمونه برای ارائه به کارفرما،‌ قطعاتی قابل بازیافت درست کرد که سال‌ها بعد تبدیل به محصولی با نام «آرک کیت» شدند. قطعات لگومانند این مجموعه، ضخامتی واقعی در مقیاس خود دارند و به کار طراحان حرفه‌ای، دانش‌جویان و حتی اهداف آموزشی و سرگرم‌کننده هم می‌آید. البته این بسته‌ها حاوی قطعات سفیدرنگ هستند و برای افزودن بافت به نما، می‌بایست فایل‌های مخصوص را پرینت کرد و روی آن‌ها چسباند.

با وجود همه‌ی این تسهیلات برای ساختن ماکت، به نظر شما کفه‌ی ترازو به سمت کدام یک سنگینی می‌کند؟ یک ماکت قابل لمس یا یک مدل کامپیوتری مجازی؟

استادی داشتیم که از خاطره‌ی طراحی ویلا در باغی قدیمی می‌گفت. او درختان بلند و قدیمی باغ را به عنوان هویت اصلی طرح‌ش دیده بود و خانه‌ای با پیچ و خم‌هایی حساب شده به دور درختان طراحی کرده بود. بعدتر با نشان دادن طرح به کارفرما می‌فهمد که آن‌ها با کندن درخت‌های زیبا و بلند باغ، پیش از دیدن طرح، زمینه را برای ساخت خانه مهیا کرده‌اند!.. و استاد مجبور می‌شود از نو طراحی کند..

حالا اهمیت توجه به طبیعت در طراحی و موجودی به نام درخت، باعث پرداختن سایت‌های اینترنتی به این مقوله شده است. کاری که موقع تماشا برای همه جالب و تحسین برانگیز است، اما در مقام تصمیم‌گیری و کارفرمایی! وقتی در تزاحم با منفعت‌های مالی قرار می‌گیرد حفظ این جان‌دار کمی برای‌مان سنگین است. در این پست ساخت‌مان‌هایی را می‌بینید که به درخت به عنوان عضوی از معماری نگاه کرده‌اند. البته میزان حضور آن در ساخت‌مان‌های مختلف متفاوت است. در بعضی صرفا منجر به شکاف یک دیوار شده است و در دیگری ایده‌ی اصلی را شکل داده یا ساخت‌مان به دور آن شکل گرفته است. شاید با کمی انعطاف در نگاه، بتوانیم با کم‌ترین آسیب به طبیعت، از آن برای غنای بیش‌تر طرح‌مان استفاده کنیم.

مِسنِر نام اولین کوه‌نوردی است که هر ۱۴ قله‌ی بالای هشت هزار متر دنیا را فتح کرده است. در شهر تیرول ایتالیا و در ارتفاعات کوه کونپلاتز،‌موزه‌ای بنا شده به نام این کوه‌نورد که علاوه بر نمایش تاریخ‌چه و افتخارات کوه‌نوردی، بستری فراهم کرده برای ارتباطی هدایت شده و هدف‌مند با طبیعت کوه‌ستانی. معماران زاها حدید سه دری‌چه‌ی بتنی را به سوی سه قله‌ی معروف منطقه گشوده‌اند. دری‌چه‌هایی که چشم‌اندازی فوق‌العاده به طبیعت بکر اطراف دارند و یکی از آن‌ها با داشتن کنسولی بلند، امکان جلوتر رفتن از مرز کوه و دیدی پانوراما را به کاربر داده است. به دلیل سرمای زیاد این منطقه از ایتالیا، جداره‌های این موزه‌ی بتنی ضخامتی از ۴۰ تا ۷۰ سانت دارند و با قرار دادن موزه در لایه‌ای از خاک، شرایط گرمایشی را به‌بود بخشیده‌اند. این موزه که به تازه‌گی افتتاح شده، از اجرایی بسیار مناسب برخوردار است، قابلیتی که اگر نبود احتمالا بسیاری از طرح‌های حدید را در واقعیت نمی‌دیدم.

ساختمان‌های امروز هزینه‌بری زیادی دارند. برای همین است که دادوبیداد جریان‌های سبز و طبیعت‌گرا برای رسیدن به معماری و تمدنی سبز و با حداقل انرژی مصرفی حداقل در ساختمان‌سازی مورد توجه دنیا قرار دارد. امروز در جهان خانه‌هایی که به فکر کم‌کردن نیاز به تاسیسات مکانیکی و انرژی‌های مصرفی هستند و برای رسیدن به این سوداها هزینه می‌کنند کم نیستند.

طراحی این خانه در شهر گامبای پاناما بر همین اساس رقم خورده است. کارفرما در کنار حفظ گذشته ساختمان، از طراح خواسته‌است تا ساختمانی با حداقل نیاز به سیستم‌های حرارتی و برودتی مکانیکی طراحی کند و از ظرفیت‌های آب و هوای گرم‌سیری نهایت استفاده بشود. طراح علاوه بر انتخاب تنها ۲۵ درصد از زمین ۴۸۰ متری، برای ساخت و پوشش گیاهی مفصلی که در ۷۵ درصد باقی‌مانده درنظر می‌گیرد، با استفاده از سطوح و بافت‌های تراوا، مصالح بومی، سایه‌اندازی و کنترل بازشوهای معقول و خلاصه راه‌کارهای مختلف بومی اقلیمی به طرحی بی نیاز از تاسیسات مکانیکی برای رسیدن به آسایش محیطی خود می‌رسد.