تنها چیزی که در سرمای این روزهای کشور، ممکن است دل‌گرم‌مان کند، دیدن جایی سردتر و اوضاعی عجیب‌تر خواهد بود. توماس زاکوسکی با عکاسی از فانوس دریایی یخ‌زده‌ای در زمستان این روزهای سرد و یخ‌بندان میشیگان امریکا، که به طرز غریب و غیرطبیعی با قندیل‌های یخی پوشیده شده است، ما را به دیدن این جای سردتر می‌برد. جایی که انگار حتی زمان نیز یخ زده است.....

نتوانستم اصلیت عکاس را به دست آورم اما نامش مرا یاد سیبری یخ‌بندان انداخت. بد نیست بدانید سال‌هاست عکاسان غربی با ارائه تصاویری سرد و بی‌روح از مملکت‌های بلوک شرق یک جنگ سرد هنری را افسرداری می کنند. شاید اگر زاکوسکی خود روس یا از بلوک شرق بود می‌شد -حتی به کنایه و لطیفه- این عکس‌ها را تیری به نیت انتقام دانست!

در جهانی زندگی می‌کنیم که وقایع و تاریخ‌های نزدیک خیلی راحت فراموش می‌شوند، به طوری که تنها کافی‌ست اربابان رسانه‌ای دنیا نخواهند و به عمد به یادآوری وقایعی نپردازند، نسل بعد می‌تواند به کل از تاریخ ناآگاه باشد و در نتیجه تصمیماتی بدون توجه به آن‌چه رخ داده است بگیرد. تصمیماتی نه چندان عاقلانه .... تاریخ روابط ایران و آمریکا از آن تاریخ‌هاست. از آن تاریخ‌هایی که برخی در حذف و سانسور و کم‌رنگ کردن آن سود خاصی می‌بینند و البته در مقابل هم برخی اصرار بر دیده شدن آن دارند.

برای ارائه محتواهای زیادی نظیر یک روایت تاریخی از زمانی طولانی بهترین قالب‌های بیان، قالب‌های تصویری و اینفوگرافی‌ست و در میان انواع اینفوگرافی، ویدیو اینفوگرافی‌ها به دلیل ظرفیت بالای تصویر و استفاده از حرکت، ریتم و آهنگ از قدرت بیان بالاتری هم برخوردارند. به همت طراحان خوب خانه طراحان انقلاب اسلامی که پیش‌تر مجموعه بیلبوردهای صداقت امریکایی آن سروصدای زیادی در رسانه‌های داخل و خارج به پا کرد، حالا موشن‌گرافیک خوش‌ساختی در بازخوانی روابط میان ایران و امریکا در سده اخیر تهیه شده است که پیش‌نهاد می‌کنم حتما ببینید. ما به این طور بیان‌های خوب و آگاهی‌بخش بسیار احتیاج داریم....

فردا سیزدهم آبان است. روزی که ام‌الفسادی شیطان بزرگ، آمریکا چنان بر جوانان این مرز و بوم روشن شد که به سادگی به خود جرات دادند تا این ننگ را از دامن ایران زمین پاک کنند و لانه‌ای را که زبونانه به درون آن خزیده بود برای همیشه ببندند. اما این جوانان دیروز آن‌طور که باید این خشم آگاهانه را به نسل بعد انتقال ندادند،  پس امروز شاید یکی از بزرگ‌ترین وظیفه آن‌ها که تصور می‌کنند می‌دانند، این باشد که به نسل امروز این آگاهی را انتقال دهند. 

آتلیه طراحی سه‌درچهار اگرچه از جمع بچه‌های جوان و نسل سومی انقلاب تشکیل شده است، اما تلاش کرده است تا در پروژه‌‌ای خویش‌فرما شیطانی شیطان بزرگ و سرچشمه همه‌ی مفاسد بودن آن را به تصویر بکشد. مجموعه‌ای که به‌نظر می‌رسد هنوز ایده‌پردازی آن کامل نشده‌است و نسخه‌ای سریع از یک ایده‌ی خوب هستند... 

انصافا نظام سلطه‌ی آمریکا سرچشمه اکثر بدی‌های امروز جهان بشریت است. اسناد این امر را به گوش نسل امروز برسانید و بگذارید همه با اندیشه‌های آزادشان به این واقعیت برسند. نسل امروز خودشان باید به این نتیجه برسند که تنها راه نجات در مقاومت است...

این‌روزها داغ‌ترین بحث بین مردم، بحث رابطه و مذاکره با امریکا و این رفتارهای سیاسی اخیر است که به عنوان سیاست خارجه دولت جدید و گامی دیگر از برنامه کلان سیاست خارجه ایران معرفی می‌شود! شما چه فکر می‌کنید؟ آیا ما در مذاکره با جهان غرب و به خصوص امریکا، در حال تجربه‌ی یک رخ‌داد تاریخی معمول خواهیم بود؟ آیا امریکایی‌ها با این سبقه تاریخی روشن اصلا امکان تغییر ماهیت دارند!؟ یا حتی آیا در میان منافع ما و منافع ضد ما مشترکی وجود دارد که اصلا امکان بازی برد-برد باشد؟

از منظر خودم بگویم. ماهیت نظام استکباری امریکا و -در معنای وسیع اندیشه‌ای آن- غرب در تعارض کامل با آرمان‌های مردم مسلمان ایران زمین است.... پس خوش‌خیال‌ند دولت‌مردانی که تصور مذاکره‌ای برد-برد و با اعتماد به صداقت طرفین داشته باشند. صداقت ایرانی و صداقت آمریکایی!

طراحان خانه طراحان انقلاب اسلامی، با ارائه مجموعه‌ای جالب این صداقت امریکایی و پنجه‌ی فولادین با روکش مخملی را تصویر کرده‌اند. تصویرپردازی چند قطعه‌ای که اگرچه در واقع یک طرح و عرضه‌ی آن در قالب چهار اتود به نظر هنوز نهایی نشده -با موفقیت‌های متفاوت در پیاده‌سازی ایده- هستند اما به خوبی به یادمان می‌آورند که آن‌چه در روی میزهای مذاکره هست حتما از پشت پرده پنهانی برخوردارست...

و تنها ساده‌انگاران ممکن است این پشت‌پرده‌ها را نادیده بگیرند....  

آی کیو -۱۷۰ را در حلقه هنر یازدهم همراه با دو انیمیشن دیگر به کارگردانی هادی محمدیان و تولید گروه انیمیشن‌سازی موسسه سلوک افلاکیان دیدم. آثاری خوش‌ساخت که به مراتب به لحاظ تکنیک و هنرمندی سطح بالاتر از اثری مثل تهران ۱۵۰۰ بهرام عظیمی بود و با بودجه‌ای درصدی نسبت به آن پروژه‌ی معظم ساخته شده بود. توسط جوانانی خوش ذوق و پرهمت که خود را دست پائین نگرفته بودند. نکاتی که در حلقه تحلیل انیمیشن‌ها پیرامون داستان و سیر روایت کارها گفته شد نیز اگر چه درست و قابل توجه بودند و به غنای کارها کمک شایانی خواهند کرد اما از ارزش‌های روایی آی‌کیو-۱۷۰ هم نمی‌شود غافل شد. اذعان می‌کنم که آی‌کیو-۱۷۰ شما را به خیالی کودکانه و سخت جذاب می‌برد. در همان دو دقیقه و سی ثانیه‌ی اندک‌ش....

متاسفانه تا موافقت صاحب امتیاز فعلی اثر، امکان نشر ویدیوی انیمیشن وجود ندارد. این هم امتیازی ویژه برای شرکت‌کنندگان حلقه‌های هنر....

واقعه یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ بی‌شک یکی از مهم‌ترین و البته به زعم من بعد از انقلاب اسلامی ایران مهم‌ترین واقعه بعد از جنگ‌های جهانی اروپایی بود. حداقل از حیث تاثیراتی که این واقعه بر دنیای معاصر گذاشت باید اذعان کنیم که حتی همه‌ی ادعاها و تحقیقاتی که سعی در اثبات برنامه‌ریزی از پیش این واقعه دارد هیچ‌کدام بزرگی و تاثیرگذاری آن را منکر نمی‌شوند.

بعد از تخریب شدن برج‌های مشهور تجارت جهانی، سیاست‌گذاران امریکایی تصمیم به ساخت موزه و یادمان ملی واقعه یازده سپتامبر بر محل این حادثه کردند که اگرچه هنوز به بهره‌برداری نرسیده اما به واسطه‌ی کیفیت طراحی فوق‌العاده خاص خود از مراحل آغازین احداث مورد توجه رسانه‌های طراحی و هنر قرارگرفته است. یادمان از دو حفره‌ی بزرگ دو خلا وسیع در نسبت پلانی مشابهی با دو برج تجارت جهانی در بخشی از زمین دو برج تشکیل شده‌است که در کنار برج جدید تجارت جهانی طراحی دانیل لیبسکیند در بخش دیگری از زمین مورد نظر با ایجاد پارادوکسی قوی خودنمایی می کنند. برجی بلند و کشیده در مقابل حفره‌ای عمیق و گودالی که با پمپاژ آب مداوم بر روی لبه‌های آن گردابی همیشه‌گی را ایجاد می‌کند.

این روزها از ایران قربانی تروریسم در سطح شهر و با بنرهای موقتی و استندهایی با ظرفیت بیان محدود سخن زیاد می‌شنویم! اما هیچ وقت یک کار ماندگار و پرابهت و در ابعاد جهانی انجام نمی‌دهیم تا تروریسم واقعی را به جهان نشان دهیم.

مجموعه پوسترهای «بیداری»، با موضوع مقاومت و پایداری جهانی، اثر حسین یوزباشی، در دهمین جلسه حلقه هنر، ارائه شد. پوستر‌هایی که هرچند به لحاظ تکنیکی در تراز قابل قبولی هستند و حاوی پیام‌های مشخص ضد امپریالی و ضد استکباری اما آن‌گونه که در جلسه گفته می‌شد دارای پرده‌های ایهام و کنایه و لایه‌های نهان پیام نبودند و بیش‌تر به همان فریاد رسایی شباهت داشتند که خود هنرمند نیز در تعریف پوستر گفته بود.

به بهانه این پوسترها -و از آن‌جا که این‌ها کم‌تر از این مشکل برخوردارند- یک نکته‌ای در مورد گرافیک مبارزاتی این سال‌های انقلاب اسلامی و جوانان‌ش بگویم. در دوران اخیر خیلی زیاد شاهد جریان تولید آثار گرافیکی مبارزاتی بر علیه غرب و اسرائیل و ... هستیم که غالبا نیز خودجوش و با ترازهای مختلف سواد هنری تولید می‌شوند. نفس این حرکت‌های خودجوش و دغدغه‌مند را باید بسیار ارج گذاشت. دو موضوع این‌میان وجود دارد که لازم است مورد توجه قرارگیرد. بخش زیادی از بدنه موثر در این جریان از سواد کافی هنری برای تولید آثار فاخر برخوردار نیستند که به نظر وظیفه دوچندان بر دوش هنرمندان کارکرده و تحصیل‌کرده و دغدغه‌مند برای پرورش این گروه وجود دارد. چه این که اغلب این گروه نیز در سنین انتخاب تحصیلات آکادمیک و سال‌های پایانی دوره دبیرستان قرار دارند.

دو دیگر ادبیات فحاشی و بی‌پروایی‌های ناروایی ست که در برخی از این آثار وجود دارد. این‌ یکی تنها و تنها با یک جریان آگاهی بخش و مطالبه‌گر قابل حل است که نسبت به توهین‌ها و بدگویی‌ها واکنش نشان دهد و آثار ارزش‌مند را به درستی بشناساند. در میان کارهای یوزباشی کم‌تر فحش مشاهده می‌شد-هر چند وجود داشت - و این یعنی می‌شود بدون بی‌پروایی هم مبارزه کرد.....  

کشورهایی نظیر انگلستان و امریکا آن قدر هدف مهاجرت پناهندگان کشورهای مختلف هستند که حتی در معادلات اجتماعی کلمه تابعیت در مقابل ملیت وزن موثری پیدا می‌کند. این‌گونه جوامع به طور رسمی و قانونی مثلا حقوق تابعین خود را برابر می‌دانند و ایجاد فرصت برای غیربومیان و ملیت‌های دیگر برای پذیرفتن تابعیت کشورشان را جزو اصلی آقایی خودشان بر عالم تعریف می‌کنند. سرزمین‌های‌شان سرزمین فرصت‌هاست و جمع میان همه آن‌ها که به دنبال فرصت‌ها هستند جمع ملت‌شان را تشکیل می‌دهد. این دو پوستر هم که مربوط به موسسه‌ای از موسسات هم‌سو با سیاست‌های کلان این کشورهاست بیان می‌کند که هر کس از هر ملیتی به راحتی می تواند با حفظ هویت خود، جای خود را در دل این جمع فرصت‌ها پیدا کند. یعنی پناهندگی در عین حفظ هویت ملی.

اما واقعیت چیست؟

واقعیت آن‌ است که شهروندان ملیت‌های کوچک مجبور هستند علاوه بر چشیدن طعم تلخ تبعیض‌های نژادی و نگاه‌های متفاوت، خود را آن قدر تغییر دهند که در این پهنه‌ی سه رنگ بگنجند. باید خود را شبیه منطق تمدنی این ابرقدرت‌ها و نظامات مورد پذیرش آن‌ها درآورند تا در این نقشه یا پرچم جایی پیدا کنند. همین ایران خودمان. ایرانی باید از رنگ سبز پرچم‌ش دست بکشد تا بتواند در این نقشه جایی پیدا کند..... یعنی حداقل بخشی از خودت و اصالت‌ت را باید بگذاری تا بپذیرندت.