قریب به نه ماه از آخرین پست انتشاری یانون‌دیزاین می‌گذرد! و دقیق‌تر قریب به یک سال از کم فعالیت شدن و خسته شدن یانون‌دیزاین!
یانون‌دیزاین تا پیش از این یک سال، با جامعه بزرگ و علاقه‌مندی از حوزه طراحی ، معماری و هنر آمیخته شده بود. خیلی‌ها در سال‌های ۸۶ که فقط به فرستادن ایمیل‌های گاه‌به‌گاه دیزاین به صندوق ایمیلی معدودی از دوستان ورودی ۸۵ دانش‌گاه هنرم مشغول بودم تا همین آغاز سال ۹۶ ، کم کم روزانه با ایمیل روزنامه یانون‌دیزاین، سیر اینترنتی خودشان در جهان هنر و طراحی را شروع می‌کردند. خیلی‌ها ابراز لطف فراوانی را در این سال‌ها به تیم فعال یانون‌دیزاین ابراز کرده‌اند و همین خیلی‌ها و بسیاری که منتقدانه و تیزبین همیشه ما را مدنظر داشتند، عمده انرژی و انگیزه پیش‌برد حرکت یانون‌دیزاین بودند.
واقعیت آن است که مسائلی شخصی برای یک‌سالی این حرکت را متوقف کرد... اما عمده انگیزه‌ای که این سال‌ها پشت یانون‌دیزاین بود و اتفاقات خوبی که پیرامون آن در سال‌های گذشته افتاده بود مانع آن می‌شد که به کل یانون‌دیزاین را فراموش کنیم....
ما به امید خدا از امروز یعنی ابتدای اردی‌بهشت ۹۷ دوباره با انگیزه شروع خواهیم کرد. با هم از جهان هنر و طراحی خواهیم دید.... روزانه و پابه‌پای تحولاتی که در پیرامون ماست.
پادشاه از پنجرهﻯ قصرش به منظومهﻯ خورشیدی ما نگاه ﻣﻲکرد. چشم‌ش به زمین‌مان که خورد آب از دهان‌ش سرازیر شد. به دانش‌مندان‌ش گفت، من برای شام آن کرهﻯ سبز و آبی را ﻣﻲخواهم.
شب که شد، دانش‌مندان، کرهﻯ سبز و آبی را که با مشقت به دست آوردﻩ بودند، گذاشتند روی میز شام.
پادشاه هم شمعی را که خداوند در قلب دانش‌مندان روشن کرده بود، بر سر میزش گذاشت؛
و بعد از خوردن شام، با انگشتانی که به خاطر لیسیدن خیس شده بود، خاموش‌شان کرد.
وقتی خفاشِ خونﺁشامِ غمگین، در قلب مهربان پرندهﺍی، ذرهﺍی شادی دید،
خود را از خورشید تابان محروم کرد، تا آن ذره را غم کند!
آخر ﻣﻰدانست که پرنده چه ﻗﺪر مهربان است.
در حاشیه‌ی هیئت هنر همیشه رسم بر این بود که سقاخانه‌ای باشد، سقاخانه‌ای که هیچ‌گاه محل آب نوشاندن نبود اما به رسم سقاخانه‌های قدیم محل یادآوری نام شهدای دانش‌گاه و واقعه کربلا و احیانا گاهی به یاد آن‌ها شمعی روشن‌کردن بود. سوگ‌واره ۹۲ با ابتکاری جالب در سقاخانه هم‌راه بود. بچه‌های گروه صنایع دستی هیئت هنر این بار با انتخاب کانسپت ایوان طلا، سقاخانه‌ای متفاوت طراحی کردند که خیلی زود نام ایوان طلا را به خود گرفت و شاید حتی سال‌های بعد متوجه بشویم که نقطه‌ی عطفی در تعریفات و رسوم هیئت هنر بوده است؛ نقطه‌ی عطفی که عنصری به نام ایوان طلا هم به کالبد هیئت هنر افزوده است.
می‌گویند هر عنصری را غایتی‌ست. و کیمیاگری چه در معنای علمی آن و چه در اصطلاح عرفانی آن رساندن عناصر به همین غایات است. می‌گویند طلا غایت فلزات است و محصول کیمیاگری هستی.. اصلا هم‌واره در پی آن بوده‌اند که به ضرب کیمیایی فلزات را همه طلا کنند. شاید برای همین است که بی‌تناسب نیست کاربرد طلا در پوشش گنبد قبور اولیای خدا و در آستانه‌ی ورود به تربت ایشان. ایوان طلا. بلاخره ماده باید خیلی شرف پیدا کرده باشد که هم‌نشین جسم ولی خدا باشد....
بروبچه‌های هیئت هنر، با استفاده از متریال‌های نسبتا ارزان و به مدد چند ایده‌ی اجرایی خوب و نوآورانه توانست از ورقه‌های استیک کاغذی و پلاک‌های محدود برنجی، جلوه‌ای بسیار نزدیک به جلوه‌ی طلایی ایوان طلای معروف را ارائه بدهد. جلوه‌ای که خیلی‌ها را به نجف برد و بعد به مشهد و خیلی دیگر را مستقیم به مشهد برد و صحن انقلاب.... بد نبود پس این طرح را امروز که شهادت حضرت خورشید خورشیدها‌ست منتشر کنم....
السلام علیک یا علی بن موسی الرضا (ع)
شاید حال و هوای رمزپردازیهای رمان‌هایی که اخیرا خوانده‌ام در انتشار این پست بی‌تاثیر نباشد. می‌دانید که هنر ادیان کهن در مواردی با رمزآمیزی‌‌ها و رمزپردازیهای حساب‌شده روبه‌روست. این مساله مختص ادیان توحیدی و ابراهیمی نیست و در میان جمیع آیین‌های کهن و حتی مسلک‌های ابداعی معاصر مقلدانه از ادیان کهن نیز به چشم می‌آید. اما در نمونه‌های مختص ادیان ابراهیمی گونه‌هایی شگرف و گاهی با وسعت کشف بی‌نظیری که متناظر با سلوک عارفانه در این ادیان است نیز یافت می‌شود. در میان این سنن رمز‌پردازی نور از جای‌گاه خاصی برخوردار است و بازی‌های حساب‌شده با شکست نور و نور رنگی در کلیساهای مسیحی و نیز ترکیب‌های شگفت نور و سایه در مساجد و زیارت‌گاه‌های اسلامی را می‌توان به عنوان مثال برشمرد.
استودیو شادی و آبی در اینستالیشنی متفاوت با ساخت سه دیسک با پوشش آینه‌های رنگی شکسته به نماد سه دین بزرگ ابراهیمی یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام و نصب آن‌ها در مسیر حرکت خورشید از روزنه پنجره‌ای در کلیسای سن ماتیو به خلق انعکاس‌هایی عجیب و انتزاعی بر دیواره‌های کلیسا دست زده‌اند که نوعی حالت مقدس و باشکوه را ایجاد می‌کند و با تغییر و تحول خود ناظران را به پیگیری ادامه ماجرا دعوت می‌کند. برداشتی امروزی و استریلیزه از چیزهایی که روزی در کالبد بنا و عضوی از آن و البته در خدمت وظایفی مشخص و جدی در بنا بوند....
این پست با اضافه شدن تصاویر جدید بازنشر شده است.
---------
یکی از چیزهایی که در انقلاب فیزیک مدرن رخ داد تغییر نگاه ما به ماهیت زمان بود. زمان که تا پیش از دوران مدرن به عنوان یک ماهیت تغییرناپذیر و فارغ از روابط فیزیکی میان اشیا دانسته شده بود، به ناگاه به عنوان بعدی جدید و در نسبت تنگاتنگ با سایر ابعاد هستی و موثر و تاثیرگذار بر آن‌ها شد. این تغییر نگرش یقیناً تنها بر فیزیک‌دانان و دانش‌مندان علوم تجربی اثر نگذاشت، بلکه دامنه تاثیرات فیزیک نوین را به خوبی می‌توان بر جمیع آثار هنری دوران نهضت مدرن جست‌جو کرد.
حالا چرا این‌ها را گفتم؟ به نظر می‌رسد خود «زمان» از همان دوران موضوع توجه هنرمندان شده باشد. اخیرا فونگ کی‌وی با تصویربرداری متعدد در طول ۲ تا ۴ ساعت در حوالی غروب و یا طلوع خورشید از منظره‌ای خاص از فضای شهری و سپس کلاژ هنرمندانه این تصاویر سعی دارد تا ماهیت زمان را که معمولا در پس سرمشغولی‌ها کم‌تر به چشم می‌آید، آشکار کند.
کم‌تر کسی هست که در فرآیند ساخت و ساز دچار سوداهای اقتصادی نباشد و نشود و مانند پدران ما واقعا برای خودش و نیازهایش خانه بسازد. اما هست! استودیو آربول دیزاین برای یک خانواده در میان توده‌های انبوه برج‌های مسکونی چندین طبقه تنها و تنها یک تک‌واحدی ویلایی ساخته است، اما این تمام قضیه نیست. در وصف این خانه گفته‌اند: آیا باور می‌کنید خانه‌ای با این جداره‌های پر و بدون منفذ و با این صلبی و سختی بتواند نور و منظر کافی و گردش هوای مناسب برای ساکنان‌ش فراهم کند؟ و بعد پاسخ داده‌اند که : بله. این خانه با تامین همه‌ی این‌ها برای ساکنان خود به نوعی تامین این نیازها و نسبت آن‌ها با حفظ حریم خصوصی را به چالش کشیده است و به این انگاره که تامین نیازهای نوری منظری ما را مجبور به از دست دادن بخشی از حریم خصوصی می‌کند به طور جدی پاسخی متفاوت و متناقض داده است.
دوستانم اگر از احوالات معماری سنتی سرزمین خودمان خوب بدانند تایید خواهند کرد که این خانه دقیقا با همان راه‌کار سنتی معماری ایرانی ساخته شده است؛ حذف منافذ و بازشوها به گذرهای اصلی و بیرون از خانه و ایجاد خالی حساب‌شده‌ای در درون توده خانه که تامین‌کننده عمده نور و جریان هوا و منظر تمام واحدهای خانه است. طراح البته به جای تعبیه فضایی بزرگ مانند حیاط‌های ایرانی، شاید به دلیل کوچکی زمین، از نواری سیال در دل پلان خانه بهره برده است که نور و هوا را به جمیع واحدها می‌رساند.
توجه کنید که این راه‌برد کهن و سنتی ما در دل شهرهای امروز و حتی در مجاورت برج‌های بلند نیز جواب‌گوست و تنها لازم است کارفرماها و قوانین هر دو مانعی برای به کاربردن این‌گونه راه‌بردها نباشند.
عکاس شیکاگویی، سی اون به تازگی در مجموعه پرتره‌های دراماتیک خود از حیوانات، با بازی گرفتن قدرت‌مند نور و سایه، صورت‌هایی پرابهت و رازآمیز از حیوانات جنگل ارائه داده است. در این پست می‌توانید تعدادی از این مجموعه تصاویر را ببینید.
پیش‌تر هم در یانون‌دیزاین از یکی از مهم‌ترین واگشت‌ها و افول‌های تمدنی عصر حاضر یعنی کیفیت بد زندگی و فضای مسکون حرف زده‌بودیم. چند روز پیش با آشنایی صحبت می‌کردم. بنده خدا در یکی از گران‌ترین محله‌های تهران آپارتمانی ۲۰۰ و اندی متری قیمت کرده‌بود تا شاید با فروش یک آپارتمان دربست چهار واحده -آن هم سه کوچه پائین‌تر در همان محل- آن یک واحد کذا را بخرد. چرا که اخیرا زمین مقابل ساخته بود و نمای افق پنجره‌های این خانه چهارطبقه را به سطحی از پنجره‌های بی‌روح مشابه بدل کرده بود. آن بنده خدا بعد از دیدن این خانه جدید لوکس و در عین آن‌که به شدت جذب فضا و طراحی آن شده بود بعد از محاسبه‌ی اندکی متوجه شده بود که با گذشت زمانی اندک زمین مقابل این مجتمع مسکونی نیز خواهد ساخت و .... همان آش و همان کاسه! شهرنشینان امروز مجبورند خود را به زیبایی شناسی جدیدی عادت بدهند، زیبایی شناسی ریتم‌های تکراری شیشه و سنگ و منظره‌های ناخوش‌آیند زندگی خصوصی دیگران، بدون نور کافی، بدون طبیعت، بدون آرامش..... چرا که چیزی نمی‌گذرد و تمام بلوک‌های شهر قد می‌کشند.
نماهای هنگکونگی، نامی‌ست که یانون‌دیزاین برای این منظر این شهرهای جدید برگزیده است. میمو پنتینن، عکاس فنلاندی با سفر به هنگکونگ -که در کمال ناباوری یکی از گران‌ترین شهرهای دنیا هم هست- ما را با تجربه‌ی امروز هنگکونگ مواجه می‌کند. تجربه‌ای که به شدت برای روند رو به انحطاط ما آینده‌نگرانه و درس‌آموز است.... اما صدحیف! چه بسیار عبرت و چه کم‌ند عبرت گیرندگان....
