نیمه‌ی تمیز سورئالیسم در هنر به جای پرداخت‌های مسرفانه به مقوله‌های شهوانی و امیال نفسانی، در پی ایجاد سوال و ابهام و گاهی تعلیق در مخاطب از طریق رد تصویر‌های ذهنی معمولی زندگی و ایجاد امکان‌های بعید و گاهی نامانوس در ذهن ماست. بازی‌های هوش‌مندانه و گاهی اگرچه کاریکاتوری اما قابل پذیرش با واقعیت ملموس به ارائه صورت‌هایی متفاوت از واقعیت می‌انجامد که حتی در مواردی ممکن است رویه‌ای معمولی اما نادرست را به چالش بکشاند و از این منظر سورئالیسم تمیز چه بسا بتواند کمکی شایان به رشد ما باشد.

جوزف کولاروسو در مجموعه «بعید» خود، با ارائه صحنه‌هایی نا‌آشنا از زندگی معمول، به قول خودش تصویر زندگی‌ بی‌جان سورئالی را نمایش می‌دهد که چندان هم غیرممکن نیست. چه بسا اگر جور دیگری به پیرامون‌مان نگاه کنیم، همه چیز جور دیگری بشود.

گاهی تقابل و تضاد بهترین بیان برای نشان‌دادن عمق یک واقعه است. بیش از نیم‌قرن است در گوشه‌ای از عالم و اتفاقا(!) در قلب جغرافیایی و یکی از کانون‌های روحانی جهان اسلام واقعه‌ای بزرگ در حال رخ‌داد است و ما حتی در ایران که همیشه مخاطب اخبار ریز و درشت این واقعه هستیم، با گذشت این زمان بلند کم‌کم حساسیت خود را نسبت به این ظلم بزرگ از دست می‌دهیم؛ اگر خودمان را به دست رسانه‌های دنیا بسپاریم.

رسانه‌ها عموما یک روی هر واقعه -همان رویی که مناسب اهداف و آرمان و نگاه‌شان باشد- را منعکس می‌کنند. و این طبعا کمی از قدرت تصمیم‌گیری و فهم ما کم می‌کند. ما کلاه باران شادی و شعف قومی را می‌بینیم اما بارش گلوله‌ها و خمپاره‌های آن‌ها بر سر مظلومین و مردم پابرهنه را هم می بینیم؟

فردا روز قدس است. روز فریاد آزادگان عالم بر سر رژیمی که ماهیتی غصبی دارد و این یکی از هزاران جرم این سال‌های اوست. رژیمی که تا در برابر ملتی دست خالی و مظلوم تا بن دندان مسلح شده است  و با این وجود هم هنوز ایمان مردم دست خالی قوی‌تر از سلاح‌های پیش‌رفته‌ی این قوم ترسوست.

فردا روز قدس است. این دو نیمه را با هم ببینید.... 

خانه طراحان انقلاب اسلامی(خط) -که پیش از این نیز مجموعه جنگ کار تا پیروزی به سفارش آن‌ها طراحی و در یانون‌دیزاین عرضه شده بود- در اقدامی مناسب به انتشار چند بسته گرافیکی ویژه روز قدس مناسب با زبان بین‌المللی و برای استفاده در بیش از پنجاه کشور جهان، با موضوع مقاومت مردم فلسطین و ظلم رژیم صهیونیستی دست زده است. یکی از این مجموعه‌ها، ۲۶ قطعه تقابل تصویری تامل برانگیز است که شاید دقایقی به فکر وابداردمان.

ما در قبال مستضعفین عالم و به خصوص مردم مسلمان مظلوم فلسطین به شدت مسئولیم....

عکاسی‌های سورئال جان ویلیام کیدی عکس‌هایی صرفا هنری با نگاه‌ بیان سورئال صرف نیست. این عکاسی‌ها را می‌توان با کاریکاتورهای اجتماعی مقایسه کرد؛ آن‌جا که کاریکاتوریست با بیانی بزرگ‌نمایی‌شده به رفع یک ناهنجاری اجتماعی یا ایجاد یک نگاه نو در مخاطب اقدام می‌کند. کیدی در طراحی این گونه تصاویر به دنبال نوعی مطالعه روان‌شناسی بر روی مخاطب است. مطالعه‌ای بر روی نسبت میان واقعیت و درک در مخاطب که از طریق آشنایی‌زدایی‌های معمولی به دست می‌آید.

یکی از صحنه‌های متاثرکننده‌ای که یقینا تا کنون در زندگی خودتان دیده‌اید جنازه‌ی حیوانات وحشی یا اهلی در جاده‌ها و راه‌های عبوری از بسترهای محیط زیست است که به دلیل تصادف با اتومبیل‌های انسان‌ها یا تاثیرات ناشی از آلودگی محیط زیست به این روز افتاده‌اند، و احتمالا شما هم مثل اکثر ما به راحتی از کنار آن گذشته‌اید.

اما کیسیل در مجموعه عکس فوق‌العاده‌ای که به شدت تاثیرگذار است با چینش گل‌هایی دورتادور این حیوانات کشته‌شده و عکاسی از آن‌ها ما را از ابعاد جنایت بزرگی که در حال رخ‌داد است آگاه می‌کند. اگرچه عکاس معتقد است این بی‌تفاوتی اروپاییان ناشی از آموزه‌های دین مسیحی مبنی بر عدم به بهشت رفتن حیوانات و در واقع شان اندکی‌ست که دین مسیحی برای حیوانات قایل است، اما من فکر می‌کنم این بی‌تفاوتی‌ها بیش از آن که در تاثیرات عمیق مسلکی دینی ریشه داشته باشند، تبعات طبیعی زندگی مدرن دور و بیگانه با طبیعت است و به طور مساوی در باورمندان به زندگی مدرن وجود دارد، چه این مدرن خواهان در بستر تمدن اروپایی و مسیحی دیده شوند چه حتی در آسیای شرقی و حتی در بلاد اسلامی.....

در آموزه‌های ما مسلمانان و در سنن ما ایرانی‌ها، یعنی دقیقا آن‌جایی که با مدرن‌خواهی صنعتی رابطه‌ی چندانی ندارد، حیوانات موجوداتی بسیار بسیار محترم هستند... به متون سنت و دین مراجعه کنید.

کافی‌ست در همین جهان روزمره پیرامون‌مان کمی دقیق‌تر یا نزدیک‌تر نگاه کنیم. اشیای معمولی پیرامون ما گاهی در چینش‌هایی اتفاقی یا غیراتفاقی تصاویر کلی عجیبی می‌سازند که به راحتی می‌توانند دربردارنده یک پیام یا حامل انتقال احساسی خاص تلقی بشوند. این نگاه دقیق ماست که آشکارسازی می‌کند. کاری که نیک آلبرتسون در مجموعه چینش‌های انتزاعی‌ش از اشیای معمولی انجام داده است.

سباستین ماگنانی عکاس سوئدی در اقدامی جالب با کنار هم گذاشتن تصویر برخی افردا و سگ‌های‌شان در کنار هم و با پوشاندن پوشش و مویی یک‌سان بر تن هر دو سعی کرده نگاه مخاطب را به سمت ویژگی‌های مشترکی که میان یک کارکتر و سگ او وجود دارد جلب کند. در مورد وجود یا عدم این گونه شباهت -برای این که به کسی برنخورد- تنها بگویم که در متون دینی داریم: آدمی با چیزهایی که دوست داشته و با آن‌ها خو گرفته محشور خواهد شد. با حقیقت آن چیزها.... پس در انتخاب هم‌نشین و قرین و در تمام دوستی‌های‌تان سبک و سنگین کنید.

در آغاز این ماه رمضانی بد نیست در حاشیه این پست بگویم که صورت حقیقی ما برآیند هم‌نشینی‌ها و دوستی‌های ماست. چیزهایی که هم‌نشین ما هستند بر چهره ما -چهره حقیقی ما- اثر می‌گذارند... می‌گویند عرفایی هستند و بوده‌اند که صورت‌های حقیقی آدم‌ها  را به اذن خدا گاهی می‌دیده‌اند. نقل می‌کنند این وقت‌ها سخت بوده برای‌شان ارتباط گرفتن با مردم و جامعه... به علت کثرت صور حیوانی.....

خلاصه یک نهیبی به خودمان بزنیم. بازنگری کنیم پیرامون‌مان را..... 

در سفرها و گردش‌ها گاهی خیلی افسوس می‌خورید که کاش دوربینی بود تا این لحظه شگفت‌انگیز طبیعی را از دست نمی‌دادید. البته که به مدد فن‌آوری‌های گوشی‌های همراه تا حد زیادی این طور افسوس‌ها کم شده است اما هنوز برای فعالان هنر میان تصویربرداری با دوربینی حرفه‌ای یا نیمه‌حرفه‌ای با عکاسی موبایل تفاوت جدی وجود دارد. مجموعه تصاویر راه‌یافته به مرحله رقابت بیست و پنجمین دوره عکاسی مسافرتی بنیاد نشنال جغرافی را در این پست می‌بینید. خیلی از این عکس‌ها تنها یک فرصت ویژه و یک آن ارزش‌مند هستند.... نه چیز دیگری. و لزوما عکاسانی حرفه‌ای ندارند.

بلاخره عکاسی هم به حلقه هنر وارد شد. مجموعه عکس «دنیای درون» اثر حمید صف‌آرا، پس از ارایه در ششمین جلسه حلقه هنر، یعنی همین جلسه قبل مورخ پنجم تیرماه ۱۳۹۲ با حضور هنر‌مند و کارشناسان حلقه هنر تحلیل و بررسی شد.

بعد از دیدن تصاویری باشکوه از کوهستان ژانگی دانکسیا / چین در یانون‌دیزاین یکی از خوانند‌ه‌گان خوب یانون‌دیزاین، خانم حمیده زبردست برای ما تصاویری از تپه‌های اطراف بستان آباد در مسیر اتوبان تهران تبریز فرستادند که خودشان در فروردین ماه امسال گرفته بودند. وسعت بسیار زیاد منطقه و زیبایی بی‌نظیر تپه‌ها حتی با وجود عکاسی گذری و در حین رانندگی به خوبی مشخص است.

واقعا ایران عریز در خود جهانی را جای داده است. کافی‌ست از خانه‌های کوچک خودمان بیرون بزنیم و زیبایی‌های جهان ایرانی را نظاره کنیم. یانون‌دیزاین خوش‌حال می‌شود پنجره‌ای برای نمایش مجموعه‌هایی از تصاویر طبیعی ایران زمینی باشد که شما در سفرهای مختلف‌تان گرفته اید. 

آیا تصوری از درون یک تیر فشنگ دارید؟ سابین پرلمن عکاس، در طی سفری که به یک اردوگاه نظامی جنگ جهانی دوم داشته است با همین پرسش روبه‌رو می‌شود و بعد تصمیم به یک مستندنگاری پیچیده می‌شود. او با مقطع‌زدن‌‌های حرفه‌ای از گلوله‌های نظامی در پی کشف هندسه درونی این قطعات پیچیده است. اما محصول کار او به شدت از نظم و ترکیب و زیباشناسی خاصی نیز برخوردار است. 

به نظرم این مجموعه هم برای جنگ‌طلبان :) و هم برای صلح‌طلبان به یک اندازه دیدنی و جذاب خواهد بود.