روزگاری مهم‌ترین دغدغه عالم هنر شبیه‌سازی عینی واقعیت بود. بازنمایی عینی معیار اصلی هنر به شمار می‌رفت و تابلوها و مجسمه‌ها هرچه که واقع‌گراتر بودند نفیس‌تر و هنرمندانه‌تر شمرده می‌شدن.

خیلی از اون روزگار نگذشته اما اون‌قدر سال‌های چند قرن معاصر با سرعت و شدت و اعتماد به نفس گذشته که تصور بازگشت‌ به اون نگاه زیباشناسانه و هنری کمی سخته. اما با دیدن این نقاشی‌ها که در اون‌ها بازنمایی واقع‌گرایانه صددرصد مورد نظر هنرمند بوده، کمی شاید سخت بشه حکم به گذشت اون دوران و معیارهاش داد. 

درسته در این آثار، موضوع طبیعت یا فیگور یا طبیعت بی‌جان نیست و این‌بار شهر و همه نازیبایی‌ها و شلوغی‌هاش دست‌مایه نقاش شده و درسته که نقاشی‌ها تنه به تنه عکس‌های اجتماعی و توریستی می‌زنن اما باید از یاد نبرد که به هر تقدیر هنرمند داره قدرت‌نمایی می‌کنه و توانایی‌ش رو در بازنمایی واقعی محیط به معرض نمایش می‌گذاره.... شاید هم این ها رو بشه مرثیه‌ای بر پایان نقاشی واقع‌گرا در پس انقلاب عکاسی دونست.

در اکثر متون تاریخ هنر سخن از هنرهای بومی در امتداد سیر تاریخی به هنر جهانی مدرن و پس از اون نحله‌های پسامدرن منجر می‌شه. گویا مثلا جهان در تجربه‌ مدرنیزم از روی‌کردهای بومی دست کشیده و یا به عبارتی دیگه عمر این روی‌کردها پایان پذیرفته و ده‌کده جهانی در حال تحققه. اکثر این تاریخ‌ها رو در حوالی ۱۹۶۰ نوشتند و آپدیت‌های آخر اون‌ها دربردارنده نگاهی متفاوته. بر اساس این نگاه که ناشی از تحولات بیست سال اخیره روی‌کرد تحولی دیگه وجود داره که بازگشت به نحله‌ها و سبک‌های محلی رو این بار در نقاب پسامدرنیزم نشون می‌ده.

اما در این میون به نظرم برای برخی هنرها و قالب‌های هنری محلی و بومی باید سیر متفاوتی رو تعریف کرد. هنرهایی که اصلا دست‌خوش و بازیچه مدرنیزم نشدن و به کل سیر مختص به خودشون رو طی کردند و تا امروز هم در حال تحول و شکل‌گیری هستند. نقاشی سنتی شرق آسیا یک چنین قالبیه. هنری که در پس همه اعصار آرام آرام داره راه خودش رو ادامه می‌ده و انگار چشمه های خلاقیت زاهدانه در اون هنوز که هنوزه جوشانه.

چندی پیش سبکی کلاژ-نقاشی با عنوان کلاژهای سه بعدی از ایکو اوجالا با هم دیدیم که در اون‌ کارها اوجالا با سایه‌زنی هوش‌مندانه سعی‌ می‌کرد به کلاژهای کاغذی‌ش عمق ببخشه. در اون پست قصد معرفی کارهای او رو داشتم. اما کمی بعد اثری ویژه از او دیدم که به جز کاربرد این سبک جالب نو نگاه و طرز بیان شاعرانه‌ش اون رو به کاری دیدنی تبدیل می‌کنه.

منظره‌ای عمودی که با شاعرانه‌گی خاصی و به سبک کلاژهای سه بعدی توسط اوجالا تصویر شده. یاد نقاشی‌های کودکانه و درک ناب بچه‌ها از طبیعت و کلبه به خیر....

نقاشی‌های یان دیویس، با تکرار الگوهای مبهم با نقشی هیپنوتیزم کننده شکل می‌گیرند. او در کارهاش بر نسبت میان انسان و ساختار تمدنی مناسب در بستری انتزاعی تاکید می‌کنه و فضاسازی‌های به شدت اسطوره‌ای ش در عین یادآوری آثار جنبش‌های فوتوریستی، نوعی تعلیق و دودلی نسبت به این تمدن رو در ذهن ایجاد می‌کنه. فضاسازی در کارهای دیویس به شدت تعلیق دهنده ست و آدمی رو نسبت به ادامه سیر تمدنی که داره ازش سخن می‌گه دو دل می‌کنه. و هم‌چنین رنگ‌ها و نحوه‌ی کاربرد اون‌ها بر این احساس دوچندان موثره.

همیشه  در وادی هنر بودند و همیشه خواهند بود کسانی که به واسطه تمرین و ممارست زیاد در فنی اون‌چنان قدرت پیدا می‌کنن که بیننده رو متوجه خودشون می‌کنن. مثلا این نقاش یعنی جیمز مایلن اون‌چنان با همین خودکارهای معمولی به روش نقطه گذاری خوب کار می‌کنه که می‌تونه تصاویری بسیار واقعی خلق کنه.

اما سوال این جاست که واقعا چنین آثاری رو باید هنری دانست یا تنها یک فن هستند؟ در ارزش‌های فنی این کارها تردیدی وارد نمی‌کنم اما بیشتر می‌خوام توجه بدم که دقت کنیم ببینیم چرا چنین آثاری رو هنری و دیدنی تلقی می‌کنیم؟ 

سفره آرایی و تزئین بشقاب غذا می‌تونه گاهی تنه به تنه نقاشی بزنه،

خلاقیت این طوریه. خیلی سخت می‌شه اون رو نادیده گرفت و بهش توجه نکرد. خلاقیت‌ حتی با وجود اون که در رشته‌های هنری و خلاق به ظهور نرسه در عرصه‌ای مثل آش‌پزی نمی تونه خودش رو مخفی کنه و دست آخر در قالب سفره‌آرایی‌هایی خلاقانه به ظهور می‌رسه..... این وجه مثبت قضیه. اما واقعا حالا این نیازه که غذاها رو تزئین کنن؟ به این عنوان که رغبت به خوردن بالا بره؟ این کدوم یک از نیازهای اساسی و غیر اساسی بشریه؟

پاول روسوی امریکایی در مجموعه «ارزش پول آمریکایی» با ارائه بازنمودهایی بزرگ از دلارهای امریکا و تغییر فرم اون‌ها به طوری که مچاله شدن خفت باری رو تداعی کنه، سعی کرده تا بحران اخیر مالی و وضیعت دلار رو در جهان معاصر که نتیجه سیاست‌های غلط اقتصادی جهان غربه به نمایش بگذاره...

حالا در چنین وضعیتی مقایسه کنین وضعیت سرسام آور دلار در داخل ایران رو و نتیجه بگیرین چه دست‌های پشت پرده ای در این زمین‌گیری دلار وارد شده که وضع داخلی ما رو به چنین روزی انداخته؟

حالا که در یانون‌دیزاین با بانکسی (Banksy) و کارهای شهری اون که به واقع کارهایی خاص و با بیانی ویژه هستند آشنا شدیم بگذارین با برخی از کارهای تجسمی اون که با امضای بانکسی و در وب‌سایت‌ش منتشر شده یا به طور ناشناس به برخی گالری‌های فرستاده شده هم آشنا بشیم.

در غالب این کارها هم نگاه رند و منحصر به فرد این هنرمند دیده می‌شه. اثری که پارلمان انگلیس رو در حالی نشون می ده که همه اعضای اون شامپانزه‌هایی مغرور هستن یا اثر دوم که مربوط به رسوایی‌های اخلاقی برخی کشیش های کاتولیکه که هنرمند با نصب کاشی‌های دست‌شویی در چند رنگ نزدیک به رنگ‌بندی مجسمه بر روی چهره اون و القای حس سانسور چهره مجسمه به بهترین نحو ممکن فضاحت مورد نظر رو مطرح کرده. مجسمه‌ی مذکور برای یک گالری تجسمی فرستاده شده.... 

بعد از گذاشتن پست مربوط به بانکسی متوجه شدم که به هنرهای خیابانی اقبال خوبی هست. اتفاقا در این پست هم بهترین آثار مربوط به همون بانکسی هست.

هنرهای خیابانی شاخه‌ای از هنرهای تصویری و تجسمی هستن که در پی رشد قارچ‌گونه شهرهای غالبا خاکستری و کثیف مدرن روزبه‌روز نیازشون بیشتر حس می‌شه و بر تعداد آثارشون هم اضافه می‌شه؛ چرا که بلاخره لازمه به نحوی فضای شهر رو قابل تحمل کرد و با ارائه گوشه‌هایی هنری فرصت کشف‌های محدود رو برای ساکنان بی‌چاره شهرهای زندان‌گونه مدرن فراهم کرد.... در همین تهران خودمون این سال‌ها خیلی زیاد به نقاشی دیواری مفهومی و فرمی بها داده شده و تقریبا شهرداری هر دیوار بزرگ خاکستری معطلی رو آرام آرام در زیر سطل‌ها رنگ و طرح می‌بره.....

ولی به راستی این راه‌شه؟ شهرهایی غیرقابل تحمل درست کنیم و بعد سعی کنیم اون‌ها رو قابل تحمل نشون بدیم؟

در ادامه دستاوردهای فنی در زمینه پرینت سه بعدی و تحقق ایده‌های ذهنی به صورت عینی با کمک رایانه، اخیرا قلمی معرفی شده که در واقع مثل هد یک دستگاه پرینت سه بعدیه و با کنتزل دست شما می‌تونه در فضای بی کران سه بعدی حجم‌های سه بعدی شکل بده. انگار که شما در فضا در حال اسکیس زدن هستین!

با کمک این قلم شما می تونین به صورت سه بعدی طراحی کنین و محصول هم احجامی خطی خواهد بود که می‌تونه طرح اولیه و اسکلت‌بندی نخستین یک ایده حجمی تلقی بشه.