این روزها از اخبار آسوشیتدپرس تا بیست و سی صحبت از خانه سه طبقه شریفی‌ها در تهران را می‌شنویم. خانه‌ای که توسط دفتر معماری علی‌رضا تغابنی و به منظور پاسخ‌گویی به دو صورت مساله جدی معماری خودمان یعنی تفاوت‌های اقلیمی زمستان و تابستان ما و دیگری نیاز به حریم و امکان درون‌گرایی در عین بیرون‌گرایی با ارائه راه‌کاری مکانیکی طراحی و اجرا شده است. متاسفانه مثل خیلی چیزهای دیگر سایه سنگین سیاست و پروپاگاندا مانع دیده شدن درست طرح شد. از خبرگزاری‌های خارجی که به طعنه از معماری مدرن و لوکس در تهران گفتند تا واحد مرکزی خبر که جولان صاحبان سرمایه را در مقابل ال‌سی‌دی‌های غول‌پیکر استودیو پخش به نقد کشید.... اما خانه شریفی‌ها -اگر نقدهایی حرفه‌ای برمی‌داشت- اتفاقا شریف‌تر از این نقدها بود.

شکی نیست که سرمایه‌داران بسیاری در خلا حاکمیتی و قانونی امروز کشور، سرمایه‌های وسیعی را مصروف امور نازله و کم‌بازده برای کشور کرده‌اند و امروز فاصله طبقاتی و ناهنجاری‌های رفتاری زیادی از این ناحیه گریبان‌گیر ماست. اما خانه شریفی‌ها اتفاقا نقطه حداقل عاقلانه این لوکس‌گرایی ست. شریفی‌ها اگر این چنین طراحی نمی‌شد یک بنای پرکار و پرخرج نما رومی سنگی نظیر خانه بسیاری از مسئولین سرمایه‌دار دولت‌های سرمایه‌داری در ایران می‌شد. اما با هم‌راهی کارفرما و طراحی معقول و نوآورانه معماران، امروز خانه‌ای داریم که تلاشی برای حل معضلات معماری‌ست. خانه‌ای که پذیرفته در مسابقه تراکم شرکت نکند و کم‌تر از حد معمول بسازد اما تابستان و زمستان‌ش با چرخش‌های مکانیکی حساب شده، تغییرات معقول دارد و فراخور نیازهای حریمی نیز می‌تواند جمع بشود یا خود را نشان بدهد...

بعضی‌ها دوست دارند هنگام برخاستن از خواب به جای این‌که چشمان‌شان را روی دیوارهای اتاق‌ باز کنند، چشم‌اندازی آبی و بی‌کران پیش روی‌شان باشد،به گونه‌ای که به هر طرف نگاه کردند تنها آب ببیند و ابرهای آسمان. درست مثل این خانه. خانه‌ی صخره‌ای. 

خانه دارای پنج طبقه که بدنه‌ی آن از قطعات مدولار ساخته شده است. به عکس حانه‌های معمول، بالاترین تراز برای پارک اتوموبیل در نظر گرفته شده و چهار تراز پایینی فضاهای زنده‌گی برای یک زوج جوان است . اگرچه چنین روی‌کردی در طراحی خانه‌ی مسکونی جالب و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد، اما برآورد کیفیت زنده‌گی در چنین فضایی نیازمند تجربه زنده‌گی و گذر زمان است. حتی معلوم نیست آن حس امنیتی که مفهوم مسکن را شکل می‌دهد در چنین خانه‌ی به ظاهر معلقی تجربه شود!

جمع بین ادیان یک صورت مساله جالب است که سنت‌گرایان در جهان نوین بیش‌ از سایرین به آن می‌پردازند. این که می‌توان با فهم اختلافات بر سر مشترکات ادیان کنار هم نشست و دردهای بزرگی از بشر را پاسخ داد. واقعا هم بین باورمندان ادیان بزرگ و غیرباورمندان مانند ملحدین و شک‌گراها فاصله‌ی زیادی هست؛ هر چند ادیان بزرگ هم فاصله کمی با هم نداشته باشند.

بدون پرداخت به دعواهایی که طبعا پیرامون این مفهوم وجود دارد و در رد یا اثبات آن چالش می‌کند، پاسخ‌گویی به صورت مساله جمع ادیان در عرصه معماری زمانی محقق می‌شود که قرار باشد یک مجتمعی برای ادیان بسازید. به خصوص که بستر طراحی را شهر یا جامعه‌ای درنظربگیرید که تنوع ادیان بالایی داشته باشد. استودیوی معماری چی؟چرا؟چگونه؟ با درنظرگرفتن چالش‌های میان پیروان ادیان در شهرهای بزرگ و صورت مساله تنوع ادیان در سنگاپور به عنوان یک شهر بزرگ چندین مذهبی، پیش‌نهاد یک سیستم‌ ساختمانی بلندمرتبه بر پایه مدول‌های فضایی ۲۷ مترمکعبی داده است که به جز هسته سنگین کلی بنا که تامین کننده برخی نیازهای اساسی سطوح ارتفاعی ست، باقی فضاها با پانل‌ها و صفحات‌ سبک درون خود و در ترازها و ترکیب‌های متنوع فضاهایی در خور مراسمات و اعتقادات ادیان مختلف ایجاد می‌کند. جدای از صورت مساله جذاب به جواب معمارانه این استودیو برای کاربری‌های متنوع دیگری نیز می‌توان فکر کرد. مثلا تصور کنید نمایش‌گاه‌های موقتی یا مراکز اقامتی و اسکان موقتی را که با این روش در زمین‌های محدود پیاده‌سازی شوند.

کلیسای شهر کرایست‌چرچ در نیوزیلند در اثر زلزله سال ۲۰۱۱ تخریب می‌شود. به همین دلیل، شیگرو بان، معمار ژاپنی ساختمانی مقوایی را طراحی می‌کند که تا زمان بهره‌برداری کلیسا‌ی جدید مورد استفاده قرار بگیرد. متریال اصلی بنا لوله‌های مقوایی می‌باشند که با فریم‌های فولادی روی کف بتنی محکم شده‌اند. روی سقف هم با پوششی از پلی‌کربنات پوشیده شده‌است.

نکته قابل توجه حفظ هویت کلیسا‌ی گوتیک تخریب شده در بنای جدید است. به‌روزبودن بنا، موقت بودن آن و یا خلوص حجم نه تنها در تضاد با هویت تاریخی کلیسای تخریب شده نیست، بلکه نمونه‌ای خوب از بازسازی و حفظ هویت بناهایی از این دست می‌باشد. طراح برای پیوندی هنرمندانه میان کلیسای موقت و خاطره کلیسای قدیمی با استفاده از خرده‌شیشه‌های رنگی کلیسای قدیمی برای سازه‌ی موقت جدار شیشه‌ای رنگی زیبایی نیز می‌سازد.

معماری، با وجود جنبش‌های صنعتی دو سده اخیر و التزامات فنی متعددی که گاهی تعاریف آن را نیز چندگانه کرده‌است، هنوز به عنوان قالب هنری وسیعی که در قاب‌های محدود و نامحدود خود جلوه‌های گوناگون می‌سازد شناخته می‌شود. 

عکاس آلمانی ماتیاس هیدریچ با نگاهی گرافیکی به معماری، به انتخاب گوشه‌هایی از معماری‌ دست‌زده است که حال و هوای گرافیکی دارند. روحیه پلاستیسیمی حاکم بر عکاسی‌های هیدریچ که به انتخاب خلوص فرم و رنگ از میان گوشه‌گوشه‌های معماری رسیده است می‌تواند در پیش‌برد افق‌های هنری حاکم بر معماری و نگاه معماران نیز موثر باشد. شناخت این که چه ظرفیت‌های نابی در ترکیب‌بندی‌های معماری نهفته است از دیگر اهداف این تمرین و مجموعه عکس به شمار می‌آید.